Ngộ cố nhân

Lê Hữu Trác 黎有晫 (1721-1791) hiệu Hải thượng lãn ông 海上懶翁, một danh y Việt Nam vào cuối đời Hậu Lê. tác giả của bộ sách Hải Thượng Lãn Ông Y Tôn Tâm Lĩnh đến nay vẫn thấy nhiều thầy thuốc đông y dùng. Ông còn là văn gia có tài, tập Thượng kinh kí sự, kể lại những  điều mắt thấy tai nghe trong thời gian hơn một năm ở lại kinh chữa bệnh cho thế tử con chúa Trịnh Sâm được đánh giá cao cả về nghệ thuật lẫn tư liệu lịch sử.

Trong Thượng Kinh Kí sự, tác giả có kể lại một câu chuyện tình cảm động. Một hôm có hai sư cô đã lớn tuổi đến chỗ ông trọ xin khuyến hóa đúc chuông. Nói chuyện một lúc, hóa ra một vị là người con gái xưa ông từng được cha mẹ dạm hỏi, nhưng sau đó vì lí do riêng, ông bỏ về quê ngoại sống. Cô gái kia đã nhận lễ hỏi, tự coi như đã có chồng, nên khi ông bỏ đi thì cũng đi tu. Sau cuộc gặp ông làm bài thơ sau.

遇故人
無心事出誤人多，
今日相看苦自嗟。
弌笑情多流冷淚，
雙眸春盡現形花。
此生願作乾兄妹，
再世應圖巽室家。
我不負人人負我，

縱然如此奈之何？黎有晫

Âm:

Vô tâm sự xuất ngộ nhân đa,
Kim nhật tương khan khổ tự ta.
Nhất tiếu tình đa lưu lãnh lệ,
Song mâu xuân tận kiến hình hoa.
Thử sinh nguyện tác càn huynh muội,
Tái thế ứng đồ tốn thất gia.
Ngã bất phụ nhân nhân phụ ngã,
Túng nhiên như thử nại chi hà?

Nghĩa: Gặp lại người xưa.
Vô tâm mà làm ra chuyện làm hại cho người,
Hôm nay thăm hỏi mới thấy ra nguồn gốc của nỗi khổ kia.
Một nụ cười với bao tình cảm, nước mắt lặng lẽ chảy,
Đôi mắt đã hết tươi tắn, hiện rõ nét quáng, lòa.
Kiếp này nguyện làm anh em kết nghĩa,
Kiếp sau xin sẽ thành vợ chồng.
Ta không phụ người mà người phụ ta, 
Dù là như thế thì biết làm sao đây?

Tạm dịch

Vô tâm làm chuyện hại người ta, 
Nay gặp nhau rồi mới biết ra.
Cười gượng rưng rưng hàng lệ ứa,
Nhìn trân mờ mịt bóng ai nhòa.
Đời này kết nghĩa anh em vậy,
Kiếp tới xe duyên sống một nhà.
Ta chẳng phụ người người lại phụ,
Dẫu là như thế biết sao a.