Chụp ảnh chân dung. Tip 6 (Hafoto)

Tip 6: The mind game: Những điều cần biết trong một Photo Shoot Session

Đây là tip liên quan đến cách điều khiển chủ đề trong những điều kiện ánh sáng, môi trường chụp khác nhau. Cụ thể là Portrait và Wedding Session.

1. Cách điều khiển (run) một Portrait Photo Shoot Session: Phần này bao gồm Consultation Meeting, quan sát ánh sáng, posing chủ đề, góc chụp, kỹ thuật framing, và communication (quan trọng nhất).

1a. Consultation Meeting: (tạm dịch là trao đổi trước khi chụp)
Nếu có thể được bạn nên bỏ ra khoảng 20 phút tới 1 tiếng để tìm hiểu và quan sát chủ đề trước khi chụp. Trong buổi meeting này điều cần nhất là gây sự tin tưởng cho chủ đề, nên bạn với tư cách là Photographer cần phải tự tin trước thì chủ đề mới tự tin được. Cách hay nhất là show cho chủ đề Porfolio (những ảnh mình đã chụp) của mình. Nếu chủ đề thích ảnh của bạn thì sẽ tin tưởng bạn. Đây củng là dịp để thảo luận về địa điểm, thời gian, và trang phục chụp.

+ Địa điểm và thời gian chụp liên quan nhiều đến chất lượng ánh sáng. Địa điểm chụp cần nhất là nơi ít người qua lại để chủ đề tập trung và thoải mái hơn.

+ Thời gian chụp là khoãng 2 tiếng trước khi mặt trời lặn là lý tưởng nhất. Hoặc khi mà chủ đề có thể nhìn thẳng vào mặt trời mà không bị nhíu mắt (squint).

+ Trang phục chụp: Vì đây là chụp chân dung nên trang phục chỉ phục vụ cho sự thể hiện của chủ đề (expression). Quần áo cần nhất là màu trơn (1 hay 2 màu "solid"), nên tránh đồ có sọc, có chữ, hình ảnh trừu tượng...dễ gây sự phân tâm cho người nhìn ảnh.

* Kinh nghiệm của tác giả: Khi chủ đề hỏi tôi phải mặc gì ở Photo Shoot, tôi hay trả lời là "Mặc cái gì mà bạn cảm thấy thoải mái và tự nhiên nhất NHƯNG chỉ nên mặc màu trơn, không chữ, không hình ảnh trừu tượng" (chữ NHƯNG ngầm hiểu là sự yêu cầu hơn là sự đề nghị). ("Wear whatever you feel comfortable with, being yourself BUT make sure the clothes have solid color, no text, no abstract images")

1b. Quan sát ánh sáng: Trước khi bấm máy, bạn phải xác định cho được nguồn sáng chính từ đâu.

Khi tới địa điểm chụp, nếu là ngày mây, thì cả bầu trời sẽ tạo nên loại ánh sáng tản (diffusing light), đây là ánh sáng thích hợp và lý tưởng nhất cho chân dung.

Ví dụ về ánh sáng tản (diffusing light), trời mây (ảnh dưới)

Loại ánh sáng lý tưởng kế tiếp là ánh sáng nhẹ khi mặt trời sắp mọc hay gần lặn. Với loại ánh sáng dịu này, nếu bạn khéo đặt chủ đề thì thì khuôn mặt sẽ tạo nên tỉ lệ highlight và shadow không quá tương phản, ảnh nhìn sẽ kịch tính hơn.

Ảnh sau chụp lúc mặt trời gần tà, phần highlight không bị cháy (blown-out) và phần shadow vẫn giữ được chi tiết.

Nên tránh chụp lúc nắng gắt (giữa trưa), nhưng nếu phải chụp thì tìm hàng hiên hay trong bóng râm. Trong trường hợp này, ánh sáng từ ngoài vào trong hàng hiên/bóng râm sẽ trở thành nguồn sáng chính.

Ảnh sau được chụp trong hàng hiên trong một ngày nắng gắt (harsh). Ánh sáng HẮT vào từ bên phải ảnh.

1c. Posing chủ đề: Phần này liên quan mật thiết đến góc chụp và kỹ thuật framing.

Cơ bản nhất và dễ nhất để pose là để vai chủ đề tạo thành một góc khoãng 45 độ với hướng máy chụp

Ảnh dưới tôi điều khiển model đứng yên và tôi di chuyển qua bên trái, tôi đề nghị model nghiêng đầu về phía trước một tí và....bấm máy. (lưu ý hướng chụp và vai chủ đề tạo thành một góc nhọn.

Kinh điển nhiếp ảnh đòi hỏi chủ đề pose kỹ lưỡng từ đầu, tay, ngón tay, chân, đứng, ngồi, nằm....tới mức hoàn chỉnh. Làm như vậy thường làm cho chủ đề căng thẳng (ý kiến riêng của hafoto). Để làm cho posing trở nên dễ dàng, ngoài vai và góc máy nêu trên bạn chỉ cần nhớ thêm:

Một tư thế pose đẹp là một tư thế mà chủ đề cảm thấy thoải mái, giống như một tư thế thật, bạn chỉ điều chỉnh chủ đề sao cho bố cục thỏa mản.

Chi tay và chân nên nằm trên cùng vùng mặt phẳng với đầu (plane) và hơi gấp khúc để tạo những đường chéo dẫn tới mặt chủ đề.

Ảnh sau 2 cánh tay chủ đề tạo nên những đường gấp khúc và dẫn mắt người nhìn tới khuôn mặt chủ đề.

1d. Góc chụp: Chọn góc chụp đẹp khôn những giúp ta hiểu chỉnh những chi tiết trên khuôn mặt chủ để và vóc dáng (xin xem tip "perspective" đã viết) mà còn làm tăng tính đa dạng của chủ đề. Sự thể hiện của khuôn mặt (facial expressions) thay đổi từng giây một và từng góc độ một nên cần thiết phải chụp nhiều góc cạnh khác nhau.

Lợi điểm thứ 2 là góc chụp còn giúp ta loại bỏ những chi tiết lộn xộn ở background và giải quyết những trường hợp ánh sáng khó chụp.

Lưu ý khi chụp ở góc thấp, yêu cầu chủ đề nghiêng về phía trước để tránh biến dạng (thân hình to và đầu bị nhỏ lại)

Ảnh dưới vì những chi tiết lặt vặt trên mặt đất nên tôi chọn góc chụp thấp và yêu cầu chủ đề hơi nghiêng về phía trước để giảm thiểu sự biến dạng.

Trường hợp góc cao giúp ta tránh được ánh sáng trực tiếp từ mặt trời, và nền đất trở thành background. Tương tự vậy, yêu cầu chủ đề ngả ra phía sau để tránh biến dạng.

Ảnh dưới tôi chọn góp chụp cao để né ánh sáng gắt của mặt trời....

1e. Kỹ thuật Framing: Kỹ thuật này củng ảnh hưởng đến background. Với kỹ thuật này ta đi tới (1) sự chọn lựa và quyết định background nhiều hay ít, và (2) khi nào nên áp dụng kỹ thuật này (xin đọc phần dưới).

Nếu bạn chụp bán chân dung (head and shoulder) thì khi chụp wide angle lens bạn phải đứng gần chủ đề hơn và bạn sẽ được nhiều background hơn.

Tương tự vậy, với tele lens bạn củng chụp được bán chân dung nhưng phải đứng xa hơn và background sẽ ít hơn

Ảnh dưới chụp ở Focal Length 35 mm để lấy hết bức tường.

Củng chụp bán chân dung, ảnh dưới chụp ở Focal Length 210mm, và background hầu như bị loại bỏ hoàn toàn.

Lưu ý quan trọng: Khi chọn Focal Length để chụp, cần phải cẩn thận đến "độ lớn" của chủ đề. Củng là bán chân dung nhưng qua 2 ảnh trên, ảnh chụp wide angle lens chủ đề "bé" và không gian trải rộng ra, ảnh chụp tele thì chủ đề "lớn" hơn và khoãng không gian như gần lại (compressed).

Những kỹ thuật trên nhằm mục đích tạo nên những thành phần cơ bản nhất của nhiếp ảnh (visual art nói chung) là: Đường (line), dạng (shape), hình khối (form), chất lượng của bề mặt (texture), pattern (cái này khó dịch nhỉ????), và màu sắc (color).