TÔI TƯ VẤN CHO BỆNH NHÂN COVID

Bài của BS Trần Văn Phúc
============================
Như tôi vẫn dự báo, trong cuộc chiến chống Covid, thì vaccine vẫn là một vũ khí cực kì quan trọng, giúp ngăn chặn hầu hết ca bệnh nặng.
Nhưng vaccine không phải là thần dược để kết thúc đại dịch.
Covid như cháy rừng, nó chỉ tự dập tắt khi đa số cây đã bén lửa, tức là đại dịch chỉ kết thúc khi đa số người trong cộng đồng bị nhiễm, tôi ước tính phải trên 70% các trường hợp dương tính .
Mặc dù VN đã tiêm chủng cho hầu hết dân số từ 12 tuổi trở lên, nhưng tôi dự đoán những ngày tới số ca nhiễm sẽ tăng đột biến, may mắn là hầu hết bệnh nhân chỉ bị nhẹ, đa phần tự khỏi mà không cần điều trị gì đáng kể.
Bản thân tôi chỉ là một bác sĩ Xquang hạng 3.
Tôi không phải là bác sĩ điều trị lâm sàng, nhưng từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát dữ dội cho đến nay, nhiều bệnh nhân không có điều kiện tiếp cận y tế đã nhờ tôi tư vấn, từ những kiến thức hạn chế mà tôi có, cùng với kinh nghiệm đúc kết, cũng như kết quả bệnh nhân tôi tư vấn đều thoát khỏi Covid, nay tôi xin chia sẻ lên đây để mọi người tham khảo.
👉 TƯ VẤN 1
Mọi người tự cách li ít nhất 10 ngày khi xuất hiện bất kì triệu chứng nào sau đây:
✓ Sốt.
✓ Ho mới xuất hiện, cơn ho liên tục.
✓ Mất hoặc thay đổi khứu giác, vị giác.
Sau đó xét nghiệm test nhanh kháng nguyên, nếu âm tính xét nghiệm tiếp những ngày sau, mỗi ngày xét nghiệm 1 lần.
Ngay khi hết triệu chứng, đặc biệt là triệu chứng hết sốt, vẫn phải cách li tiếp tục ít nhất 24 giờ để không lây bệnh cho người khác.
👉 TƯ VẤN 2
Những bệnh nhân test nhanh Covid dương tính, nếu đủ tiêu chuẩn sau, thì chỉ cần ở nhà theo dõi sức khoẻ.
✓ Tuổi từ 3 tháng đến 49 tuổi.
✓ Chưa phát hiện bệnh nền.
✓ Không mang thai.
✓ Đã tiêm đủ vaccine với người từ 12 tuổi trở lên.
✓ Chưa có biểu hiện bệnh nặng và SpO2 từ 97% trở lên.
Những trường hợp không đủ tiêu chuẩn trên, cần hỏi ý kiến bác sĩ để có đánh giá, tư vấn cụ thể.
👉 TƯ VẤN 3
Bổ sung nước là ưu tiên hàng đầu với bệnh nhân Covid!
Giống như hầu hết các bệnh virus khác, uống đủ nước đứng đầu danh sách điều trị, đặc biệt là bệnh nhân sốt cao, nôn hoặc tiêu chảy gây mất nước.
Mất nước sẽ gây rối loạn điện giải, làm giảm hấp thụ và chuyển hoá các chất dinh dưỡng quan trọng, gây khô và tổn thương niêm mạc hay màng nhầy, đặc biệt niêm mạc ở đường hô hấp bị tổn thương gây ho và tạo điều kiện virus xâm nhập.
Đàn ông cần 3,5 lít và phụ nữ cần 2,5 lít nước.
Trẻ nhỏ những ngày đầu biếng ăn, tôi thường hướng dẫn cho uống nước luộc gà thêm ít bột canh vừa bổ sung nước, lại thêm chất điện giải và dinh dưỡng. Nếu uống được Oresol càng tốt. Nhưng không phải ai cũng uống được Oresol, vì thế mà luộc gà cho ít muối, thêm gừng vào nữa sẽ rất hiệu quả chữa Covid.
Người dân Nam Bộ không nên dùng nước dừa.
Bởi theo đông y, nước dừa thuộc hàn có tính lạnh, trong khi Covid giai thể nhẹ là bệnh phong hàn; hàn trị hàn làm cho bệnh càng trở nên nặng hơn.
👉 TƯ VẤN 4
Điều trị hạ sốt là chính!
Khi sốt trên 38,5 độ C thì dùng thuốc hạ sốt Paracetamol, uống cách nhau 4-6 tiếng, người lớn không uống quá 650mg mỗi lần.
Nên thận trọng sử dụng hạ sốt Ibuprofen.
Mặc dù chưa có bằng chứng Ibuprofen kém an toàn hơn, nhưng theo tôi, thuốc này nên được bác sĩ hướng dẫn chứ người bệnh không tự ý mua về dùng.
Trẻ em chưa tiêm vaccine, tôi thấy thường sốt cao và có thể rét run li bì trong 24 giờ đầu, cùng lắm là 36 giờ đã giảm căn bản, sau 48 giờ là thân nhiệt trở lại bình thường, ít trẻ quá 72 giờ.
Người lớn cũng hay sốt cao trong 24 giờ đầu.
Thông thường chỉ số trong 3 ngày, trường hợp nếu sốt cao trên 3 ngày cần hỏi bác sĩ, hoặc đến bệnh viện.
👉 TƯ VẤN 5
Ngoài thuốc hạ sốt hạn chế dùng các thuốc khác!
Hãy nhớ câu nói: “Thị dược tam phân độc”. Có nghĩa là, ngay cả thuốc bổ cũng có ba phần độc, huống chi các thuốc khác. Chính vì vậy, những bệnh nhân tôi tư vấn tại nhà, đến nay ngoài thuốc hạ sốt và cùng lắm là thuốc ho, thêm ít vitamin tổng hợp; ngoài ra tôi chưa dùng thêm thuốc gì khác.
✓ Không dùng kháng sinh khi chưa bị bội nhiễm vi khuẩn.
Bệnh nhân Covid do virus gây nên, vì thế mà 3 ngày đầu những bệnh nhân theo dõi ở nhà tôi chưa thấy trường hợp nào bị bội nhiễm, nên chưa tư vấn cho ca bệnh nào dùng kháng sinh.
Bệnh do virus nó sẽ tự khỏi.
Ngược lại, tôi thấy các bệnh nhân xui nhau uống thuốc kháng sinh ngay từ ngày đầu tiên, thậm chí uống 2 – 3 loại kháng sinh. Dùng thuốc như vậy sẽ gây tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Đồng thời, thuốc cũng gây gánh nặng cho lục phủ ngũ tạng của cơ thể, sức đề kháng suy yếu vì lạm dụng thuốc, tạo điều kiện cho virus càng phát triển.
✓ Cẩn thận khi dùng thuốc ho.
Với bệnh nhân ho ít, có thể hết sau vài ngày, không cần dùng thuốc. Trường hợp ho nhiều, gây phù nề đường hô hấp trên, mệt và mất ngủ, thì 3 ngày đầu có thể dùng Terpin Codein. Có ý kiến cho rằng thuốc ho có thành phần Codein sẽ ức chế hô hấp, nên chống chỉ định với bệnh nhân Covid. Thực tế, trong 3 ngày đầu bệnh nhân không bị suy hô hấp, vì thế mà dùng Terpin Codein rất có hiệu quả, giảm ho rõ rệt và bệnh nhân nhanh khỏi.
Thuốc ho thông thường cũng hiệu quả.
Trên thị trường có một số sản phẩm đông dược trị ho, cả thực phẩm chức năng trị ho khá đắt tiền, theo tôi cần phải thận trọng, bởi khi tôi đọc các vị thuốc tôi thấy có sự bế tà, nếu uống ở thời kì tà khí đang vượng như bệnh nhân sốt chẳng hạn, thì tà khí sẽ bị giữ lại, người bệnh đỡ ho nhưng tình trạng bệnh có thể nặng hơn hoặc kéo dài.
Đừng nghĩ cứ đông dược là an toàn, vì câu nói “Thị dược tam phân độc”, thuốc ho đông dược cũng vậy.
✓ Cẩn thận khi dùng thuốc ức chế virus.
Hiện nay có thuốc ức chế virus được cấp phép, có thuốc chưa được cấp phép nhưng bán chui bán dạo rất nhiều, giá cực kì đắt đỏ.
Chưa có thuốc ức chế virus nào thuyết phục được tôi.
Tôi cũng theo dõi những bệnh nhân dùng thuốc ức chế virus, đến nay tôi nhận thấy, dường như không mấy hiệu quả, thậm chí kéo dài ngày hơn so với không dùng.
Có lẽ do “Thị dược tam phân độc”.
Tôi cứ suy diễn thế này cho dễ hiểu, virus mãn tính giống như thằng có tính tắt mắt móc túi vặt, người bị mất trộm phát hiện được có thể dùng sức mạnh của mình để khống chế bắt tại chỗ, hoặc ngăn chặn không cho nó hành động. Ví dụ viêm gan virus B mãn, HIV chẳng hạn, thì dùng thuốc kháng virus cực kì hiệu quả.
Nhưng nếu gặp phải toán cướp có súng, khi nó đã tấn công để cướp, thì cách không ngoan nhất là bỏ chạy thoát thân, nếu dại dột tấn công lại nó thì dễ bị ăn đạn, nhẹ thì tàn phế mà nặng thì toi mạng. Virus gây bệnh Covid cũng thế, là tối cấp tính, nó xâm nhập vào cơ thể từ lúc ủ bệnh đến toàn phát đã có tỉ tỉ virus, thuốc ức chế được đáng bao nhiêu, mà lợi bất cập hại.
Tác dụng ức chế đâu chẳng thấy, nhưng có khi teo chỗ nọ liệt chỗ kia, thì thật là phiền; và trước mắt thì tốn tiền. Đó là lí do tôi không hướng dẫn cho những trường hợp điều trị tại nhà dùng thuốc kháng virus.
✓ Corticoid và chống đông chỉ nên dùng trong bệnh viện.
Thời kì đầu của đại dịch, do chưa hiểu hết về bệnh Covid, nên có giả thuyết cho rằng tình trạng viêm phổi nặng do bão Cytokine, vì thế mà dùng Corticocid sớm. Nhưng đến nay, Corticoid chỉ được dùng ở giai đoạn bệnh nặng có đông đặc nhu mô phổi, hiệu quả cũng chưa rõ ràng.
Cá nhân tôi cũng chưa bao giờ tư vấn cho bệnh nhân điều trị tại nhà bằng Corticoid, cũng như vậy với thuốc chống đông nếu bệnh nhẹ theo tôi không cần thiết.
✓ Cẩn thận khi dùng thực phẩm chức năng.
Hiện nay có một số thực phẩm chức năng hỗ trợ điều trị Covid, được nhiều người ca ngợi, nhưng khi đọc thì tôi thấy không nên dùng khi bệnh đang còn.
Hãy nhớ Covid là bệnh phong hàn.
Có loại thực phẩm chức năng thành phần có vị hàn, mà hàn trị hàn là không ổn. Chỉ ở giai đoạn nhu mô phổi đông đặc, đông y gọi là ngoại hàn sinh nội nhiệt, thì các sản phẩm này sử dụng mới có tác dụng.
Cũng như vậy, có loại thực phẩm chức năng bế tà, mà virus là độc bệnh gây tà khí, nếu giữ tà khí trong cơ thể thì bao giờ mới khỏi được. Nếu người bệnh muốn dùng, thì hãy đợi khi Covid đã khỏi, chỉ còn những triệu chứng như húng hắng ho, thì uống để hỗ trợ thì được.
Vì thực phẩm chức năng quá đắt, hiệu quả cũng mù mờ, nên tôi chưa hướng dẫn bệnh nhân dùng bao giờ, chỉ quan sát những bệnh nhân tự ý dùng, thì những điều tôi chiêm nghiệm rút ra từ nguyên lí đều thấy đúng.
👉 TƯ VẤN 6
Gừng tươi là vị thuốc rất quý với Covid!
Đúng ra, phải nói có hai vị thuốc đông y rất quý, đó là gừng tươi và nghệ tươi; cả hai có tác dụng chống viêm đáng kinh ngạc.
Nhưng nghệ thì ít người thích dùng.
Vây hãy dùng gừng tươi: một củ bằng ngón tay cái, cạo vỏ, giã nhỏ, hãm nước nóng, uống ngày 2 lần sáng và tối, mỗi lần 1 củ.
Ngoài ra, hành và tía tô rất tốt, nấu cháo ăn để toát mồ hôi hạ sốt.
Theo đông y, gừng và nghệ, cũng như hành và tía tô là những vị có tính ấm nóng, tác dụng giải cảm. Mà bệnh Covid là phong hàn, nên các vị này cực kì có hiệu quả.
🙏 KẾT LUẬN
Với những bệnh nhân Covid theo dõi ở nhà, tôi chỉ hướng dẫn nếu sốt trên 38,5 độ thì uống hạ sốt Paracetamol, cùng với uống nước gừng tươi sáng và tối, trước đây 3-5 ngày bệnh nhân hết triệu chứng. Ở thời điểm hiện tại, cũng chỉ cần như vậy sau 3 ngày đã hết sốt, chỉ hơi đau nhức người và húng hắng ho chút. Bệnh nhân tôi hướng dẫn chưa thấy ai phải đi viện. Tuy nhiên, tôi khuyến cáo những trường hợp sau 3 ngày vẫn có sốt cao không hạ, các triệu chứng tăng lên, thì cần khám hoặc có ý kiến của bác sĩ.
P/s: Trên đây là những chia sẻ của bác sĩ Xquang hạng 3, tôi chỉ giúp cho những bệnh nhân không có điều kiện tiếp cận y tế, bài viết của tôi chỉ có tác dụng tham khảo, không phải là khuyến cáo chính thức.
link https://www.facebook.com/Bs.Phuc.Radiologist/posts/5501831256497123?