Gheorghe Zamfir bậc thầy sáo pan

Gheorghe Zamfir nghệ sĩ sáo pan người Rumani sinh ngày 06/4 /1941. Dù ban đầu thích trở thành một nghệ sĩ chơi phong cầm, lúc 14 tuổi Zamfir lại theo học sáo pan tại Bucharest. Ông được công chúng phương Tây biết đến nhờ nhà Dân tộc nhạc học Thụy Sĩ Marcel Cellier khi ông này nghiên cứu dân ca Rumani vào thập niên 196x. Năm 1972 nhà soạn nhạc Vladimir Cosma mang tiếng sáo Zamfir đến Tây Âu lần đầu tiên qua soundtrack bộ phim Le grand blond avec une chaussure noire, và đã thành công bất ngờ, mở đường cho các nhà soạn nhạc khác như Francis Lai, Ennio Morricone ..   đưa tiếng sáo pan của Zamphir vào soundtrack của họ.



Bước ngoặt đến với Zamphir là vào năm 1976 khi bản Doina De Jale, một bản nhạc thường dùng trong lễ tang truyền thống Rumani do ông ghi âm, được BBC sử dụng trong một chương trình của họ, sau đó Epic Records phát hành thành dĩa đơn, đã leo lên thứ 4 trong bảng xếp hạng của Anh.



Cũng năm 1976, bản nhạc Summer of Love của ông đứng vị trí thứ 9 ở Nam Phi



Năm 1979 Zaphir thu âm The Lonely Shepherd cùng dàn nhạc James Last. The Lonely Shepherd (Chàng chăn cừu cô đơn) vốn được James Last viết và phát hành lần đầu năm 1977 trong album Memories From Russia, nay được thu lại với tiếng sáo Zaphir dùng làm nhạc nền cho một series chương trình truyền hình do Anh, Đức và Úc hợp tác sản xuất. Sau đó, được dùng làm nhạc nền cho phim Kill Bill tập 1 của Quentin Tarantino. The Lonely Shepher đã được hãng Phillip phát hành dĩa đơn 45 tours. Với The Lonely Sheperd, Zamphir đã tạo cho mình một chổ đứng trong nền âm nhạc thế giới.



Được biết đến rộng rãi với biệt danh "Zamfir, bậc thầy sáo pan" thông qua các chương trình truyền hình thương mại, ông đã đưa nhạc cụ dân tộc cổ truyền này ra khỏi bóng tối, giới thiệu nó với công chúng hiện đại. Ở Mỹ, các chương trình quảng cáo thương mại của ông được phổ biến rộng rải trên kênh CNN vào thập niên 198x.

Hiện Zamphir sống và dạy sáo pan tại Bucharest.

Về sáo pan, có một truyền thuyết hay hay đọc được trên đotchuoinon.com, cop về cho mọi người đọc:

Theo thần thoại Hy Lạp, thần Pan là con trai của thần Hermes, vị thần sứ giả loan tin của các thần trên đỉnh Olympe và tiên nữ Driope. Khi sinh con ra, tiên nữ thấy đứa bé có hình thù quái dị nửa người nửa dê bèn bỏ chạy. Tuy nhiên, Hermes rất mừng vì có một đứa con trai, thần bế đứa bé lên Olympe nhờ các thần nuôi giúp. Lớn lên, thần Pan xuống trần bảo vệ những đàn gia súc của những người mục đồng, hộ vệ những tay thợ săn. Tuy bộ dạng khó coi nhưng tính tình của thần Pan rất vui vẻ, cởi mở.

Thế rồi một ngày kia, trái tim của thần Pan bị mũi tên của thần Ái tình (Eros) làm cho rớm máu. Sống trong cảnh thơ mộng của núi rừng, thần Pan đâm ra thầm nhớ trộm yêu một tiên nữ tên Syrinx. Vì là tiên nữ tuỳ tùng của nữ thần Artemis nên Syrinx thích săn bắn, kiêu kỳ và từ chối mọi lời tỏ tình của các nam thần. Một hôm, thần Pan đang dạo chơi trong rừng chợt thấy nàng Syrinx liền bám theo. Sợ hãi vì dáng nửa người nửa dê của thần Pan, nàng Syrinx quay đầu bỏ chạy, nhưng thần Pan quyết đuổi cho bằng được. Đang chạy, Syrinx gặp con sông chắn trước mặt, nàng liền quỳ xuống khẩn cầu thần Sông cứu giúp. Chấp nhận lời cầu cứu của nàng trinh nữ, thần Sông liền biến nàng Syrinx thành một cây sậy mọc ven bờ.

Khi thần Pan lao vào Syrinx tưởng chừng như đã ôm được nàng vào lòng, thì cũng là lúc Syrinx chỉ còn là một cây sậy mềm mại đang run bần bật. Buồn bã, thất vọng, thần Pan cắt cây sậy làm thành ống sáo. Từ đó trở đi, những người mục đồng thường nghe vang lên những tiếng sáo khi nỉ non thánh thót, khi rộn rã tưng bừng. Đó là tiếng sáo của thần Pan.

Nhiều tác phẩm quen thuộc bỗng thấy lạ tai và thú vị qua tiếng sáo pan, mời nghe.