Vào Thiền

Doãn Quốc Sỹ sinh năm 1923 tại Hà Đông. Sau 1954 ông di cư vào Sài gòn, dạy học, viết văn; từng cùng Thanh Tâm Tuyền, Mai Thảo .. thành lập tờ Sáng Tạo, tạp chí văn học nghệ thuật ảnh hưởng sâu sắc đến nền văn học miền Nam.
Sau 1975 ông bị bắt tù hơn 10 năm. Năm 1995 ông được con trai bảo lãnh qua Mỹ, hiện sống ở Garden Grove, Cali.
Ông đã cho xb khoảng vài chục cuốn sách đủ loại, truyện dài, truyện ngắn, tùy bút, biên khảo.

Thời còn học tiểu học đã đọc Gìn vàng giữ ngọc, Dòng sông định mệnh. Lên cấp hai tiếp tục đọc bộ trường thiên Khu rừng lau của ông. Nói chung, sách DQS trước 1975 đọc hầu như không sót, kể cả mấy cuốn sách giáo khoa Khảo luận về .. (các tác giả hồi ấy học như Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Khuyến, Trần Tế Xương, .. ), kể cả cuốn tùy bút Vào Thiền dưới đây.

DQS viết giản dị, trong sáng; nhân vật của ông hồn hậu, đơn giản. Truyện của ông dễ đọc, rất gần với truyện của Tự lực văn đoàn, cái văn đoàn tiền chiến mà các bạn ông trong nhóm Sáng Tạo hô hào đòi phải vứt bỏ, vượt qua ..  gì gì đấy. Đọc DQS rồi sau này đọc Bếp lửa của Thanh Tâm Tuyền, đọc Con sâu của Dương Nghiễm Mậu, chả hiểu sao họ lại cùng nhóm với nhau. Sau này biết thêm DQS là con rể của Tú Mỡ, nhà thơ trào phúng nổi tiếng của nhóm Tự Lực Văn Đoàn.

Hồi ấy có theo học ông một chứng chỉ "Các vấn đề văn học VN". Ông cao, gầy, ăn nói nhẹ nhàng, lịch lãm. Học ông vui. Với mỗi vấn đề, ông nói qua về nội dung, lịch sử của nó, giới thiệu sách tham khảo. SV về chịu khó đọc, hơi nhiều, vì STK ít cũng cả chục cuốn, xong viết tiểu luận. Ông hứa ai viết hay, ông sẽ giúp đăng báo. Buổi học sau, ông chọn một hai người viết tốt nhất, lên thuyết trình trước lớp, xong mọi người chất vấn, tranh luận, ông ngồi lắng nghe, tổng kết.

Sau 1975 cứ tưởng ông đi Mỹ. Thời trước ông cũng từng qua Mỹ du học mấy năm về Giáo dục. Mấy năm sau mới nghe bạn bè kể ông ở lại và bị tù. Khoảng 199x tình cờ đọc một cuốn truyện loại hình sự của nxb CA (?), thấy trong đó có nhân vật giống hệt ông. Nhà văn biệt kích, viết bài chửi rủa quê hương đất nước rồi gởi lén qua tây với bút hiệu Hành Khô, Hồ Khanh, .. kiếm đô về sống phè phỡn, .. nhưng làm sao qua được tai mắt nhân dân, trí tuệ của các chiến sĩ CA, v.v. Rặc một giọng bôi bác đại khái thế, nhưng qua một số chi tiết trong truyện, vẫn ko dấu được sự khâm phục của người viết trước lối sống của ông trong tù. Vẫn nhã nhặn, chừng mực, vẫn hành thiền hàng ngày, tám năm trời, là lần tù thứ hai ..

Cũng sau này, còn biết ông là anh ruột của đại tá nhạc sĩ Doãn Nho, tác giả của Người con gái sông La, Chiếc khăn piêu, ..