Sérénade - Khúc nhạc chiều

ảnh wiki

Sérénade, tiếng Pháp. Tiếng Anh serenade, tiếng Ý serenata bắt nguồn từ tiếng Latin serenus, trong đó sera = chiều (do serus = muộn).

Ai xem Romeo & Juliette hẳn nhớ cảnh chàng đứng dưới cửa sổ nhà nàng tỏ tình lúc đêm về. Lối tỏ tình này rất phổ biến thời trung cổ. Để tăng thêm sức thuyết phục, chàng có thể đàn, hát ..

Những khúc nhạc (có lời hay ko lời) này được gọi là serenade.

Về sau serenade được mở rộng nghĩa, chỉ một khúc nhạc nhẹ nhàng, êm ái, thiết tha .. để tặng ko chỉ người yêu mà cả bạn bè .. thường được trình diễn lúc chiều tối. Dịch qua tiếng Việt dạ khúc, mộ khúc hay khúc nhạc chiều ..

Rất nhiều nhạc sĩ sáng tác serenade, trong đó 4 bản nổi tiếng nhất là
1. Sérénade số 13 của Mozart, thường được gọi là “Eine Kleine Nachtmusik” (tiếng Đức, có nghĩa "Tiểu dạ khúc"
2. Sérénade của Schubert thường được biết với tên  “Sérénade de Schubert”
3. Sérénade của Tosti được gọi tắt là “La Serenata”
4. Sérénade của Toselli được mang tên Serenata “Rimpianto” (tiếng Ý: Rimpianto = luyến tiếc).

Ở Việt Nam hai bản sérénade của Shubert và Toselli được biết đến nhiều hơn cả, cũng là nhờ công của Phạm Duy đã đặt lời Việt cho hai bản nhạc này ..

Sérénade de Schubert

Franz Schubert (1797 - 1828), nhạc sĩ Áo, chỉ tại thế 31 năm ngắn ngủi nhưng cũng đã kịp để lại cho đời 9 bản giao hưởng và khoảng 600 Lied (tiếng Đức, số nhiều Lieder - một thể loại ca khúc nghệ thuật thuộc dòng nhạc cổ điển châu Âu.) được đánh giá là "ánh bình minh của chủ nghĩa lãng mạn trong âm nhạc".

Bản sérénade nổi tiếng được ông viết năm 1926. Người ta kể rằng một chiều chủ nhật Schubert vào một quán cafe, thấy trên bàn có tập thơ, cầm lên lật lật .. . bất chợt Schubert buột miệng "giá có tờ giấy chép nhạc". Được bạn đưa tờ hóa đơn, Schubert lật mặt trắng đằng sau viết lên những giai điệu bất hủ..

Sérénade de Schubert - Nana Mouskouri


Lyrics

Ständchen Leise flehen meine Lieder Durch die Nacht zu dir; In den stillen Hain hernieder, Liebchen, komm zu mir! Flüsternd schlanke Wipfel rauschen In des Mondes Licht; Des Verräters feindlich Lauschen Fürchte, Holde, nicht. Hörst die Nachtigallen schlagen? Ach! sie flehen dich, Mit der Töne süßen Klagen Flehen sie für mich. Sie verstehn des Busens Sehnen, Kennen Liebesschmerz, Rühren mit den Silbertönen Jedes weiche Herz. Laß auch dir die Brust bewegen, Liebchen, höre mich! Bebend harr" ich dir entgegen! Komm, beglücke mich!

Dịch nghĩa: Những bài hát của tôi nhẹ nhàng cầu khẩn Xuyên qua đêm thâu; Trong sự lặng yên dưới những lùm cây, Người yêu, hãy đến bên tôi Những ngọn cây mảnh dẻ lấp lánh khe khẽ thì thầm trong ánh trăng; Holde, đừng e ngại những kẻ bội phản rình rập lắng nghe. Người có nghe những cơn gió đêm? Ồ, chúng đang khẩn cầu người, Với giọng than vãn ngọt ngào Chúng đang khẩn cầu tôi. Chúng hiểu được nỗi khát khao trong lồng ngực, Chúng biết nỗi đau của tình yêu, Với những nốt nhạc bạc, chúng làm rung động từng trái tim yếu đuối. Hãy để lồng ngực rung lên Yêu thương, lắng nghe tôi! Run rẩy, tôi chờ đợi Hãy đến, cho tôi hạnh phúc!

(nguồn lyrics và bản dịch: tuanvietnam.net)

Salu du soir - Tino Rossi
.
Tino Rossi vào vai Franz Schubert tán gái

Un vieux chêne se balance
Contre un ciel changeant
Sous la lune le silence
Meurt sur l'eau d'argent

Dans la nuit ma voix s'élève
Car j'ai peur du jour
Car j'ai peur du jour
Pour bercer tes jeunes rêves
À mon chant d'amour
À mon chant d'amour

Tendrement l'eau musicienne
Coule en bleus frissons
Sur le ciel la roue ancienne
Pleure une chanson

Une étoile fugitive
Tombe au fond des nuits
Tombe au fond des nuits
Je t'attend sur cette rive
Près de l'eau qui fuit
Près de l'eau qui fuit

Sur mon cœur brûlant de fièvre
Viens te reposer
Viens offrir tes douces lèvres
Au premier baiser
Au premier baiser
Premier baiser

My Dream Of You - Joanna Henwood


Sérénade de Schubert - Lê Dung  (lời Việt ko rõ tác giả)


Dạ Khúc - Phạm Duy - Lệ Thu

Lyrics

Lời Việt: Dạ Khúc
Phạm Duy

1. Chiều buồn nhẹ xuống đời
người tình tìm đến người
thấy run run trong chiều phai...
Vẻ sầu của đóa cười
tình bền của lứa đôi
thoáng hương trong chiều rơi...

Chiều nay hát cho xanh câu yêu đời
cho người thôi khóc thương ai!
Cho niềm yêu đến bên tôi!
Chiều nay lỡ ghé môi trên mi sầu
Ru người qua chốn thương đau
Cho làn nước mắt... về đâu...?

ĐK 1
Dù một ngày đời sẽ vỡ tan rồi
Người về khuất chân trời
Nhớ nuôi cho hương một chiều vương vấn đời
Cuộc tình vĩnh viễn xa vời
Chỉ còn thương nhớ... mà thôi...

2. Tình đời tỏa ngát màu
chiều nay là lúc đầu
nói cho nhau nghe đời sau
Nhẹ nhàng người đắm sầu
kể lể chuyện kiếp nao
có ai chia lìa nhau.

Một ngày đó tóc mây đã phai màu
có chờ ta oán trách đâu?
Có vì duyên kiếp không lâu!
Đời sẽ thấy chúng ta sống không cầu
cho tình cứ úa phai mau

Cho người cứ mãi... phụ nhau...

ĐK 2
Dù một ngày đời sẽ vỡ tan rồi
Người về khuất chân trời
Nhớ nuôi cho hương một chiều xanh cõi đời
Cuộc tình vĩnh viễn xa vời
Chỉ còn thương nhớ... mà thôi...
... Bóng tối buồn... không... lời...