THẦN HOÀNG VS THÀNH HOÀNG

Nhớ mấy chục năm trước có lần đi làm rẫy gặp trời mưa, núp mưa dưới một miếu nhỏ bên đường, nhìn qua khe cửa thấy gian giữa ghi hai chữ to 神皇 (âm Hán Việt: Thần hoàng). Chữ viết chân phương, rất đẹp. Hỏi thăm, là chữ của một vị giỏi chữ Hán trong làng. Hỏi một vài vị lớn tuổi biết chữ Hán cũng xác nhận là "thần hoàng". Trong nhà có cuốn VN Phong tục của Phan Kế Bính, cũng thấy ghi (tiếng Việt) Thần hoàng. Trong một số sách khác, khi nhắc tới vị thần của một làng thì lại gọi là "Thành hoàng", mà ko giải thích gì thêm về tên gọi. Nhưng vẫn nhớ có đọc đâu đó, rằng đúng ra phải là "Thành hoàng". Hồi ấy chưa có internet, sách vở trong nhà thiếu thốn, nên vẫn cứ thế tồn nghi. Rồi quên bẳng
Hôm nay lướt phây gặp một stt của Trương Thái Du về Thành hoàng
"Thành Hoàng 城隍
Đạo giáo quan niệm "trần sao âm vậy" do đó vị âm quan phụ trách khu vực gọi là Thành hoàng gia 城隍爺, tức thần bảo hộ thành trì. Thành 城 nghĩa đen là bức tường đất đắp lên che chắn một đơn vị hành chánh. Ngoài thành là Hào 壕. Hào có nước gọi là Trì 池 (tiếng Mân đọc là Đìa), không có nước gọi là Hoàng 隍. Xét trên thư tịch thì tục thờ Thành hoàng bắt đầu hưng khởi vào thời Nam Bắc Triều (TK 5 và 6)." [1]
Hóa ra chữ Hán viết là 城隍.
Check lại trên zdic:
城隍 chénghuáng
(1) [wall and moat]∶护城河
(2) [town god]∶道教指城池的守护神
Nghĩa đang xét là nghĩa (2), theo Đạo giáo, là vị thần thủ hộ thành trì.
Tục thờ Thành hoàng gốc ở Tàu, được du nhập vào nước ta từ rất lâu, có thể tìm hiểu thêm về tục này ở [2]
-----
[1] https://www.facebook.com/thaidutruong/posts/10227191193551518?
[2] https://tapchivanhoaphatgiao.com/luu-tru/8187
*
Hình (internet): Một lễ rước Thành hoàng