Thu giang ngẫu hứng

 

秋江偶興
眾水東歸日夜流，江汀鷗鷺自忘憂。
可憐波浪相隨逐，纔到秋來盡白頭。
范貴適

Âm.

Chúng thủy đông quy nhật dạ lưu, Giang đinh âu lộ tự vong ưu.
Khả liên ba lãng tương tùy trục, Tài đáo thu lai tận bạc đầu.

Nghĩa. Ngẫu hứng trên sông thu.

Những con sông ngày đêm chảy về biển đông, Trên bãi sông bầy cò quên đi những lo lắng.
Khá thương những con sóng đuổi nhau mãi, Vừa mới chớm thu đầu đã bạc trắng hết.

Tạm dịch

Miệt mài dòng nước chảy về đông,
Thanh thản bầy cò ngủ bãi sông.
Con sóng can chi tranh đuổi mãi,
Chớm thu đầu đã bạc như bông.

Chú

-          江汀 bãi sông. 汀 đinh: bãi thấp, bãi sông.

-          鷗鷺 cò biển và cò trắng; chỉ loài cò nói chung. Có thành ngữ chữ Hán "鷗鷺忘機" Âu lộ vong cơ (機 cơ: cơ tâm, lòng giảo hoạt tính toán bon chen), ý là làm bạn với cò thì cần bỏ đi những tính toán thiệt hơn trong lòng. Về sau thành ngữ này dùng ẩn dụ tâm thái thanh thản, nhẹ nhàng của người không còn bon chen việc đời. Trong bài này tác giả dùng hai chữ “âu lộ” ý hẳn muốn nhắc đến thành ngữ này. 

-          纔 tài, phó từ: vừa mới.

范貴適 (1760 - 1825), đỗ tiến sĩ thời nhà Lê, từng làm quan đến chức Thị trung học sĩ, tước Thích An hầu. Sau cáo quan về quê dạy học, học trò ông có nhiều người nổi tiếng như Nguyễn Văn Siêu, Vũ Tông Phan ... Ông từng đứng ra cho khắc in Đoạn Trường Tân Thanh của Nguyễn Du với bài đề từ nổi tiếng “ .. Nhất phiến tài tình thiên cổ luỵ, Tân thanh đáo để vị thuỳ thương.”

Giản thể.

众水东归日夜流，江汀鸥鹭自忘忧。
可怜波浪相随逐，纔到秋来尽白头。