Tiểu trì

小池

泉眼無聲惜細流，
樹陰照水愛晴柔。
小荷才露尖尖角，
早有蜻蜓立上頭。
楊萬里

Chú giải
Câu 1: 泉眼無聲惜細流 Tuyền nhãn vô thanh tích tế lưu
• 泉眼 (tuyền nhãn): mắt suối, nguồn suối nhỏ, lỗ nhỏ nơi nước suối chảy ra.
• 無聲 (vô thanh): không tiếng, im lặng
• 惜 (tích): tiếc, yêu thương, trân trọng
• 細流 (tế lưu): dòng nước nhỏ.
Nghĩa: Mắt suối im lặng như tiếc thương dòng nước nhỏ

Câu 2: 樹陰照水愛晴柔 Thụ âm chiếu thủy ái tình nhu
• 樹陰 (thụ âm): bóng cây. Cũng viết là 「樹蔭」.
• 照水 (chiếu thủy): soi xuống mặt nước
• 愛 (ái): yêu thích
• 晴柔 (tình nhu): ánh nắng êm dịu. 晴 tình: trời trong, tạnh ráo, quang đãng
Nghĩa: Bóng cây soi xuống nước như yêu mến ánh nắng êm dịu

Câu 3: 小荷才露尖尖角 Tiểu hà tài lộ tiêm tiêm giác
• 小荷 (tiểu hà): lá sen nhỏ. Chữ "tiểu" cũng thường được người Tàu thêm vào đầu tên gọi, mang nghĩa "bé": Tiểu Hà, Tiểu Vương v.v.
• 才 (tài): vừa mới
• 露 (lộ): lộ ra, nhô lên
• 尖尖角 (tiêm tiêm giác): đầu nhọn (của lá sen non). Lá sen non vừa nhú lên khỏi mặt nước, còn cuộn lại, có hình dáng nhọn như sừng nhọn.
Nghĩa: Lá sen nhỏ vừa mới nhô đầu nhọn

Câu 4: 早有蜻蜓立上頭
• 早 (tảo): đã, sớm
• 蜻蜓 (thanh đình): chuồn chuồn
• 立 (lập): đậu, đứng
• 上頭 (thượng đầu): trên đầu, trên ngọn
Nghĩa: Đã sớm có chuồn chuồn đậu trên ngọn.

Bài thơ được dạy trong chương trình Lớp 1 ở Hoa lục.
Tác giả Dương Vạn Lí, nhà thơ đồng thời là nhà ái quốc nổi tiếng thời Nam Tống. Ông cùng với Du Mậu, Phạm Thành Đại, và Lục Du được gọi là “Bốn đại thi nhân phục hưng” của Nam Tống.
Ông từng sáng tác hơn hai vạn bài thơ, hiện còn lưu lại hơn bốn ngàn bài, là nhà thơ có số lượng tác phẩm nhiều nhất trong lịch sử văn học Tàu. Thơ ông mới lạ, dí dỏm, ngôn ngữ tự nhiên sinh động, khéo léo và đầy sức sống, hình thành một phong cách riêng gọi là “Thành Trai thể” (Thành Trai là tên hiệu của ông)

Tạm dịch
Mắt suối lặng thương dòng nước nhỏ,
Bóng cây in nước mến trời êm.
Nhỏ sen vừa nhú sừng nhòn nhọn,
Một chú chuồn liền khẽ đậu lên.