 |
| tranh: lấy trên net |
Nhà thơ Giang Nam tên thật Nguyễn Sung, sinh năm 1929 tại Khánh Hòa, tham gia Việt Minh từ 8/1945, đã từ giữ nhiểu trọng trách: Tổng biên tập báo Văn Nghệ, CT Hội Văn nghệ Phú Khánh, PCT UBND tỉnh Phú Khánh ..
Ông đã cho xuất bản hơn 10 tập thơ, truyện .. nhưng người ta biết ông chủ yếu qua bài thơ Quê Hương.
Bài thơ Quê Hương được ông viết năm 1960 khi nghe tin vợ hoạt động du kích bị bắt cùng với con gái và bị giết.. Bài thơ sau đó được trao giải nhì Báo Văn Nghệ, và vợ con ông thật ra cũng không hề bị giết chết, đã được thả ra sau hai năm tù.
Bài thơ từng được chọn đưa vào giảng dạy ở nhà trường phổ thông, nhưng trong một đợt cải cách chương trình, bài thơ đã bị loại; nghe đâu là vì những từ chim bướm được dùng trong bài, ngày nay bị xem là nhạy cảm . Thật ra có lẻ còn vì bài thơ có nhiều chổ viết khá dễ dãi.
Bài thơ đã được một số nhạc sĩ phổ nhạc. Mời nghe lại bài thơ nổi tiếng một thời qua một số giọng ngâm, và mấy bản nhạc phổ từ bài thơ ..Quê Hương - Giang Nam - Hồng Vân ngâm
Quê Hương - Vũ Đúc Quân phổ nhạc - Cao Trí ca
Quê Hương - Minh Ngọc ngâm
Quê Hương - Võ Tá Hân phổ nhạc - Khắc Dũng ca
Quê Hương - Lệ Quyên ngâm
Quê Hương - Nguyễn Văn Chính phổ nhạc
Quê Hương - Vũ Kim Dung ngâm
Đọc thơ: Quê Hương
Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trườngYêu quê hương qua từng trang sách nhỏ:
"Ai bảo chăn trâu là khổ?"
Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao
Những ngày trốn học
Đuổi bướm cầu ao
Mẹ bắt được...
Chưa đánh roi nào đã khóc!
Có cô bé nhà bên
Nhìn tôi cười khúc khích...
***
Cách mạng bùng lên
Rồi kháng chiến trường kỳ
Quê tôi đầy bóng giặc
Từ biệt mẹ tôi đi
Cô bé nhà bên - (có ai ngờ!)
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích
Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi!)
Giữa cuộc hành quân không nói được một lời
Đơn vị đi qua, tôi ngoái đầu nhìn lại...
Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi...
***
Hoà bình tôi trở về đây
Với mái trường xưa, bãi mía, luống cày
Lại gặp em
Thẹn thùng nép sau cánh cửa...
Vẫn khúc khích cười khi tôi hỏi nhỏ
Chuyện chồng con (khó nói lắm anh ơi!)
Tôi nắm bàn tay nhỏ nhắn ngậm ngùi
Em vẫn để yên trong tay tôi nóng bỏng...
Hôm nay nhận được tin em
Không tin được dù đó là sự thật
Giặc bắn em rồi quăng mất xác
Chỉ vì em là du kích, em ơi!
Đau xé lòng anh, chết nửa con người!
Xưa yêu quê hương vì có chim có bướm
Có những ngày trốn học bị đòn roi...
Nay yêu quê hương vì trong từng nắm đất
Có một phần xương thịt của em tôi
1960
Nguồn: Giang Nam, Tháng Tám ngày mai, Nxb Văn học, 1962
(thivien.net)
Nghe em vào đại học
Nửa tin nửa ngờ, tên lại trùng tên...
Hôm nay nhận được thư em
Nét chữ nghiêng nghiêng cười trên giấy trắng
Anh ngồi đây thấy trời hửng nắng
Trên Hồ Gươm và trên mái đầu em
Ngọt gió quê hương, sông rạch dịu hiền...
Miền Nam, em ơi còn nhớ
Kháng chiến năm nào gian khổ
Đồn giặc bủa vây, thôn xóm điêu tàn
Trường, giặc đốt rồi, còn lại ánh trăng
Giữa hai trận càn, anh dạy em học chữ
Mẩu than đen vẽ lên tường gạch đỏ
Những lá cờ sao bên những vòng tròn
Đầu nghiêng nghiêng theo nét chữ run run...
Có những buổi học em học bài không thuộc
Anh không mắng nhưng em buồn em khóc!
Thương em, anh cố dỗ dành:
"Ráng học sau này cho được bằng anh
Để chép bài ca, đọc thông tin tức!"
Ôi! mơ ước tầm thường, đơn giản nhất
Sao ngày xưa vẫn quá lớn, em ơi!
"Bài ca" hôm nay em chép được rồi
Không phải bài "Đoàn quân đi..." thuở trước
Anh chưa bước chân vào trường đại học
Chưa lên giảng đường, chưa mặc áo sinh viên
Chưa biết vì sao ngày tối tiếp liền
Chưa biết quê ta nơi nào nhiều quặng...
Giặc dành cho ta nhà tù, bom đạn
Bảy năm rồi trong máu lửa đấu tranh
Thầy giáo dạy em năm trước học vần
Vẫn chưa vượt quá chương trình cấp một!
Vẫn chật vật với những bài số học!
Thư viết cho em phải xóa sửa mấy lần!
Anh không buồn vì anh biết em anh
Đang ngồi thay anh dưới mái trường đại học
Mai ngày nước nhà thống nhất
Em lại về dạy chữ cho anh
Không phải bằng than vẽ, gạch thềm đình!
Không phải phập phồng giữa vòng đai giặc...
Em sẽ bảo anh: "Cố lên, gắng học!..."
Anh sẽ mỉm cười nhớ những đêm trăng...
Chế độ cho em đôi cánh chim bằng
Và vinh dự được làm người đi trước!
Anh sẽ để riêng một đêm thức suốt
Kể em nghe chuyện chiến đấu miền Nam...
Câu chuyện mở đầu: "Thuở ấy, ở quê hương
Anh chỉ học có một trường: Cách mạng..."
8-1961
Nguồn: Giang Nam, Tháng Tám ngày mai, Nxb Văn học, 1962
(theo thivien.net)
Cái bài thơ này em thuộc làu làu nghe anh K. Mỗi tội em đọc thôi chứ nỏ biết ngâm mô!
Trả lờiXóaLà vì hồi đó lớp em có thằng tên Nam cộ, là nó tên Nam, nhưng to cao cà cộ nên gọi là Nam cộ. Bài thơ có đoạn "chim bướm" mà lại của ông nhà thơ tên GN nên tụi lớp em vin vào đó chế em với nó. Em ghét cái thằng cà chớn ấy đến nỗi... nhớ bài thơ ấy đến giờ luôn!
Mà chiều nay em cũng nghe Thế Ngữ bình bài thơ phổ nhạc Hồ Điệp Papillon Butterfly... của Victor Hugo. Anh ăn cắp ý tưởng em hả? :D
Em ghét thằng ấy đến nỗi .. nhớ nó đến giờ luôn, phải ko.
XóaHì thích cái tên Giang Nam đến nỗi học thuộc lòng bài thơ, lại còn bảo ghét người ta :))
Thế đi học anh nỏ thuộc bài thơ mô hết răng, anh K?:(
XóaNgười ta nói thế không khen cô em ni trí nhớ tốt, lại còn...! :D
Thắng nớ lấy vở của em, chép đầy bài hát trong nớ.
Cho tôi cánh lá rơi
Bay đi khắp đó đây
Khi em đến với tôi
Nhớ đôi môi này...
Cho tôi quên đi nỗi ưu phiềm cuộc đời
Cho tôi xin sống mãi trong ty..
Hehe, thằng mất dậy. Em vẫn nhớ đó là quyển giảng văn. Rủi hôm đó em bị gọi lên bảng. Thầy trố mắt nhìn bài hát chép lù lù trong đó. Khỏi cần trình bầy, hai đứa ra ngoài, tha hồ tâm sự. :(
Sau vụ đó, em bị các cô trong lớp ghét ra mặt vì dám tranh thần tượng của các cổ.
Chuyện chả có gì hay đúng ra chưa kịp có gì thì nghỉ hè. Lãng nhách!:D
Sau 3 tháng hè Cộ chính thức dính vào lưới tình của cô bé trùng tên với nó, nhưng thay chữ cái N bằng L. Họ iu nhau đúng 10 năm rồi sau đó đường ai nấy đi. Nghe đâu chàng giờ ở Sgon,bỏ dở đại học bách khoa nhảy sang kinh tế rồi cũng bỏ nốt, mở công ty mấy lần. Còn nàng không lấy ai...
Chuyện hay k anh K? :(
uizoi, chuyện hay thế này, hồi ấy làm gì quên khen nhỉ ? có giận ko rứa ? :d sorry
XóaCám ơn anh Post bài này . Các bản ngâm sau theo em thì không thoát khỏi cái bóng của Hồng Vân. Về các bài nhạc phổ thì thích bài của Nguyễn văn Chinh hơn. Bài của Vũ Đúc quân thì tệ quá, còn của Võ Tá Hân,Phạm Trọng Cầu đều mang dáng dấp của bài " Áo anh sứt chỉ đường tà" của Phạm Duy phổ bài " Màu tím hoa Sim" của Hữu Loan. Không biết cảm nhận của anh K thế nào nhưng theo em thì cả người ngâm và người phổ nhạc đều bị hút vào không gian hiện thực mà quên hẳn " trạng thái mơ màng giữa buổi trưa hè yên ắng, thanh bình trong dòng hồi tưởng". Không biết Giang em khi viết bài này có phải đang mắc võng nghỉ nơi cánh rừng ven đồng hay không?Nó khác hẳn với bài " Màu tím hoa sim" dù cả hai cùng một motip. Em thấy mình ngâm hình như hay hơn dù giọng không được tốt.
Trả lờiXóaNgày Chủ Nhật thanh nhàn anh K!
Cái vụ ngâm là chỉ nói vui thui, đừng tưởng thật. Hi hi...
Hì, nói chơi nhưng ko nhất thiết là ko thật :d. Mình có mấy đứa bạn nhậu vào rồi ngâm ăn đứt các cô :d
XóaTrong mấy giọng ngâm trên mình thích nhất giọng Vũ Kim Dung ..
Hì hì ! Khung ơi em có "quen" ông này :p , từng chầu rìa hóng hớt với nghe lỏm ổng dzới phụ huynh nói chiện dzài lần hì hì :D . Em thuộc bài này á khung , bài thơ hay giàu hình ảnh ...
Trả lờiXóaSodi đại ca , em oánh nhanh không dziếc bông tơn anh ! Em sửa lại nà " Em thuộc bài này á Khung ..."
XóaHì, ko sao mà, viết bông hay ko chả sao, đánh máy nhiều lỗi to đùng còn ko sao, nhằm gì một chữ viết bông :d
XóaĐọc tiểu sử, anh cũng đoán em nhiều lần phải bị vòng tay thưa chú rồi đứng há mồm hóng chuyện ông này với PH :d
Dạ :D đúng quá đại ca , em phải gọi là bác ! Cúi đầu "Con chào bác ạ !" Biết bác là tác giả bài mình học là mắt chữ o miệng chữ a ngay , nhiều lần thế á anh , xém bị ruồi bay vào miệng :(( :((
Xóa:d
XóaHôm qua e đi phượt Ninh Hòa, nơi này ông Giang Nam sinh ra lớn lên. Ông trưởng bến xe Ninh Hòa còn khoe tập thơ do Ông GN ký tặng.
Trả lờiXóaHì, sao ko chụp với ông trưởng bến xe ấy một pô ? :d
XóaGN mới mất vợ (là bà du kích trong bài thơ hồi đầu năm nay (4/2013). Hiện ông sống cùng thành phố NT với em đấy nhé.
A ! Trùng hợp quá !
Trả lờiXóaSáng nay đi làm, em cũng lẩm bẩm đúng bài thơ này ! :D
Thế hệ các em, ai cũng từng học bài thơ này nhỉ.
XóaAnh chỉ biết bài này sau 1975. Một đứa bạn chuyên dùng bài này làm mồi nhậu - cho nó lành, vì các loại nhạc vàng, thơ thẩn thời tiền chiến hồi ấy bị cấm tiệt
Webplayer của Yahoo lại retired roài, ko nghe nhạc trực tiếp trên blog được nữa :(
Trả lờiXóaMới tìm được một bản ngâm Quê Hương của Bảo Cường
http://www.nhaccuatui.com/m/FU3LnpztC3BL