Hoàng hạc lâu

 黃鶴樓

昔人已乘黃鶴去，
此地空餘黃鶴樓。
黃鶴一去不復返，
白雲千載空悠悠。
晴川歷歷漢陽樹，
芳草萋萋鸚鵡洲。
日暮鄉關何處是，
煙波江上使人愁。
崔顥

Âm: 

Hoàng hạc lâu.
Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,
Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu.
Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản,
Bạch vân thiên tải không du du.
Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ,
Phương thảo thê thê Anh Vũ châu.
Nhật mộ hương quan hà xứ thị?
Yên ba giang thượng sử nhân sầu.

Nghĩa:
Người xưa đã cưỡi hạc vàng bay đi,
Nơi đây chỉ còn lại lầu Hoàng Hạc.
Hạc vàng một đi không trở lại,
Mây trắng ngàn năm vẫn bồng bềnh trên không.
Bóng cây Hán Dương trên mặt sông lúc trời tạnh rõ mồn một,
Cỏ thơm trên bãi Anh Vũ mơn mởn xanh tươi.
Chiều xuống, quê nhà giờ nơi đâu?
Khói sóng trên sông khiến người thấy buồn bã.

Tạm dịch.

Chuyện xưa người cưỡi hạc vàng bay,
Còn lại lầu không ở chốn này.
Một thoáng hạc vàng không trở lại,
Ngàn năm mây trắng ngẩn ngơ hoài.
Hàng cây lấp loáng dòng sông lạnh,
Thảm cỏ xanh xanh bãi cát dài.
Chiều xuống quê nhà trông mịt mịt,
Trên sông khói sóng mắt cay cay.

---

Thôi Hiệu là nhà thời Thịnh Đường. Ông đỗ tiến sĩ năm Khai Nguyên thứ 11 (723), làm quan đến chức Thượng thư tư huân viên ngoại lang. Thời kì đầu ông thường làm thơ tình ái khuê phòng, sau chuyển qua làm thơ biên tái, phong cách thơ thay đổi mạnh mẽ, danh chấn đương thời. Toàn Đường thi chỉ sưu tầm lưu giữ được 42 bài thơ của ông, trong đó nổi tiếng nhất là bài Hoàng hạc lâu trên đây. Theo “Đường thi kí sự” thì Lí Bạch có lần đến lầu Hoàng Hạc chơi, đọc được bài thơ của Thôi Hiệu đề trên tường, thán phục, thốt lên. Nhãn tiền hữu cảnh đạo bất đắc, Thôi Hiệu đề thi tại thượng đầu: trước mắt có cảnh mà không làm thơ được, vì đã có Thôi Hiệu đề thơ ở trên rồi.

Bài thơ này cũng đã được đưa vào học trong chương trình Ngư văn bậc phổ thông ở nước ta. Bài thơ cũng được rất nhiều người dịch. Bản sau đây của Vũ Hoàng Chương. 

Xưa cánh hạc bay vút bóng người

Nay Lầu Hoàng Hạc chút thơm rơi

Vàng tung cánh hạc, bay bay mãi

Trắng một mầu mây, vạn vạn đời

Cây bến Hán Dương còn nắng chiếu

Cỏ bờ Anh Vũ chẳng ai chơi

Gần xa chiều xuống, đâu quê quán?

Đừng giục cơn sầu nữa sóng ơi!

Bản dịch đã được Cung Tiến phổ nhạc. Quỳnh Giao trình bày: 

https://youtu.be/xdoGbFxWpBQ