Hành Phương Nam

Ngày xuân nghe Tôn Nữ Lệ Ba ngâm Hành Phương Nam





Hành Phương Nam
Gửi Văn Viễn 

Đôi ta lưu lạc phương Nam này
Trải mấy mùa qua én nhạn bay
Xuân đến khắp trời hoa rượu nở
Mà ta với người buồn vậy thay

Lòng đắng sá gì muôn hớp rượu
Mà không uống cạn mà không say
Lời thề buổi ấy cầu Tư Mã
Mà áo khinh cừu không ai may

Người giam chí lớn vòng cơm áo
Ta trói thân vào nợ nước mây
Ai biết thương nhau từ buổi trước
Bây giờ gặp nhau trong phút giây

Nợ thế chưa trả tròn một món
Sòng đời thua đến trắng hai tay
Quê nhà xa lắc xa lơ đó
Ngoảnh lại tha hồ mây trắng bay

Tâm giao mấy kẻ thì phương Bắc
Ly tán vì cơn gió bụi này
Người ơi buồn lắm mà không khóc
Mà vẫn cười qua chén rượu đầy

Vẫn dám tiêu hoang cho đến hết
Ngày mai ra sao rồi hãy hay
Ngày mai có nghĩa gì đâu nhỉ?
Cốt nhất cười vui trọn tối nay

Rẫy ruồng châu ngọc, thù son phấn
Mắt đỏ lên rồi cứ chết ngay
Hỡi ơi Nhiếp Chính mà băm mặt
Giữa chợ ai người khóc nhận thây

Kinh Kha giữa chợ sầu nghiêng chén
Ai kẻ dâng vàng, kẻ biếu tay?
Mơ gì ấp Tiết thiêu văn tự
Giày cỏ gươm cùn ta đi đây

Ta đi nhưng biết về đâu chứ?
Đã đẩy phong yên lộng bốn trời
Thà cứ ở đây ngồi giữa chợ
Uống say mà gọi thế nhân ơi!

Thế nhân mắt trắng như ngân nhũ
Ta với nhà ngươi cả tiếng cười
Dằn chén hất cao đầu cỏ dại,
Hát rằng phương Nam ta với ngươi.

Ngươi ơi! Ngươi ơi! Hề ngươi ơi!
Ngươi ơi! Ngươi ơi! Hề ngươi ơi!
Ngươi sang bên ấy sao mà lạnh,
Nhịp trúc ta về lạnh mấy mươi.

Đa Kao 1943
(nguồn: thivien.net)

Nghe qua, là giọng khinh bạc. Những cái tên Tư Mã, Nhiếp Chính, Kinh Kha .. gợi lại không khí bi tráng của những tay hào sĩ trong câu chuyện cổ.

Đọc lại, giọng nghênh ngạo nghe sao mà gượng gạo. Giữa tráng sĩ xưa và nhà thơ nay dường như chẳng có mấy điểm chung. Tráng sĩ xưa đứng bên bờ sông Dịch gió lạnh vi vu, uống rượu vổ gươm ca rồi ra đi không ngoái đầu nhìn lại. Nhà thơ nay trong quán ôm gái, nhậu xỉn rồi đòi Rẫy ruồng châu ngọc thù son phấn, mắt đỏ lên rồi cứ chết ngay .. bởi chẳng biết về đâu. Đến mấy câu cuối

Thế nhân mắt trắng như ngân nhũ
Ta với nhà ngươi cả tiếng cười
Dằn chén hất cao đầu cỏ dại,
Hát rằng phương Nam ta với ngươi.

là giọng mấy anh say rượu.

Xưa nay, Nguyễn Bính vẫn sở trường cái giọng kể lể khúc nhôi, tỉ tê tâm sự. Cái giọng hào sảng là giọng mượn, cái giọng tủi thân mới là thực của ông.

Người ơi ! Buồn lắm mà không khóc
Mà vẫn cười qua chén rượu đầy



Nguyễn Bính cùng với hai người bạn thân Trần Huyền Trân, Thâm Tâm thường được xếp vào nhóm gọi là "Áo bào gốc liễu". Thời tiền chiến, hình như chỉ nhóm này là có để lại mấy bài hành. Trần Huyền Trân với Độc Ca Hành, Thâm Tâm có Vọng Nhân Hành, Can Trường Hành và bài hành nổi tiếng - Tống Biệt Hành.

Mời nghe một màn Thi nhạc giao duyên: Tống Biệt Hành, thơ Thâm Tâm qua giọng ngâm Tô Kiều Ngân ngâm giao duyên với ca khúc Các Anh Đi của Văn Phụng

-------
tranh: Man waiting (1987) by Holly Roberts