Chiều về trên sông - dòng Danube xanh

Bản Blue Danube của Johann Strauss II ngoài Phạm Duy còn có Dương Thiệu Tước soạn lời Việt

Dòng sông xanh lơ, dòng trường giang nên thơ
Chập chùng ngàn sóng biếc, màu trời hồng ánh nước
..
Thấp thoáng bóng giai nhân trên thuyền tình bâng khuâng
Thuyền vờn mái chèo, vờn vờn sóng reo ..

Danube là tên tiếng Pháp/Anh gọi dòng sông dài gần 3000 km (thứ 2 châu Âu, sau Volga của Nga), chảy qua 10 nước Trung và Đông Âu, ở mỗi nước lại có tên gọi riêng theo ngôn ngữ bản địa. Đức ở đầu nguồn gọi tên con sông là Donau. Sông tiếp tục chảy qua Áo, đến Slovakia  thì mang tên Dunaj, Hungary (Duna), Croatia (Dunav), Serbia, Bulgaria, Romania, Moldova và Ukraina rồi đổ ra Biển Đen. Tất cả tên sông đều có gốc là từ Donau của một ngôn ngữ cổ có nghĩa là .. sông.

Hái hoa lilac tranh Daniel Ridgway Knight

Dòng sông từ thời xa xưa đã là nguồn cung cấp nước sinh hoạt và nước tưới, là nguồn cung cấp thủy sản, trong đó có món trứng cá caviar nổi tiếng của Rumania. Dòng sông cũng là phương tiện giao thông quan trọng. Từ giữa thế kỷ XIX, các nước hai bên bờ đã kí thỏa ước theo đó sông Danube là con đường thủy tự do dành cho tàu bè tất cả các nước.

Dòng sông đã được UNESCO chứng nhận là Di Sản Văn Hóa Thế Giới bởi đã gắn liền với lịch sử thăng trầm, với nỗi buồn vui của hàng triệu cư dân của 10 quốc gia. Có 14 thành phố nằm bên bở sông Danube, trong đó có 4 thủ đô : Viên (thủ đô Áo), Bratislava (Slovakia), Budapest (Hungari) và Beograd (Serbia) .. .

Dòng sông êm đềm mơ màng với Strauss, trào sôi gầm gừ với Ivanovici, nhưng đều thật quyến rũ .. Bảy mươi năm trước Phạm Duy ước ao

Ôi giấc mơ qua,
Mộng đời phiêu lãng giang hồ
Sống trong lòng người đẹp Tô Châu
Hay là chết bên dòng sông Danube. ..



Thời thanh niên lãng mạn nói chơi thế thôi. Bốn mươi năm sau khi viết bài hát, Phạm Duy có dịp đến Dòng sông xanh, cũng chỉ đi thuyền chơi một vòng rồi về ..

Một dòng sông lừng danh khác của châu Âu cũng từng đi vào nhạc Phạm Duy

Bên bờ sông Seine ta ngồi khóc - Phạm Duy


Phạm Duy còn có một bài liên quan đến sông rất nổi tiếng, Hoa Rụng Ven Sông. Vũ Khanh và Ngọc Lan ca



Bản nhạc phổ từ bài thơ của Lưu Trọng Lư

click đọc thơ: Còn Chi Nữa

Tặng ba nhà thi sĩ trẻ tuổi ...

Giờ đây hoa hoang dại
Bên sông rụng tơi bời
Đã qua rồi cơn mộng,
Đừng vỗ nữa, tình ơi !
Lòng anh đã rời rụng
Trên sông ngày tàn rơi.
Tình anh đà xế bóng,
Còn chi nữa, em ơi ?
Còn đâu ánh trăng vàng
Mơ trên làn tóc rối ?
Chân nâng trên đường sỏi,
Sương lá đổ rộn ràng.
Trăng nội vẫn mơ màng
Trên những vòng tóc rối ?
Đêm ấy xuân vừa sang
Em vừa hai mươi tuổi

Còn đâu những giờ nhung lụa:
Mộng trùm trên bông
Tình ấp trong gối
Rượu tân hôn không uống cũng say nồng?

Còn đâu mùi cỏ lạ
Ướp trong mớ tóc mây ?
Một chút tình thơ ngây
Không còn trên đôi má.

Nhưng bản nhạc viết về sông hay nhất của Phạm Duy có lẻ là bài Chiều Về Trên Sông, lấy cảm hứng từ bài thơ Tràng Giang của Huy Cận.

Mời nghe Duy Cường




Ref: wikipedia, thivien.net