4/9/14

Manhã de Canaval. Dáng tiên nữ


Buổi sáng khi sương tan còn lắng đọng.
Nhìn thấy dáng em ngoan nằm gối mộng.
Vùi trong hơi ấm nồng nàn
Thịt da thơm ngát tình nồng
Cùng chăn gối ấm giường hồng, tình yêu ngây ngất.




Lời việt của Phạm Duy soạn trên nền nhạc của bản Manhã de Canaval, do Luis Bonfa sáng tác.

Manhã de Carnaval nguyên là ca khúc bằng tiếng Bồ Đào Nha, lời do Antonio Maria viết, là ca khúc chủ đề của bộ phim Orfeu Negro (Black Orpheus) của đạo diễn người Pháp Marcel Camus.



Bộ phim Orfeu Negro (Black Orpheus) dựa trên một vở kịch Orfeu da Conceição của Vinícius de Moraes, một trong những nhà thơ nổi tiếng của Brazil, còn vở kịch thì lấy cảm hứng từ câu chuyện tình bi thương giữa chàng Orpheus và nàng Eurydice trong thần thoại Hy Lạp. Nhắc lại chút về câu chuyện thần thoại này:

Orpheus vốn là con trai của vua Oeagrus xứ Thrace và nữ thần thi ca Calliope, có tài đàn hát có thể làm rung động quỉ thần. Chàng yêu Eurydice, tổ chức đám cưới với nàng. Nhưng Eurydine bị một con rắn cắn chết ngay trong ngày cưới. Orpheus bèn cầm cây đàn lyre cất bước xuống địa phủ tìm nàng. Tiếng đàn, lời ca đau thương của chàng khiến Hades và Persephone, vị vua và hoàng hậu của âm phủ, cảm động, đồng ý cho Eurydice về lại dương gian, với một điều kiện: cho đến khi cả hai lên được dương thế, Orpheus phải giữ im lặng, tuet65 đối không được ngoái lại nhìn người vợ đi đằng sau. Orpheus đồng ý. Nhưng sau khi đi được một thời gian khá lâu, Orpheus không nghe thấy tiếng bước chân Eurydice, nên bất giác quay đầu lại nhìn. Và chỉ kịp nhìn thấy hình ảnh Eurydice lùi thật nhanh về phía địa phủ rồi biến mất …

Truyện phim kể lại câu chuyện nàng thôn nữ Eurydice bị hăm dọa hãm hại nên ra tỉnh tìm người thân sống trong một khu phố nghèo của Rio de Janeiro. Cô tình cờ gặp Orphée một thanh niên lái xe điện (tramway), có ngón đàn điệu nghệ. Hai người yêu nhau, nhưng cô gái ngột qua đời vì tai nạn. Bấy giờ đang là lễ hội Canaval, cả thành phố rộn ràng lễ hội. Riêng Orphée một mình lạc lõng tìm người yêu …

Phim quay tại Brazil, đã giành được Giải thưởng Cành Cọ Vàng của Liên hoan phim Cannes 1959 (Pháp), Oscar 1960 và cả Quả Cầu Vàng 1960 cho Phim tiếng nước ngoài hay nhất .


Tác giả Luiz Bonfa đệm guitar cho danh ca Mỹ Perry Como hát Manhã de Canaval

Ca khúc Manha de Canaval đã được chuyển soạn qua rất nhiều thứ tiếng, và nói chung đều không phải dịch lời Bồ Đào Nha, mà là viết ca từ mới dựa trên nền nhạc gốc của Bonfa.

Sau đây ta sẽ nghe phiên tiếng Anh của Carl Sigman soạn tên "A day in the life of a fool" (Một ngày trong đời chàng khờ) hay thường được gọi gọn Black Orpheus do Frank Sinatra trình bày; phiên bản tiếng Pháp La chanson d'Orphée của François Llenas, do diva Dalida ca. Ngoài ra ta sẽ nghe André Rieu kéo violon, Paul Mauriat chỉ huy dàn nhạc hòa tấu, Stam Getz thổi saxo, Susana Raya chơi guitar...




22 nhận xét:

  1. Nặc danh5/9/14 05:37

    Bài này ngoài lời Việt có tựa là Dáng tiên nữ, còn có Bài ngợi ca tình yêu. Em không biết tại sao lại có 2 tựa, trong khi lời bài hát vẫn y như nhau. Bằng Kiều, Thanh Hà đều giới thiệu tựa Bài ngợi ca tình yêu.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Uh, bài này người dùng tựa này, người dùng tựa kia, chả biết nguyên do. Tìm trên trang web của PD, thấy liệt kê hơn 250 bài nhạc ngoại PD phổ lời Việt, ko thấy bản Manhã de canaval này.

      Xóa
    2. Nặc danh5/9/14 12:52

      Em không biết bản này gốc Bồ. Chỉ biết bản tiếng Pháp là Chanson D'orphee.

      Xóa
    3. Nặc danh5/9/14 12:54

      Lời Pháp:

      Matin, fais lever le soleil
      Matin, à l'instant du réveil
      Viens tendrement poser
      Tes perles de rosée
      Sur la nature en fleurs
      Chère à mon cœur
      Le ciel a choisi mon pays
      Pour faire un nouveau paradis
      Où loin des tourments
      Danse un éternel printemps
      Pour les amants--- Matin,
      fais lever le soleil
      Matin, à l'instant du réveil
      Mets dans le cœur battant
      De celui que j'attends
      Un doux rayon d'amour
      Beau comme le jour
      Afin que son premier soupir
      Réponde à mon premier désir
      Oui, l'heure est venue
      Où chaque baiser perdu
      Ne revient plus...
      Chante chante mon cœur
      La chanson du matin
      Dans la joie de la vie….
      qui reviens

      Xóa
    4. Nặc danh5/9/14 13:04

      Ra đời tại Rio de Janeiro cách đây nửa thế kỷ, bài hát Manhã de Carnaval với thời gian năm tháng đã trở nên quen thuộc đến nổi, một khi được chuyển dịch sang các ngoại ngữ, người nước ngoài vẫn xem đó là một bản nhạc của xứ mình chứ không còn riêng gì của đất nước Brazil. Manhã de Carnaval có tiết tấu êm đềm ngời sáng, giai điệu mê mẫn dịu dàng, nhịp chậm mà xuyên thế hệ, điệu buồn mà vượt thời gian.
      Giai điệu mê hồn giúp cho bản tình ca vượt qua biên giới của ngôn ngữ, những rào cản của ca từ.
      Trong nguyên tác, tình khúc Manhã de Carnaval (Bình minh ngày lễ hội) được viết bằng tiếng Bồ Đào Nha, do Luis Bonfa soạn nhạc, do Antonio Maria đặt lời. Đây là ca khúc chủ đề của bộ phim Orfeu Negro (Black Orpheus) của đạo diễn người Pháp Marcel Camus. Tác phẩm điện ảnh này dựa trên một vở kịch mang tựa đề Orfeu da Conceição của Vinícius de Moraes, một trong những nhà thơ nổi tiếng của Brazil.

      Xóa
    5. Nặc danh5/9/14 13:05

      Gợi hứng từ mối tình của Orphée và Eurydice trong huyền thoại Hy Lạp, tác giả này đã lồng câu chuyện vào bối cảnh thời nay, tại những khu phố nghèo favelas của Rio de Janeiro. Câu chuyện diễn ra trước mùa lễ hội hoá trang carnaval, nơi mà Eurydice một cô gái từ thôn quê lên thăm gia đình ở thành phố, tình cờ gặp Orphée một thanh niên lái xe điện (tramway). Anh được mọi người thương mến nhờ cái tài chơi đàn có một không hai. Định mệnh oan nghiệt khiến cho cặp tình nhân không thành đôi, cô gái do bị kẻ lạ rượt đuổi, đột ngột qua đời vì tai nạn. Vào lúc cả thành phố chìm đắm trong liên hoan lễ hội, chỉ có một mình Orphée đi tìm người yêu, cung đàn sáng ngời ánh nắng bình minh của anh kể từ nay u uất bóng tối địa ngục.
      Trong quyển sách viết về những giai điệu kinh điển của bossa nova, tác giả Jean Paul Delfino cho biết là nhà thơ Vinícius de Moraes đã viết tác phẩm này vào năm 1942, nhưng do không tìm được kinh phí tài trợ, cho nên vở kịch bị bỏ quên trong ngăn tủ, chưa một lần được dựng trên sân khấu. Mãi đến năm 1955, khi ông được cử sang Paris để làm tùy viên văn hoá tại tòa đại sứ Brazil, thì lúc đó ông Vinícius mới gặp nhà sản xuất Sacha Gordine trong lúc ông đang đi tìm dự án quay phim. Ý tưởng chuyển thể vở kịch thành một tác phẩm điện ảnh mới nảy sinh từ đó, và công việc viết lại kịch bản được giao cho đạo diễn Pháp Marcel Camus. Phim được khởi quay vào mùa thu năm 1958.
      Một trong những thể loại điện ảnh thịnh hành vào thời đó là các bộ phim ca nhạc, và nhà sản xuất Sacha Gordine muốn làm một tác phẩm có đủ tầm vóc để cạnh tranh với loại phim musical đến từ Hollywood. Chính tác giả Vinícius de Moraes đã mời một trong những tên tuổi nối tiếng của Brazil thời bấy giờ là nhạc sĩ Antonio Carlos Jobim (còn được gọi một cách thân mật là Tom Jobim) hợp tác với mình. Nhạc sĩ này cùng với nhóm sáng tác của ông trong đó có tác giả Luis Bonfa, mới soạn nhiều ca khúc cho bộ phim.

      Xóa
    6. Nặc danh5/9/14 13:06

      Ca khúc ban đầu được chọn làm chủ đề cho bộ phim là nhạc phẩm O Nosso Amor (Tình yêu đôi ta) với nhịp điệu samba lặp đi lặp lại ba lần trong suốt bộ phim để minh họa cho ý tưởng chủ đạo của mùa lễ hội carnaval. Nhưng sự hưởng ứng của khán giả lại thiên về tình khúc Manhã de Carnaval, được hát hai lần trong phim như một lời thề nguyền đối đáp giữa hai nhân vật chính (Orphée và Eurydice).
      Được đem đi công chiếu tại các liên hoan quốc tế, bộ phim Orfeu Negro liên tiếp đoạt nhiều giải thưởng lớn. Đầu tiên hết là Cành cọ vàng tại liên hoan Cannes vào năm 1959, cho dù vào lúc đó, bộ phim được trình chiếu trong phiên bản gốc mà không hề có phụ đề tiếng Pháp. Orfeu Negro sau đó lại thành công tại Venise, Berlin rồi Luân Đôn. Vào năm 1960, phim này đoạt luôn Quả cầu vàng và giải Oscar dành cho tác phẩm tiếng nước ngoài hay nhất.
      Các bài hát trích từ cuộn phim này như Samba de Orfeu, A Felicidade, O Nosso Amor đều trở nên nổi tiếng. Nhưng ca khúc Manhã de Carnaval được liệt vào hàng bất tử, bởi vì qua nó mà người Âu Mỹ mới thật sự khám phá dòng nhạc bossa nova. Trong tiếng Brazil, bossa nova có nghĩa là phong cách mới, kết hợp hai điệu nhạc samba với cool jazz. Các tên tuổi lớn như Joao Gilberto, Stan Getz, Sergio Mendes, Baden Powell, Caetano Veloso sau đó góp phần phổ biến dòng nhạc này nhưng tình khúc Manhã de Carnaval có thể được xem như điểm khởi đầu của trào lưu âm nhạc khi nó lan rộng ra khắp thế giới.
      Trước khi có nhạc phẩm Desafinado (Cung đàn lạc điệu) và Samba triste (Điệu samba buồn) đánh dấu sự hội ngộ trên tột đỉnh của thiên tài Charlie Parker với Stan Getz, người được mệnh danh là The Sound (Âm Thanh) do tiếng kèn gọi hồn có một không hai, bản nhạc Manhã de Carnaval thăng hoa
      Bài hát này lại càng được phổ biến rộng rãi hơn khi được chuyển dịch sang hàng chục thứ tiếng : tác giả Carl Sigman chuyển thể sang tiếng Anh thành nhạc phẩm "A day in the life of a fool". Lời tiếng Pháp La chanson d'Orphée là do tác giả François Llenas. Tiếng Tây ban Nha Manana de Carnaval là của Perry Como. Còn Trong tiếng Việt, bài được nhạc sĩ Phạm Duy chuyển thành Bài ngợi ca tình yêu.
      Hầu hết các phiên bản dựa vào nền nhạc của Luis Bonfa để đặt lời phóng tác, chứ không chuyển dịch từ nguyên tác tiếng Bồ Đào Nha. Từ Frank Sinatra, Joan Baez, Helen Merril, Carly Simon cho đến Dalida, Julio Iglesias hay Luis Miguel, bài hát tìm thấy trong mỗi thứ tiếng một đại sứ có tầm cỡ giúp cho giai điệu ăn khách một thời trở nên muôn thuở, tựa như ánh nắng bình minh, khúc nhạc tình tứ lại lắng đọng trầm tư bao dư âm bất tử.
      (Cóp)

      Xóa
    7. tks em chịu khó cop lại bài của Tuấn Thảo cho mọi người đọc. Bài này anh có tham khảo khi viết entry này. Có lẻ sẽ cop lại còm của em, tìm thêm file audio rồi làm thành một entry cho mọi người dễ đọc.

      Xóa
    8. Nặc danh6/9/14 00:09

      Có lẻ, có chẳn, khỗ nhễ!

      Xóa
    9. Nặc danh6/9/14 05:50

      Đã tham khảo mà không biết đây là bài La chanson d'orphee (bản tiếng Pháp) và Bài ngợi ca tình yêu (Phạm Duy).
      Hã hã...

      Xóa
    10. à sao ? em vào playlist anh lập xem có bài Chanson d' orphée do Dalida hát, Bài ngợi ca tình yêu do Bằng Kiều ca ?

      Anh chỉ ko hiểu vì sao version tiếng Việt lại có 2 tựa, và tựa nào mới là tụa chính thức ? Trong bài của Tuấn Thảo lấy tựa Bài ngợi ca tình yêu, và dùng kỹ thuật ghép âm, cho Bằng Kiều song ca với Luis Miguel. Nhưng Ngọc Lan, (Tuấn Ngọc ?) .. lại dùng tựa Dáng tiên nữ ..

      Xóa
    11. Nặc danh6/9/14 13:02

      Vậy sao anh còn nói lục trong list của Phạm Duy ko thấy bản nào là bản dịch của Manhã? Phải tìm bản dịch của La chancon d'orphee chứ.

      Xóa
    12. Nặc danh6/9/14 13:22

      Nhưng quả thật người ta bảo ông Phạm Duy là phù thủy ngôn ngữ quả không ngoa. Có những bản em được nghe từ nhỏ mà đã mê đắm rồi, bây giờ nhờ mạng thông tin mới biết là ổng viết dựa trên nền nhạc.

      Xóa
    13. Nặc danh6/9/14 13:23

      Allyrics.info
      Lyrics library online

      Như bản này: Quá hay!
      Người Từ Đâu Tới (Che Vuole)
      Phạm Duy (lời Việt)

      Người từ đâu tới ấm như một tiếng cười
      Một ngày u tối có ta buồn rã rời
      Người là sương rơi xuống bông hoa đời
      Ngày mà hoa lá tàn úa tơi bời
      Người tới ta mà lòng bồi hồi...
      Người từ đâu tới mát như làn gió chiều
      Mùa hè thiêu cháy trái tim cằn cõi nhiều
      Người là cơn mưa tưới sa mạc buồn khô
      Người từ tiên cõi xuống trần gian đó !
      Có tiếng ấm áp đến ta rồi đó !
      Khiến sắt đá cũng biết yêu và nhớ
      Một lời e ấp dâng cho người
      Lời đây son sắt dâng cho người
      Lời đây ơn nghĩa dâng cho người
      Người yêu mến ơi !
      Người từ trong cõi khát khao của kiếp người
      Từ mộng mơ cũ đã nuôi từ cỗi đời
      Người về khi ta hắt hiu vì... lẻ loi
      Ðể lòng ta sẽ biết thêm một lần nữa, biết yêu ai...
      Ðã có mái tóc ấm êm chẩy xuống
      Ðã có nước mắt hứng môi mà uống
      Một nhìn trong sáng như mây trời
      Làn môi nôn nóng như men đời
      Vòng tay ôm kín như lâu đài
      Người yêu mến ơi !
      Người từ trong cõi khát khao của kiếp người
      Từ mộng mơ cũ đã nuôi từ cỗi đời
      Người về khi ta hắt hiu vì... lẻ loi
      Ðể lòng ta vẫn mãi yêu ai.

      Xóa
    14. Nặc danh6/9/14 13:25

      Bản lời Việt này đúng là hay kinh hồn, mà ác nhơn lúc lớp 7, 8 gì đó cô Di nghe đã biết ngất trên cành quất rồi.

      Xóa
    15. 1. [color="blue"]Vậy sao anh còn nói lục trong list của Phạm Duy ko thấy bản nào là bản dịch của Manhã? Phải tìm bản dịch của La chancon d'orphee chứ.[/color]

      Uh, Chanson d'orphée tìm rồi.
      Nhưng em chú ý nhé. Chanson d'orphée thì chắc chắn là Manhã de canaval, nhưng ngược lại, Manhã de canaval thì ko chỉ Chanson d' orphée. PD có lẻ biết đến manhã qua một bản tiếng Pháp, nhưng có chắc là đấy là bản Chanson d'orphée của François Llenas đặt lời? Vidu tiếng Việt đã có ít nhất 2 version - một của PD, một của Nguyễn Minh Đức. Tìm thông tin bám cái gốc, may ra mới có thể tìm ra ..

      2. Lớp 7 mà nghe bài này rồi mắt lim dim mơ màng, ngất cành quất thì .. phát triển hơi sớm. Nghe nói NT nhiều cá chim, cá ngựa phải ko ? Ăn mấy thứ này rất bổ dưỡng :d

      http://youtu.be/S9t1PgFn0XE

      Xóa
    16. Nặc danh7/9/14 12:02

      Bổ cho các ông. Các bà ăn thì bổ... ngửa!

      Xóa
    17. Nặc danh7/9/14 12:04

      12, 13 là "ấy mấy lim dim" được rồi anh. "Tuổi của nàng tôi nhớ chỉ mười ba" anh không nhớ câu này à?

      Xóa
    18. Nặc danh7/9/14 12:07

      Nói túm lại trong cái list 200 bài nhạc ngoại lời Việt của ông PD, có nói tới bài la chanson d'orphee không?

      Xóa
    19. Nói thì tuổi 13 thế. Nhưng thấy tuổi 13 mà mắt lim dim, sướng âm ỉ thì .. khiếp :d

      Nói trển rồi, đọc j hay thế. đã tìm rồi, bài la Chanson d' orphée ko có trong list 255 bản nhạc ngoại lời Việt của PD. Có thể đây chưa phải là list đầy đủ.

      Xóa
  2. Em nghe bài này do Bằng Kiều và Andre Rieu thể hiện nhiều lần mà không biết nó xuất xứ từ đâu.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Ngoài lời Việt của Phạm Duy, còn có lời Việt của Nguỹen Minh Châu ít nổi tiếng hơn

      http://youtu.be/fKQYERU8ZeQ

      Xóa

Chú ý: chỉ cần dán link vào, không cần gõ thẻ khi post
Hình (file có đuôi jpg, jpeg, png, bmp, gif ),
Nhạc (file có đuôi mp3 hoặc từ trang web nhaccuatui),
Video (từ Youtube)

Đổi cỡ, màu chữ:
[color="red"][size="20"] chữ cỡ 20 màu đỏ [/size][/color]
(màu dùng mã hexa hoặc tiếng Anh: red, blue, green, violet, gold ..)
Giới thiệu link: <a href="link"> tên link </a>
Chữ đậm <b> chữ đậm</b>
Chữ nghiêng: <i> chữ nghiêng </i>

Chèn Yahoo smiley (click Chèn emoticons để xem phím tắt)
Đã thêm mấy smiley nhưng chưa rảnh thêm vào bảng chèn. Phím tắt:

:-/ bối rối ;) nháy mắt ;;) đá lông nheo
:"> thẹn :X yêu thế =(( tan nát cõi lòng

Chú ý Nếu nút Trả lời ko hoạt động, xin chịu khó lên thanh địa chỉ, gõ thêm vào cuối (ngay sau html) ?m=1 rồi nhấn Enter, nút Trả lời sẽ ok. (29/11/18)