Hóa Châu tác. Trương Hán Siêu

 

化州作  
玉京回首五雲深，
零落殘生苦不禁。
已辨荒郊埋病骨，
海天草木共愁吟。
張漢超

Âm

Ngọc kinh hồi thủ ngũ vân thâm, Linh lạc tàn sinh khổ bất câm.
Dĩ biện hoang giao mai bệnh cốt, Hải thiên thảo mộc cộng sầu ngâm.

Nghĩa

Ngoảnh đầu nhìn lại kinh đô thấy lớp lớp mây dày, Cuộc sống thừa tàn tạ với nổi khổ không chịu được. Đã dự định vùi thân xác bệnh tật nơi hoang vắng,  biển trời cây cối sẽ cùng nhau buồn bã ngâm thơ.

Tạm dịch

Nhìn lại kinh đô lớp lớp mây,
Kiếp thừa tàn tạ khó kham thay.
Tấm thân bệnh hoạn vùi đồng vắng,
Buồn lại ngâm thơ với cỏ cây.

Chú

-          化州 Hóa Châu, tên châu thời vua Trần Anh Tông, gồm đất tỉnh Thừa Thiên Huế, thành phố Đà Nẵng và một phần tỉnh Quảng Trị ngày nay. Năm 1353, Trương Hán Siêu từng đóng quân Thần sách ở đây. Năm sau ông cáo bệnh xin về, chưa tới kinh đô thì mất.
Bài "Hoá Châu tác" được ông viết trong cơn bạo bệnh lúc đương giữ chức Trấn nhậm Hóa Châu khoảng cuối năm 1353 qua đầu năm 1354.

-          玉京 Ngọc kinh: kinh đô

-          五雲深 ngũ vân thâm: những lớp mây dày đặc. 五雲 mây năm màu. Người xưa xem màu mây để đoán lành dữ, được mùa hay đói kém.

-          零落 linh lạc: rơi rụng, tàn tạ.

-          殘生 tàn sinh: kiếp sống thừa

-          不禁 bất câm: không chịu nổi. 禁 cấm: ngăn chặn; đọc "câm":  chịu đựng nổi.

-          已辨 dĩ biện: đã nhận rõ, đã định trước.

-          荒郊 hoang giao: vùng ngoại ô hoang vắng.

-          病骨 bệnh cốt: tấm thân bệnh hoạn.

Trương Hán Siêu 張漢超 (1274-1354) từng làm môn khách cho Trần Quốc Tuấn, sau được tiến cứ lên triều đình, làm quan dưới bốn đời vua nhà Trần, giữ nhiều trọng trách, quan đến Tham tri chính sự (tương đương chức thượng thư), được các vua Trần này rất trọng và tin dùng.

Giản thể.

玉京回首五云深，零落残生苦不禁。
已辨荒郊埋病骨，海天草木共愁吟。