Seal, cốt cách in đậm dấu ấn dòng nhạc soul

Tuấn Thảo (RFI)






Trong tháng này, ca sĩ người Anh Seal cho ra mắt tập nhạc mang tựa đề Soul II. Đây là tuyển tập thứ nhì bao gồm các ca khúc kinh điển thuộc trường phái tiêu biểu của các nghệ sĩ da đen. Xen kẻ các dạo khúc trữ tình với những nhịp điệu mềm mại, Seal chọn lối hát mộc làm điểm nhấn, gạt bỏ những chi tiết rườm rà để tìm lại cốt cách nguyên thủy dòng nhạc soul.

Tên thật là Henry Olusegun Samuel, Seal sinh năm 1963 tại Luân Đôn, trong một gia đình nhập cư có hai dòng máu, bố người Nigeria và mẹ gốc Brazil. Thời còn nhỏ, anh đã tự học hát học đàn. Năm 17 tuổi, anh gia nhập một ban nhạc funky người Anh (Push) và thường xuyên đi hát với nhóm trong các quán nhạc. Ban nhạc này ký hợp đồng sang Nhật Bản trình diễn, đến khi hết hạn cả nhóm trở về Anh Quốc, nhưng Seal quyết định ở lại châu Á. Anh sang Thái Lan rồi sau đó là Ấn Độ, nơi mà anh trao dồi thêm tay nghề khi phải đi hát ban đêm tại các vũ trường, nhà hàng khách sạn để kiếm sống.

Trở về Luân Đôn sau gần 4 năm nay đây mai đó, Seal hầu như không còn một đồng xu trong túi. 10 năm đi hát nhưng chưa một lần có cơ hội thành danh. Cho dù anh từng tốt nghiệp khoa kiến trúc, có đủ bằng cấp trong tay nhưng Seal vẫn quyết định đeo đuổi con đường nghệ thuật sân khấu. Dịp may đến với Seal khi anh gặp ban nhạc Adamski. Nhóm này tuyển lựa một giọng ca mới cho dự án ghi âm của họ. Một cách thật bất ngờ, Killer ca khúc trích đoạn đầu tiên từ tập nhạc này (Doctor Adamski's Musical Pharmacy) nhảy vọt lên hạng đầu thị trường châu Âu. Còn trên thị trường quốc tế, ca khúc Killer đứng hạng thứ 5 trong số các bài hát bán chạy nhất trong năm 1990.

Từ đầu thập niên 1990 trở đi, tên tuổi của Seal không ngừng đi lên. Trong vòng 10 năm liền anh cho ra mắt 4 album. Đỉnh cao sự nghiệp của anh là vào năm 1996, khi Seal đọat cùng một lúc các giải thưởng quan trọng là MTV và BRIT awards nhờ vào nhạc phẩm Kiss from a Rose (Nụ hôn của Hoa Hồng). Còn nhân kỳ trao giải Grammy của Hoa Kỳ, anh được xướng tên đến ba lần, trong đó có hai giải hàng đầu là Ca sĩ nhạc pop và Ca khúc hay nhất trong năm.



Bước sang những năm 2000, giọng hát của Seal tuy vẫn ăn khách nhưng mức độ thành công không sáng chói rực rỡ như xưa. Thể loại pop dance phối với RnB tuy rất hợp với cách hát của anh, nhưng ngay trong trường phái này, Seal bị hàng loạt tên tuổi khác cạnh tranh dữ dội, họ dùng hình ảnh để chuyển tải điệu nhạc, ca khúc được minh hoạ bằng các màn dàn dựng công phu, vũ đạo thuần thục, bước nhảy nhuần nhuyễn.

Còn trong đời tư, Seal thành hôn với người mẫu Heidi Klum (2005), hình ảnh của cặp vợ chồng thường xuất hiện trên trang bìa báo chí people, nhưng có thể làm cho người nghệ sĩ hơi thất vọng. Vì cũng từ đó mà mỗi lần cho ra mắt album mới, các cuộc phỏng vấn xóay nhiều vào đời tư hơn là đam mê ca hát của anh.

Đi tìm một hơi thở mới, Seal chấp nhận hợp tác ghi âm với nhiều nghệ sĩ chuyên về các thể loại khác nhau : nhạc rock với danh ca Jeff Beck, jazz fusion với tay đàn Herbie Hancock, nhạc rap với DMX, nhạc nhẹ với ca sĩ người Pháp Mylène Farmer. Nhưng mãi đến năm 2005, nhân một buổi trình diễn từ thiện, Seal mới khám phá cái khả năng hát nhạc soul jazz của mình. Những bài hát đầu tiên mang hơi hướm nhạc soul mà Seal ghi âm lại là các sáng tác những năm 70 cho ca sĩ Dionne Warwick của hai tác giả Burt Bacharach và Hal David.

Cũng từ đó mà ý tưởng ghi âm các tập nhạc soul bắt đầu nhen nhúm trong tâm trí của anh. Đến khi gặp mặt nhà sản xuất người Canada David Foster, còn được mệnh danh là bàn tay phù thủy, Seal sẵn sàng lao mình vào một cuộc phiêu lưu mới. Gọi là ‘‘phiêu lưu’’ bởi vì ghi âm lại những ca khúc kinh điển của dòng nhạc soul coi vậy mà không dễ một chút nào.

Dòng nhạc sở trường của các nghệ sĩ da đen có biết bao nhiêu cây đại thụ và cái khó nhất đối với Seal là làm thế nào để cho giới yêu nhạc quên đi những bài nguyên tác khi nghe phiên bản của anh. Nói cách khác, làm thế nào để thóat ra khỏi tầm ảnh hưởng của các bậc thầy và tìm được một chỗ đứng cho riêng mình. Năm 2009, Seal cho ra mắt tập nhạc Soul đầu tiên và chưa đầy hai năm sau tập nhạc thứ nhì lại vừa được cho ra mắt giới hâm mộ. Tập nhạc Soul II đánh dấu 20 năm sự nghiệp của Seal vì anh cho ra mắt album đầu tay vào năm 1991.

Có thể nói là ngay từ đầu, giới yêu nhạc đã hưởng ứng khá nồng nhiệt vì tập nhạc Soul đầu tiên đã chiếm hạng đầu thị trường châu Âu kể cả Pháp Bỉ Đức Hà Lan, Thụy Sĩ và đứng hạng tư trên thị trường Hoa Kỳ. Giọng ca của Seal không mềm mại uyển chuyển như Al Green, không trầm tư ngấn sầu như Otis Redding, nhưng anh vẫn tìm được cho mình một nét riêng, bằng cách khai thác những khuyết điểm để rồi lật ngược thành ưu thế.

Chất giọng của Seal rất mộc, có chỗ hơi khô nếu không nói là khàn đục gai góc. Thay vì che giấu những điểm không hoàn hảo này, Seal lại chọn yếu tố đó làm điểm nhấn : phiên bản của Seal vì thế mà càng dễ nhận diện. Trong lối diễn đạt phá cách, hầu khoác áo mới cho những tình khúc vang bóng một thời, ca sĩ này chú trọng đến lối nhả chữ : luyến láy rung giọng ở những âm giữa nhưng lại tiết chế trong cách hắt hơi những âm cuối. Nhạc soul qua tiếng hát của ca sĩ người Anh không phải là bài nào cũng tới nơi tới chốn, nhưng ít ra Seal đã tạo được một lối hát có duyên, đi tìm một dấu ấn riêng để khỏi phải núp bóng các tàng cây đại thụ thiêng liêng.

Nguồn RFI