Tống Đỗ thiếu phủ chi nhậm Thục châu

送杜少府之任蜀州
城闕輔三秦， Thành khuyết phụ Tam Tần,
風煙望五津。 Phong yên vọng ngũ tân.
與君離別意， Dữ quân li biệt ý,
同是宦遊人。 Cộng thị hoạn du nhân.
海內存知己， Hải nội tồn tri kỉ,
天涯若比鄰。 Thiên nhai nhược tỉ lân.
無為在歧路， Vô vi tại kì lộ,
兒女共沾巾。 Nhi nữ cộng triêm cân.
王勃                 Vương Bột.

Giản thể.
城阙辅三秦，风烟望五津。
与君离别意，同是宦游人。
海内存知己，天涯若比邻。
无为在歧路，儿女共沾巾。

Chú.
蜀州 Thục Châu: đất Thục, nay là đất Tứ Xuyên bên Tàu.
城闕 thành khuyết: thành đô, chỉ kinh đô Trường An, nơi có cung khuyết. 

三秦 Tam Tần: chỉ vùng đất Quan Trung, phụ cận kinh đô Trường An, nay là dải đất phía tây Đồng Quan thuộc tỉnh Thiểm Tây. Cuối đời nhà Tần, Hạng Vũ sau khi đại phá quân Tần, đã chia ba Quan Trung, giao cho ba hàng tướng của Tần trấn giữ, nên gọi là Tam Tần. (Đi vào Thục thì sẽ qua đây).
五津 ngũ tân: chỉ 5 bến đò ở đất Thục.
宦遊 hoạn du: đi xa làm quan.
海內 hải nội：người Tàu cổ đại cho rằng bốn bề nước Tàu là biển, nên gọi nước Tàu là “tứ hải chi nội” (Ở trong bốn biển).
歧路 kì lộ: đường rẽ; chỉ nơi chia tay.

Tóm tắt ý bài thơ: Tác giả tiễn bạn đi nhậm chức ở đất Thục. Chia tay ở ngoại thành Trường An. Nhìn ra xa là dải đất Tam Tần kế cận. Xa hơn nữa, chắc là nhìn qua trí tưởng, là nơi đến, một trong năm bến đò nơi đất Thục, sương khói mịt mù. Cùng là phận đi làm quan xa nhà, lúc chia tay tác giả hoàn toàn thông cảm nỗi buồn với bạn. Nên ngõ lời an ủi, rằng khắp đất nước đâu cũng còn có người tri kỉ, và như thế thì sống nơi góc trời cũng tựa như cạnh nhà thôi. Vậy nên đừng có đứng giữa đường cùng nhau khóc than đến ướt áo như tuồng nhi nữ nữa.

王勃 Vương Bột là nhà thơ được liệt vào Sơ Đường tứ kiệt, lừng danh với cau thơ diễm tuyệt "Lạc hà dữ cô lộ tề phi, thu thủy cộng trường thiên nhất sắc" trong bài Đằng Vương các tự. Trong bài này ông cũng có hai câu thơ vào hàng tuyệt cú: Hải nội tồn tri kỉ, Thiên nhai nhược tỉ lân. Ông tài hoa nhưng chết sớm, lúc chỉ mới 26 tuổi, do bị đắm thuyền khi qua thăm cha đang làm quan tại Giao Chỉ. Theo một số tài liệu thì ông được chôn ở Nghệ An, nay còn mộ.

Nghĩa: Tiễn Đỗ Thiếu phủ đi nhậm chức ở đất Thục.
Thành Trường An nằm kề đất Tam Tần,
Qua màn khói sương mù mịt nhìn về 5 bến đò nơi đất Thục.
Cùng sẻ chia với bạn nỗi buồn li biệt,
Vì đều là kẻ đi làm quan xa quê.
Trong bốn bể còn có người tri kỉ
Thì dù ở tận chân trời cũng tựa như cạnh nhà.
Đừng đứng giữa đường giữa sá mà nước mắt nước mũi đầm đìa như đàn bà con gái nữa.

Tạm dịch.
Vời trông về bến Thục,
Mù mịt khói sương xa.
Chạnh lòng phút tiễn bạn,
Hoạn lộ gập ghềnh qua.
Bốn biển còn tri kỉ,
Góc trời như cạnh nhà.
Thôi chớ như nhi nữ,
Giữa đường nước mắt sa.
-----
Bản dịch của Trần Trọng San
Tường thành gìn giữ đất Tam Tần,
Gió khói trông vời chốn Ngũ tân.
Cùng với ai kia tình cách biệt,
Ðều là đường hoạn kiếp du nhân.
Khắp trong biển, còn người tri kỷ
Ở góc trời, như xóm láng gần.
Hà tất ngậm ngùi nơi rẽ lối,
Giống tuồng nhi nữ, lệ đầy khăn.

Bản dịch của Khương Hữu Dụng
Trường thành bảo vệ Tam Tần
Vời trông năm bến mấy lần khói mây
Ngậm ngùi tôi bác chia tay
Nghề quan rày đó mai đây bọn mình
Đâu không có bạn tâm tình
Ngoài chân trời cũng như quanh xóm làng
Biệt nhau nơi ngã ba đàng
Đừng như nhi nữ lệ tràn thấm khăn

Bản dịch của Lê Nguyễn Lưu
Kinh khuyết giữ Tam Tần,
Gió mây ngóng Ngũ Tân.
Cùng lênh đênh bể hoạn,
Nên bịn rịn đưa chân.
Bốn bể còn tri kỷ,
Góc trời vẫn thiết thân.
Đừng như nhi nữ nhé,
Lối rẽ lệ dầm khăn!
Nguồn: Đường thi tuyển dịch, NXB Thuận Hoá, 1997
(chép lại từ trang thivien . net)

城闕輔三秦 Thành khuyết phụ Tam Tần.
Câu thơ này được Trần Trọng San dịch:
Tường thành gìn giữ đất Tam Tần,
Khương Hữu Dụng cũng ý ấy:
Trường thành bảo vệ Tam Tần,
Lê Nguyễn Lưu cũng hiểu tương tự:
Kinh khuyết giữ Tam Tần,
Tường thành nào bảo vệ đất Tam Tần ở đây? Vạn lí trường thành? Nhưng vạn lí trường thành thì dính dáng gì với bối cảnh li biệt ở đây? Vả lại Thành khuyết không có nghĩa tường/trường thanh mà có nghĩa là thành đô. Đất Tam tần không bảo vệ thành đô thì chớ, sao có chuyện kinh thành đi bảo vệ Tam Tần?
Tôi đoán các vị không coi lại bản đồ nước Tàu xưa, lại đọc vội, hiểu 輔 phụ là giúp đỡ; không nhớ phụ còn một nghĩa khác. Theo zdic: 

輔 phụ: 舊指京城附近的地方 xưa chỉ vùng đất phụ cận kinh thành.
Nên câu này theo tôi, hiểu đúng phải là: Kinh thành Trường An, tiếp đến là vùng phụ cận nó, đất Tam Tần. Tưởng tượng hai người đang đứng ở Trường An, nhìn ra xa, tiếp liền kinh thành là đất Tam Tần. Xa hơn nữa là bến đò ở đất Thục (câu 2).

*

Bản dịch của Trần Trọng Kim

Cõi ngoài thành ải Tam Tần
Gió mây trông khắp Ngũ Tân rõ ràng
Tỏ lòng ly biệt với anh
Cùng nhau bể hoạn lênh đênh mấy người
Hãy còn tri kỷ ở đời
Thiên nhai chi khác những nơi gần nhà
Phân kỳ thôi chớ xót xa
Đã cùng nhi nữ lệ sa đầm đìa

Nguồn: Trần Trọng Kim, Đường thi, NXB Văn hoá thông tin, 1995.

Bản dịch của Trần Tế Xương

Thục thành quanh quất cửa Tam Tần
Khói toả mông ra cách suối gần
Thơ rượu lưng bầu, chàng nhẹ bước
Gươm đàn nửa gánh, khách đưa chân
Dưới trăng đâu cũng là tri kỷ
Trước gió ai mà chẳng cố nhân
Nào phải bên đường làm thói trẻ
Sụt sùi lai láng vẻ đai cân!

Nguồn: Đường thi quốc âm cổ bản, NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh, 2017