Bài thứ 5 trong album Anh Thơ vol 6 là Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây. Hôm trước nghe Anh Thơ, hôm nay nghe Thu Hiền & Trung Đức
bản nhạc Hoàng Hiệp phổ thơ Phạm Tiến Duật năm 1971
Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây
Hoàng Hiệp còn phổ mấy bài thơ nữa cũng của Phạm Tiến Duật: Qua cầu Tùng Cốc, Nghe hò đêm bốc vác, bài thơ về tiểu đội xe ko kính .. nhưng không được thành công lắm.
 |
| nhac sĩ Hoàng Hiệp (1931 - 2013) |
Ông vừa mới mất hồi đầu năm nay tại Saigon ( 9/1/2013 ).
Ông sáng tác được tất cả khoảng 400 ca khúc, ngoài ra còn một số sáng tác cho kịch nói, phim truyện, cải lương.
Ông bắt đầu được biết đến với Câu Hò Bên Bờ Hiền Lương sáng tác năm 1956, lời của Đằng Giao. Nhà văn Nguyễn Quang Sáng kể lại ban đầu bài này bị chê là ủy mị, cấm phổ biến. Tình cờ ông Cụ nghe được, tỏ ra rất thích. Thế là nhạc phẩm lại được phép hát, nổi tiếng cả miền Bắc qua giọng ca Tân Nhàn, Thanh Huyền ..
Câu Hò Bên Bờ Hiền Lương - Thanh Huyền
Bài Cô Gái Vót Chông (1965) ông phổ bài thơ của Mô Lô Ychoi - nhà thơ người Êđê, lúc bấy giờ cũng là cán bộ tập kết, công tác ở Hội Văn nghê Việt Bắc
Hồi mới giải phóng nghe Tường Vy hát bài này cùng bài Tiếng Đàn Ta Lư của Huy Thục chả hiểu bả hát cái gì, Mỗi lần chiếc loa cạnh nhà phát là chạy ra lắng tai nghe nhưng quả thật bótai.com. Giọng bả lảnh lót qua chiếc loa rè long cả óc, chỉ nghe loáng tháng cái gì .. một hai ba bốn tên lình thủy đánh bộ mỹ .. rồi hú hú .. teng teng .. hic. Giờ nghe lại cho vui
Đất quê ta mênh mông (1968) là bản nhạc phổ thơ Dương Hương Ly.
đọc thơ: Đất Quê Ta Mênh Mông
Mẹ đào hầm từ thuở tóc còn xanh
Nay mẹ đã phơ phơ đầu bạc
Mẹ vẫn đào hầm dưới tầm đại bác
Bao đêm rồi tiếng cuốc vọng năm canh.
Đất nước mình hai mươi năm chiến tranh
Tiếng cuốc năm canh nặng tình đất nước
Hầm mẹ giăng như lũy như thành
Che chở mỗi bước chân con bước.
Đất quê ta mênh mông
Quân thù không xăm hết được
Lòng mẹ rộng vô cùng
Đủ giấu cả sư đoàn dưới đất
Nơi hầm tối lại là nơi sáng nhất
Nơi con nhìn ra sức mạnh Việt Nam.
Trên nắp hầm
Bầy giặc Mỹ xúm vào đánh mẹ
Nửa lời không hé
Mẹ lặng thinh trước những đòn thù.
Trên mình mẹ mang nhiều thương tật
Tóc mẹ bạc rồi lại bạc thêm
Nhưng đêm đêm
Từng nhát cuốc vẫn xoáy vào ruột đất.
Có những đoàn quân từ lòng đất xông lên
Quân thù bạt vía
Xung quanh chúng đâu cũng là trận địa.
Đất quê ta mênh mông
Lòng mẹ rộng vô cùng.
Dương Hương Ly là một bút hiệu khác của Bùi Minh Quốc (1940 - ) khi vào chiến trường B, làm Phó chủ tịch Hội văn nghệ và Tổng biên tập tờ Đất Quảng tại QN-ĐN. Sau 1975 ông lên Lâm Đồng sáng lập và chủ tịch đầu tiên của Hội văn nghệ ở đó.
Ông là tác giả mấy câu thơ hẳn nhiều người biết
Có khi nào trên đường đời tấp nập
Ta vô tình đã đi lướt qua nhau
Bước lơ đãng chẳng ngờ đang để mất
Một tâm hồn ta đợi đã từ lâu
Nhưng tác phẩm được đánh giá là quan trọng nhất của ông là bài thơ viết năm 1969 khi vợ ông nhà thơ Dương Thị Xuân Quý vừa bị lính Đại Hàn bắn.
Bài thơ về hạnh phúc
(Tưởng nhớ XQ thân yêu)
I
Thôi em nằm lại
Với đất lành Duy Xuyên
Trên mồ em có mùa xuân ở mãi
Trời chiến trường vẫn một sắc xanh nguyên.
Trời chiến trưòng không một phút bình yên
Súng nổ gấp. Anh lên đường đuổi giặc
Lấy nỗi đau vô cùng làm sức mạnh vô biên
Bước truy kích đạp trăm rào gai sắc
Ôi mũi lê này hôm nay sao sáng quắc
Anh mất em như mất nửa cuộc đời
Nỗi đau anh không thể nói bằng lời
Một ngọn lửa thâm trầm âm ỉ cháy
Những viên đạn quân thù bắn em, trong lòng anh sâu xoáy
Anh bàng hoàng như ngỡ trái tim rơi
Như bỗng tắt vầng mặt trời hạnh phúc.
Nhưng em ạ, giây phút này chính lúc
Anh thấy lòng anh tỉnh táo lạ thường
Nhằm thẳng quân thù, mắt không giọt lệ vương
Anh nổ súng.
II
Hạnh phúc là gì? Bao lần ta lúng túng
Hỏi nhau hoài mà nghĩ mãi vẫn chưa ra
Cho đến ngày cất bước đi xa
Miền Nam gọi, hai chúng mình có mặt.
Nhớ chăng em, cái mùa mưa đói quay đói quắt
Mỗi bữa chia nhau nửa bát măng rừng
Em xanh gầy, gùi sắn nặng trên lưng
Môi tái ngắt, mái tóc mềm đẫm ướt
Bao giốc cao em cần cù đã vượt
Và mỗi lần ngồi nghỉ, em nhìn anh
Em nói tới những điều em định viết
Giữa hai cơn đau em ngồi ghi chép
Con sông Giàng gầm réo miên man
Nước lũ về... Trang giấy nhỏ mưa chan
Em vẫn viết: lòng dạt dào cảm xúc.
Và em gọi đó là hạnh phúc...
Nhớ chăng em, ngày mở màn chiến dịch Đông Xuân
Em lên đường phơi phới bước chân
B.52 bom nghìn tấn dội
Kìa dáng em băng rường bước vội
Vẫn nụ cười tươi tắn ấy trên môi.
Thôn 6 Bình Dương bãi cát sóng dồi
Nắng long lanh trong mắt người bám biển
Giặc mới lui càn khi em vừa đến
Bà mẹ già kể chuyện chặn xe tăng
Quanh những bờ dương bị giặc san bằng
Đã lại mở những chiến hào gai góc
Những em bé, dưới mưa bom, vẫn đi làm đi học
Những vồng khoai ruộng lúa vẫn xanh tràn
Trong một góc vườn cháy khét lửa Na-pan
Em sửng sốt gặp một nhành hoa cúc.
Và em gọi đó là hạnh phúc...
Như chồi biếc gặp mưa xuân, như chim én say trời
Em mải mê, đi giữa bao người
Xuyên Thọ, Xuyên Châu, Xuyên Hà, Xuyên Phú...
Những mảnh đất anh hùng quyến rũ
Phút giây đầu đã ràng buộc đời em
Như tự lọt lòng từng biết mấy thân quen
Em nhỏ giao liên, mẹ hiền trụ bám
Cô du kích dịu dàng dũng cảm
Sông Thu Bồn hằng xao động tâm tư
Có tiếng hò như thực như hư
Em đã đến, tắm mình trong sóng nước
Sông kể em nghe chuyện đôi bờ thủa trước
Em mở mắt nhìn kinh ngạc những làng thôn
Và kêu lên khi đượ thấy cội nguồn
Mỗi sự tích trên đất này thắng Mỹ.
Em đã gặp bao anh hùng dũng sĩ
Đã cùng họ xẻ chia
Cọng rau lang bên miệng hố bom đìa
Phút căng thẳng khi vòng vây giặc siết
Nỗi thống khổ ngút ngàn không kể hết
Của một thời nô lệ đau thương
Em lớn lên bên họ can trường
Giữa bom gào đạn réo
Em đã thấy những tâm hồn tuyệt vời trong trẻo
Những con người như ánh sáng lung linh
Mỗi đêm ra đi giản dị hiến mình
Để làm nên buổi mai đầy nắng
Em bối rối, em sững sờ đứng lặng
Vẻ đẹp này em chưa biết đặt tên
Thức dậy bao điều mới mẻ trong em
Nơi ngọn bút nghe cuộc đời thôi thúc.
Và em gọi đó là hạnh phúc...
III
Em ra đi chẳng để lại gì
Ngoài ánh mắt cười lấp lánh sau hàng mi
Và anh biết khi bất thần trúng đạn
Em đã ra đi với mắt cười thanh thản
Bởi được góp mình làm ánh sáng ban mai
Bởi biết mình có mặt ở tương lai.
Anh sẽ sống đẹp những ngày em chưa kịp sống
Sẽ yêu trọn những gì em chưa kịp yêu
Em trong anh là mùa xuân náo động
Từ phút này càng rực rỡ bao nhiêu.
8 tháng 3 - 1969
6 tháng 9 - 1969
Vài chục năm trở lại đây ông là tiếng nói phản biện mạnh mẽ về nhiều vấn đề chính trị xã hội ..
Lá Đỏ (1974) Hoàng Hiệp phổ thơ Nguyễn Đình Thi, Tạ Minh Tâm trình bày
đọc thơ: Lá Đỏ
Nguyễn Đình Thi
Gặp em trên cao lộng gió
Rừng lạ ào ào lá đỏ
Em đứng bên đường như quê hương
Vai ác bạc quàng súng trường.
Ðoàn quân vẫn đi vội vã
Bụi Trường Sơn nhoà trời lửa.
Chào em, em gái tiền phương
Hẹn gặp nhau nhé giữa Sài Gòn.
Em vẫy cười đôi mắt trong.
(Trường Sơn, 12/1974)
Sau 1975 ông cũng có một số bản nhạc được nhiều người yêu thích
Con Đường Có Lá Me Bay phổ thơ Diệp Minh Tuyền
đọc thơ
Con đường có lá me bay
Chiều chiều ta lại cầm tay nhau về
Con đường đưa bước chân đi
Êm êm đá lát lòng nghe bồi hồi
Em đi bình yên bên anh
Sóng đôi chung thuỷ như hồi chiến tranh
Như khi rừng xanh bên nhau
Đạn bom gắn bó ta thành tình yêu
Phải từng gìn giữ chắt chiu
Những giây hạnh phúc không nhiều bên nhau
Phải từng chờ đợi bấy lâu
Tháng năm xa cách hai đầu tiền phương
Phải từng đổ máu chiến trường
Mới về hạnh phúc trên đường chiều nay
Con đường có lá me bay
(1978)
Nhớ Về Hà Nội là một trong vài bài Hoàng Hiệp viết cả nhạc lẫn lời, được xếp vào trong số những ca khúc hay nhất viết về Hà Nội.
Nghe bản nhạc này lại nhớ đến một Nỗi Lòng Người Đi của Anh Bằng, một người cũng phải xa Hà Nội mình mến yêu nhưng trong một hoàn cảnh hoàn toàn khác. Nghe lại nhé.
Trở Về Dòng Sông Tuổi Thơ ông phổ thơ Thanh Nguyên, nhà thơ nữ cùng quê An Giang với Hoàng Hiệp
Chưa tìm được bài thơ gốc.
Cao Minh hát bài này thật tuyệt
lyrics
Quê tôi ai cũng có một dòng sông bên nhà
Con sông quê gắn bó với tuổi thơ đời tôi
Bao năm xa quê ấy trong mơ tôi vẫn thấy
Hôm nay tôi trở về lòng chợt vui thấy sông không già
Sông vẫn in màu mây
Vẫn khi vơi đầy vẫn mang phù sa làm đẹp thêm làng quê yêu dấu
Sông vẫn như thuở ấy
Vẫn con đò ngang đón đưa người sang và từng đêm hát ru đôi bờ
Trong tim ai cũng có một dòng sông riêng mình
Tim tôi luôn gắn bó với dòng sông tuổi thơ
Con sông tôi tắm mát
Con sông tôi đã hát
Con sông cho tôi đậm một tình yêu nước non quê nhà
Sông cũng như người ấy
Có khi vui buồn có khi hờn ghen, chỉ tình yêu tuổi thơ mới thấy
Ơi những con thuyền giấy ,những năm tuổi thơ đã đi về đâu ?
Ðể mình tôi nhớ nhung bây giờ...
Con sông quê gắn bó với tuổi thơ đời tôi
Bao năm xa quê ấy trong mơ tôi vẫn thấy
Hôm nay tôi trở về lòng chợt vui thấy sông không già
Sông vẫn in màu mây
Vẫn khi vơi đầy vẫn mang phù sa làm đẹp thêm làng quê yêu dấu
Sông vẫn như thuở ấy
Vẫn con đò ngang đón đưa người sang và từng đêm hát ru đôi bờ
Trong tim ai cũng có một dòng sông riêng mình
Tim tôi luôn gắn bó với dòng sông tuổi thơ
Con sông tôi tắm mát
Con sông tôi đã hát
Con sông cho tôi đậm một tình yêu nước non quê nhà
Sông cũng như người ấy
Có khi vui buồn có khi hờn ghen, chỉ tình yêu tuổi thơ mới thấy
Ơi những con thuyền giấy ,những năm tuổi thơ đã đi về đâu ?
Ðể mình tôi nhớ nhung bây giờ...
 |
| hình: soft-full.net |
Phạm Tiến Duât
Cùng mắc võng trên rừng Trường Sơn
Hai đứa ở hai đầu xa thẳm
Ðường ra trận mùa này đẹp lắm
Trường Sơn Ðông nhớ Trường Sơn Tây.
Một dãy núi mà hai màu mây
Nơi nắng nơi mưa, khí trời cũng khác
Như anh với em, như Nam với Bắc
Như Ðông với Tây một dải rừng liền.
Trường Sơn tây anh đi, thương em
Bên ấy mưa nhiều, con đường gánh gạo
Muỗi bay rừng già cho dài tay áo
Rau hết rồi, em có lấy măng không.
Em thương anh bên tây mùa đông
Nước khe cạn bướm bay lèn đá
Biết lòng Anh say miền đất lạ
Chắc em lo đường chắn bom thù
Anh lên xe, trời đổ cơn mưa
Cái gạt nước xua tan nỗi nhớ
Em xuống núi nắng về rực rỡ
Cái nhành cây gạt nỗi riêng tư.
Ðông sang tây không phải đường như
Ðường chuyển đạn và đường chuyển gạo
Ðông Trường Sơn, cô gái "ba sẵn sàng" xanh áo
Tây Trường Sơn bộ đội áo màu xanh.
Từ nơi em gửi đến nơi anh
Những đoàn quân, trùng trùng ra trận
Như tình yêu nối lời vô tận
Ðông Trường Sơn, nối tây Trường Sơn.