CÓ SÁCH GIÁO KHOA CHUẨN HAY KHÔNG ?

stt của PGS TS Đỗ Ngọc Thống, Chủ biên chương trình giáo dục phổ thông mới môn Ngữ văn. đồng thời là chủ biên một trong ba bộ sách hiện được dùng trong nhà trường.

Trong bài có nhắc đến lịch sử hình thành bộ Chương trình gd phổ thông. Hóa ra rất nhiều năm, VN chỉ có sgk, ko có chương trình khung!

------

Rất nhiều người, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, đặc biệt những người ngoài ngành, hiểu cần có một bộ SGK chuẩn. Tôi chưa nói bộ SGK chuẩn ấy của Bộ hay của ai, của tổ chức nào; mà chỉ muốn nói: Trong thời hiện đại, làm gì có khái niệm SGK chuẩn; chỉ có Chương trình chuẩn hoặc Chuẩn chương trình thôi.

Cách đây hơn nửa thế kỉ, do điều kiện phát triển của khoa học giáo dục cũng như tình hình đất nước có chiến tranh, nên nhiều giai đoạn không có CT, chỉ biên soạn SGK. Và sgk đó được coi là chuẩn. Đến những năm 60-70 của thế kỉ trước có CT các môn học, nhưng hết sức đơn giản, thực chất chỉ là bản phân phối CT và cũng không có phê duyệt chính thức của Bộ ( trừ CT của miền Nam trước 1975 - CT của miền Nam đều có các Quyết định, Nghi định phê duyệt và ban hành). Mãi đến CCGD lần thứ 3 (1980-1992) Chương trình GDPT mới được xây dựng chính thức cho toàn quốc, nhưng cũng không thấy Bộ phê duyệt vào VB chương trình; VD, chỉ thấy ghi vào văn bản CT từ lớp 6- lớp 9: “Bản dự thảo này đã được hội đồng thông qua; Hà Nội – 1986”. Năm 1989 mới làm CT cho cấp THPT. CT đổi mới năm 2000 theo NQ 40 của QH khóa X được xây dựng bài bản hơn, nhưng vẫn làm theo lối tách 3 cấp học làm ở 3 thời điểm khác nhau ( CT tiểu học: 1995, THCS: 1998 và THPT: 2000) sau đó 2006 mới thống nhất 3 cấp thành CT 2006 và Bộ kí QĐ ban hành. Mãi đến CT 2018 (theo NQ 88 của QH13) thì việc xây dựng CTGDPT mới thực sự mang tính chuyên nghiệp hơn, tiếp cận được với cách xây dựng, thiết kế CT của quốc tế.

Theo quan niệm quốc tế, hầu hết các nước phát triển chỉ tập trung thiết kế CT và chuẩn CT để lấy đó làm cơ sở biên soạn SGK và tổ chức dạy học cũng như kiểm tra đánh giá. Với những nước lớn, nhiều bang, vùng, miền, thì mỗi địa phương lớn ấy căn cứ vào CT quốc gia để xây dựng, phát triển thành CT của Bang, vùng, miền... và CT nhà trường. Không có SGK chuẩn; SGK chỉ là học liệu quan trọng trong nhiều nguồn khác nhau.

Do khoa học công nghệ ngày càng phát triển nên vai trò của SGK ngày càng giảm dần vị trí độc tôn. Người GV và HS có thể tiếp cận từ nhiều nguồn thông tin khác nhau, nhiều góc nhìn khác nhau để dạy và học miễn là đáp ứng yêu của của CT. SGK rất đa dạng, phong phú, nhưng phải dựa vào CT để biên soạn. CT trở thành chuẩn, thành cơ sở quan trọng nhất để xem xét các SGK cũng như cách dạy, cách học; đặc biệt cách kiểm tra đánh giá.

Nói chỉ có CT chuẩn, không có SGK chuẩn và việc dạy học, kiểm tra đánh giá chỉ dựa vào CT, giống như chuyện thi tuyển phi công cho ngành hàng không. Người ta chỉ cần dựa vào tiêu chí chiều cao, cân nặng, hình thể và các chỉ số sức khỏe của ứng cử viên để kiểm tra, đánh giá, lựa chọn ....Không có ai lại căn cứ vào việc hàng ngày ứng viên ấy ăn món gì, ăn bằng cách nào?... Kiểm tra- đánh giá HS cũng vậy, chỉ dựa vào các yêu cầu của CT và chuẩn CT để xem xét, không cần biết em ấy học sách nào, học ở đâu, bằng cách nào?...Tất cả các tổ chức đánh giá quốc tế đều quan niệm và thực hiện đánh giá như thế. Chương trình đánh giá HS quốc tế (PISA) của OECD ( 70 nước chỉ thi chung 1 đề đọc hiểu) là 1 ví dụ rất rõ.

---

[*] https://www.facebook.com/thongdongoc/posts/pfbid02sWNHjepsB7xJtW2sVRepHJ9kDLHCT2ENKzGVp9CK4CNiuCAs6yuqmYdzBJestemvl?