Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím

Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím là bài thơ nổi tiếng của Kiên Giang viết từ hơn nửa thế kỷ trước, với đề từ: Tâm tình người trai ngoại đạo đối với cô gái có đạo

Lâu quá không về thăm xóm đạo
Từ ngày binh lửa cháy quê hương
Khói bom che lấp chân trời cũ
Che cả người thương nóc giáo đường

Mười năm trước, em còn đi học
Áo tím điểm tô đời nữ sinh
Hoa trắng cài duyên trên áo tím
Em là cô gái tuổi băng trinh ..


Mời nghe Hồng Vân ngâm bài thơ



đọc thơ: Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím

Tâm tình người trai ngoại đạo đối với cô gái có đạo

Lâu quá không về thăm xóm đạo
Từ ngày binh lửa cháy quê hương
Khói bom che lấp chân trời cũ
Che cả người thương nóc giáo đường

Mười năm trước, em còn đi học
Áo tím điểm tô đời nữ sinh
Hoa trắng cài duyên trên áo tím
Em là cô gái tuổi băng trinh

*

Quen biết nhau qua tình lối xóm
Cổng trường đối diện ngó lầu chuông
Mỗi lần chúa nhựt em xem lễ
Anh học bài ôn trước cổng trường

Thuở ấy anh hiền và nhát quá
Nép mình bên gác thánh lầu chuông
Để nghe khe khẽ lời em nguyện
Thơ thẩn chờ em trước thánh đường

Mỗi lần tan lễ, chuông ngừng đổ
Hai bóng cùng đi một lối về
E lệ, em cầu kinh nho nhỏ
Thẹn thuồng, anh đứng lại không đi

*

Sau mười năm lẻ, anh thôi học
Nức nở chuông trường, buổi biệt ly
Rộn rã từng hồi chuông xóm đạo
Tiễn nàng áo tím bước vu qui

*

Anh nhìn áo cưới mà anh ngỡ
Chiếc áo tang liệm một khối sầu
Hoa trắng thôi cài trên áo tím
Giữ làm chi kỷ vật ban đầu

Em lên xe cưới về quê chồng
Dù cách đò ngang cách mấy sông
Vẫn nhớ bóng vang thời áo tím
Nên tình thơ ủ kín trong lòng

Từ lúc giặc ruồng vô xóm đạo
Anh làm chiến sĩ giữ quê hương
Giữ tà áo tím màu hoa trắng
Giữ cả trường xưa nóc giáo đường

Giặc chiếm lầu chuông xây gác súng
Súng gầm rung đổ gạch nhà thờ
Anh gom gạch đổ xây tường lũy
Chiếm lại lầu chuông giết kẻ thù

Nhưng rồi người bạn đồng trang lứa
Đã chết hiên ngang dưới bóng cờ
Chuông đổ ban chiều, em nức nở
Tiễn anh ra khỏi cổng nhà thờ

Hoa trắng thôi cài trên áo tím
Mà cài trên nắp cỗ quan tài
Điểm tô công trận bằng hoa trắng
Hoa tuổi học trò mãi thắm tươi

*

Xe tang đã khuất nẻo đời
Chuông nhà thờ khóc... tiễn người ngàn thu
Từ đây, tóc rũ khăn sô
Em cài hoa trắng trên mồ người xưa

Gia Định 28-5-58

Bài thơ đã được Anh Bằng phổ nhạc, mời nghe

Trước Anh Bằng vài chục năm, Huỳnh Anh cũng đã phổ nhạc bài thơ, nhưng là phiên bản đầu, viết năm 1957. Bản nhạc qua những giọng ca thời danh bấy giờ đã góp phần làm bài thơ phổ biến càng sâu sâu rộng , nhất là sau khi đã được chuyển thể cải lương. Mời nghe bản nhạc với giọng ca Thanh Thúy

đọc thơ (phiên bản 1): Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím

Tâm tình người trai ngoại đạo đối với cô gái có đạo

Lâu quá không về thăm xóm đạo
Từ ngày binh lửa xoá không gian
Khói bom che lấp chân trời cũ
Che cả người thương, nóc giáo đường

Mười năm trước em còn đi học
Áo tím điểm tô đời nữ sinh
Hoa trắng cài duyên trên áo tím
Em là cô gái tuổi băng trinh

***

Trường anh ngó mặt giáo đường
Gác chuông thương nhớ lầu chuông
U buồn thay! chuông nhạc đạo
Rộn rã thay! chuông nhà trường

Lần lữa anh ghiền nghe tiếng chuông
Làm thơ sầu mộng dệt tình thương
Để nghe khe khẽ lời em nguyện
Thơ thẩn chờ em trước thánh đường

Mỗi lần tan lễ chuông ngừng đổ
Hai bóng cùng đi một lối về
E lệ, em cầu kinh nho nhỏ
Thẹn thuồng, anh đứng lại không đi

***

Sau mười năm lẻ, anh thôi học
Nức nở chuông trường buổi biệt ly
Rộn rã từng hồi chuông xóm đạo
Tiễn nàng áo tím bước vu qui

Anh nhìn áo cưới mà anh ngỡ
Chiếc áo tang liệm khối tuyệt tình
- Hoa trắng thôi cài trên áo tím
Thôi còn đâu nữa tuổi băng trinh

Em lên xe cưới về quê chồng
Dù cách đò ngang cách mấy sông
Anh vẫn yêu em người áo tím
Nên tình thơ ủ kín trong lòng

***

Từ lúc giặc ruồng vô xóm đạo
Anh làm chiến sĩ giữ quê hương
Giữ màu áo tím, người yêu cũ
Giữ cả lầu chuông, nóc giáo đường

Mặc dù em chẳng còn xem lễ
Ở giáo đường u tịch chốn xưa
Anh vẫn giữ lầu chuông gác thánh
Nghe chuông truy niệm mối tình thơ

Màu gạch nhà thờ còn đỏ thắm
Như tình nồng thắm thuở ban đầu
Nhưng rồi sau chuyến vu qui ấy
Áo tím nàng thơ đã nhạt màu

***

Ba năm sau chiếc xe hoa cũ
Chở áo tím về trong áo quan
Chuông đạo ngân vang hồi vĩnh biệt
Khi anh ngồi kết vòng hoa tang

Anh kết vòng hoa màu trắng lạnh
Từng cài trên áo tím ngây thơ
Hôm nay vẫn đoá hoa màu trắng
Anh kết tình tang gởi xuống mồ

Lâu quá không về thăm xóm đạo
Không còn đứng nép ở lầu chuông
Những khi chuông đổ anh liên tưởng
Người cũ cầu kinh giữa giáo đường

"Lạy Chúa! con là người ngoại đạo
Nhưng tin có Chúa ngự trên trời
Trong lòng con, giữa màu hoa trắng
Cứu rỗi linh hồn con, Chúa ơi!"

Bến Tre, 14-11-1957

Ở phiên bản đầu này, nàng chết, anh kết những vòng hoa trắng gởi xuống mồ cho nàng; khác với phiên bản kia, chàng hi sinh trong khi chiến đấu bảo vệ ngôi giáo đường, nàng hoa trắng thôi cài trên áo tím, mà đem cài trên nắp cỗ quan tài để tiễn biệt chàng ...

Bài thơ được viết do cảm xúc từ một mối tình thực của tác giả thủa học trò. Tuy nhiên chi tiết thì có nhiều khác biệt. Trong thực tế, sau khi chàng lên đường vào rừng chiến đấu rồi lấy vợ trỏng, còn nàng vẫn đợi chờ nơi xóm đạo, chỉ lấy chồng khi đã biết chàng đã lập gia đình. Và chẳng có ai chết trẻ: Rất lâu về sau, đến 1998 nàng mới mất, còn chàng thì giờ vẫn còn sống, dù khá cơ cực ..

Nhà thơ Kiên Giang tên thật là Trương Khương Trinh sinh năm 1929, tại Kiên Giang, cùng quê với nhà văn Sơn Nam. Trước 1975 ông là ký giả kịch trường cho nhiều tờ báo lớn ở Sài Gòn, và với bút danh Hà Huy Hà, ông là soạn giả hàng chục vở cải lương, trong đó có nhiều vở nổi tiếng như Áo cưới trước cổng chùa, Người vợ không bao giờ cưới .. .