Đọc trên mạng [*]:
"Vì phép kỵ húy mà ngôn ngữ Việt Nam đã bị đọc trại, và nếu từ ngữ nào bị đọc trại lâu ngày, dân gian sẽ quên tiếng chánh, chỉ nhớ tiếng trại. Theo Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy, ba từ ngữ mà dân gian Việt Nam đã quên tiếng chánh là: Lị, Câm, và Tông".
Tiếng "tông" đọc thành "tôn" thì biết lâu rồi. Nhưng cọn Lị - lợi và câm - kim thì lạ. Bài báo giai thích hai từ này:
"Lị vốn tên vua Lê Thái Tổ và phải húy trong suốt đời Hậu Lê (1428-1788). Vì cữ tên nhà vua này, người ta đã nói trại lị thành lợi trong mấy trăm năm, và hiện nay, chúng ta đã quen dùng tiếng lợi như trong các từ ngữ lợi nhuận lợi tức, danh lợi, quyền lợi,…mà quên hẳn tiếng chánh là Lị.
Về tiếng Câm, cũng giống trường hợp chữ Lị. Giáo sư cho rằng, vị thủy tổ nhà Nguyễn ở Nam Hà có tên chánh là Nguyễn Câm, vì kỵ húy nên đọc trại là Kim. Từ ngữ Kim đã quá thông dụng như kim hoàn, kim ngạch, kim thời mà quên hẳn tiếng chánh là Câm".
Thử tra lại Thuyết Văn:
利: 力至切. (lực chí thiết > đọc là lị)
金 (hoặc 今): 居音切 (cư âm thiết > đọc là câm)
Sau đây là một số tiếng bị đọc trại thường gặp, có tiếng có lẽ do kiêng kị, số còn lại ko rõ. Lưu lại cho nhớ đâu gốc đâu trại - lâu nay cứ nghĩ sơn chính, san trại!
Ánh - Yếng - Húy vua Gia Long: Nguyễn Ánh.
Bửu - Bảo - Húy vua Thành Thái là Bửu Lân.
Cảnh - Kiểng - Đông Cung Cảnh.
Chân - chơn
Chính - chánh
Chu - Châu - Nguyễn Phúc Chu.
Chủng - chưởng
Dung - Dong - Húy vua Thiệu Trị là Miên Dung.
Duyệt - Dượt -Tả Quân Lê Văn Duyệt
Đảm - Đởm - Tên húy vua Minh Mạng.
Đang - đương
Đường - đàng
Hoạt - Hượt - Nguyễn Phúc Hoạt (Khoát).
Hoàng - Huỳnh - Chúa Nguyễn Hoàng
Hoa - huê - Bông - Vợ vua Minh Mạng Hồ Thị Hoa.
Hoàn - huờn
Hồng - Hường - Húy vua Tự Đức là Hồng Nhậm.
Kính - kiếng - Nguyễn Hữu Kính (Cảnh)
Lĩnh - lãnh
Nghĩa - Ngãi - Chúa Nghĩa.
Nguyên - Ngươn - Chúa Nguyễn Phúc Nguyên
Nhậm - Nhiệm - Húy vua Tự Đức Hồng Nhậm.
Nhân - Nhơn - Danh tướng Đỗ Thành Nhân.
Phúc - Phước - Dòng họ Nguyễn Phúc.
San - sơn
Thái - Thới - Nguyễn Phúc Thái (Chúa Nghĩa).
Thì -Thời - tên lúc nhỏ của vua Tự Đức
Thụ - thọ
Thư - thơ
Tính - Tánh - Tướng Vũ Tính.
Tông - Tôn - Miên Tông (tên vua Minh Mạng)
Tùng - Tòng - Chúa Trịnh Tùng.
Tuyền - toàn
Vũ - Võ - Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát.
---
[*]http://www.erct.com/4-ChiaSe/SuuTam/Tinh_danh-05-Ky_Uy.htm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Chú ý: chỉ cần dán link vào, không cần gõ thẻ khi post
Chèn EmoticonsHình (file có đuôi jpg, jpeg, png, bmp, gif ),
Nhạc (file có đuôi mp3 hoặc từ trang web nhaccuatui),
Video (từ Youtube)
Đổi cỡ, màu chữ:
[color="red"][size="20"] chữ cỡ 20 màu đỏ [/size][/color]
(màu dùng mã hexa hoặc tiếng Anh: red, blue, green, violet, gold ..)
Giới thiệu link: <a href="link"> tên link </a>
Chữ đậm <b> chữ đậm</b>
Chữ nghiêng: <i> chữ nghiêng </i>
Chèn Yahoo smiley (click Chèn emoticons để xem phím tắt)
Đã thêm mấy smiley nhưng chưa rảnh thêm vào bảng chèn. Phím tắt:
:-/ bối rối ;) nháy mắt ;;) đá lông nheo
:"> thẹn :X yêu thế =(( tan nát cõi lòng
Chú ý Nếu nút Trả lời ko hoạt động, xin chịu khó lên thanh địa chỉ, gõ thêm vào cuối (ngay sau html) ?m=1 rồi nhấn Enter, nút Trả lời sẽ ok. (29/11/18)