國祚如藤絡， Quốc tộ như đằng lạc
南天裏太平。 Nam thiên lí thái bình.
無為居殿閣， Vô vi cư điện các
處處息刀兵。 Xứ xứ tức đao binh.
法順禪師 Pháp Thuận thiền sư
Giản thể. 国祚如藤络，南天里太平。无为居殿阁，处处息刀兵。
Nghĩa. Vận nước.
Nếu vận nước như cuộn mây quấn quít với nhau, người trong nước đoàn kết một lòng,
thì trời nam sẽ được thái bình.
Nếu triều đình dùng chính sách vô vi,
thì nơi nơi sẽ không còn cảnh xung đột, chém giết nhau.
thì trời nam sẽ được thái bình.
Nếu triều đình dùng chính sách vô vi,
thì nơi nơi sẽ không còn cảnh xung đột, chém giết nhau.
Tạm dịch
Vận nước như mây quấn,
Trời nam hưởng thái bình.
Triều đình không độc đoán,
Chốn chốn dân yên lành.
Chú
- 國祚 quốc tộ: vận nước. 祚tộ: vận hạnh, phúc khí.
- 藤絡 cuộn dây mây quấn quýt. Trong bài, là ẩn dụ về sự đoàn kết. 藤 đằng: loài thực vật mọc thành bụi quấn quýt. 藤子 cây mây. 絡lạc: sợi bông thô; quấn quanh.
- 無為 vô vi: nghĩa đen là không làm gì. Nhưng thường được như một thuật ngữ triết học, với nội dung vô cùng hàm súc. Lão tử có lẽ là người đầu tiên dùng thuật ngữ này (Đạo đức kinh, II, ..). Vắn tắt, vô vi là lối sống thuận theo tự nhiên, không cưỡng cầu, không gò ép theo ai. Trên bình diện quốc gia, vô vi là nhà nước để cho dân sống cuộc sống vô vi ấy, không áp đặt ý chí chủ quan của mình lên người dân. Thuật ngữ này cũng được Khổng tử dùng (Luận ngữ, 15.5). Và sau này, Phật giáo cũng mượn để dịch chữ asamskrta của tiếng Phạn (Lê Mạnh Thát, Bài thơ Vận nước và Tư tưởng chính trị của Thiền sư Pháp Thuận, phatgiao.org.vn), dĩ nhiên, nội hàm có một số khác biệt. Nguyễn Lang dùng chữ "đạo đức" để dịch chữ "vô vi" trong bài thơ này (VNPG sử luận) [1].
- 殿閣 điện các = cung điện; ở đây chỉ triều đình.
法順禪師 Pháp Thuận thiền sư (915 - 990), tên thật là Đỗ Pháp Thuận. Bài thơ này là ý kiến trả lời của ông khi được vua Lê Đại Hành hỏi về vận nước.
---
[1] Bản dịch của Nguyễn Lang:
Vận nước như dây quấn,
Trời Nam ôm thái bình.
Đạo đức ngự cung điện,
Muôn xứ hết đao binh.
(Việt Nam Phật giáo Sử luận I , NXB Lá Bối, in lần thứ 1, S, 1973).
TT Thích Mật Thể dùng chữ không sinh sự để dịch chữ vô vi
Ngôi nước như dây quấn,
Trời Nam mở thái bình.
Trên điện không sinh sự,
Đâu đó dứt đao binh.
(Việt Nam Phật giáo sử lược. NXB. Tân Việt, in lần thứ 1 năm 1943)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Chú ý: chỉ cần dán link vào, không cần gõ thẻ khi post
Hình (file có đuôi jpg, jpeg, png, bmp, gif ),
Nhạc (file có đuôi mp3 hoặc từ trang web nhaccuatui),
Video (từ Youtube)
Đổi cỡ, màu chữ:
[color="red"][size="20"] chữ cỡ 20 màu đỏ [/size][/color]
(màu dùng mã hexa hoặc tiếng Anh: red, blue, green, violet, gold ..)
Giới thiệu link: <a href="link"> tên link </a>
Chữ đậm <b> chữ đậm</b>
Chữ nghiêng: <i> chữ nghiêng </i>
Chèn Yahoo smiley (click Chèn emoticons để xem phím tắt)
Đã thêm mấy smiley nhưng chưa rảnh thêm vào bảng chèn. Phím tắt:
:-/ bối rối ;) nháy mắt ;;) đá lông nheo
:"> thẹn :X yêu thế =(( tan nát cõi lòng
Chú ý Nếu nút Trả lời ko hoạt động, xin chịu khó lên thanh địa chỉ, gõ thêm vào cuối (ngay sau html) ?m=1 rồi nhấn Enter, nút Trả lời sẽ ok. (29/11/18)