Danh ca Aretha Franklin

Trong khi Ray Charles được tôn xưng là The Father of Soul, The High Priest of Soul và đứng vị trí #2 trong danh sách 100 ca sĩ vĩ đại nhất xưa nay của Rolling Stone (2008) thì Aretha Franklin được gọi là The Queen of Soul và chiếm vị trí #1 trong danh sách trên. Mời nghe Hoàng Trọng Thụy (VOA) giới thiệu sơ lược tiểu sử và một vài ca khúc nổi tiếng của diva số 1 này. Cuối bài có một playlist một số bài hát chọn lọc do Aretha biểu diễn




Danh ca Aretha Franklin

Aretha Franklin là một trong vài nữ ca sĩ của Hoa Kỳ được xếp vào hàng danh ca. Bà nổi tiếng nhờ loại nhạc Soul của người Mỹ gốc Phi Châu.

Tên thật là Aretha Louise Franklin, sinh năm 1942 tại Memphis Tennessee, thân phụ của bà là mục sư theo đạo Baptist của Mỹ. Năm lên 6 tuổi, cha mẹ găp trở ngại hôn nhân và họ sống ly thân. Năm lên 10 tuổi, mẹ qua đời vì bệnh tim và cùng cha dời lên thành phố Detroit Michigan sinh sống. Ngay từ nhỏ, Aretha Franklin được nhiều người chung quanh xem là có thiên tài về giọng. Lên 14 tuổi bà được hãng đĩa Checker Records ký hợp đồng. Vào thập niên 50, nền âm nhạc Hoa Kỳ đang trong giai đoạn phát triển, hệ thống thu âm còn còn sơ khai nên phải đến thập niên 60 khi bà ký hợp đồng với hãng Columbia Records lúc đó mới có những đĩa hát đầu tiên ra đời. Đây cũng là lúc Billboard phân loại và xếp hạng các bài hát. Năm 1967 Aretha Franklin phát hành bài hát đầu tiên mang tên I Never Loved a Man the way I love you (tôi chưa yêu người nào như yêu anh) theo thể điệu Blues đã nhảy lên hàng số một liên tục trong 7 tuần lễ. Thính giả yêu thích ngày giọng hát của Aretha Franklin vì sự diễn tả rất mạnh và truyền cảm

I NEVER LOVED A MAN THE WAY I LOVE YOU

Nhạc phẩm I never loved a man the way i love you là bài hát phát hành đầu tiên trong đời của danh ca Aretha Franklin. Đến lúc này tên tuổi của Franklin đã được cả nước Mỹ nhắc đến. Thêm một bài hát thứ nhì là bài Respect hay tôn trọng, thực sự đưa bà trở thành một nữ danh ca thời đại năm 1967 và bán hàng triệu đĩa. Vào đầu năm 1968, bà đoạt hai giải Grammy đầu tay trong bảng xếp hạng giọng ca nữ hay nhất và theo sau thắng luôn 8 giải trong những năm kế. Liên tục trong 7 năm kể từ ngày đầu tiên ra mắt, bà dẫn đầu về số bán và giải thưởng âm nhạc cao quí

RESPECT

Nhạc phẩm Respect hay tôn trọng, trích từ đĩa hát đầu tay của Aretha Franklin. Trong suốt nhiều năm đĩa hát của Aretha Franklin có số bán cao và được mệnh danh là nữ hoàng nhạc Soul của thế giới. Đến năm 1972, đĩa hát Amazing Grace, bán trên 2 triệu đĩa và là đĩa nhạc Gospel hay nhạc nhà thờ có số bán cao nhất. Đĩa hát của Franklin tiếp tục bán mạnh liên tục cho đến giữa năm 1975 thì bị chậm lại vì nhạc vũ trường Disco bắt đầu lấn chiếm thị trường và các ca sĩ trẻ hơn với giọng hát hấp dẫn hơn dần dần được mọi người chuyển hướng chiếu cố.

Over the Rainbow

Nhạc phẩm Over The Rainbow hay bên kia cầu vòng phát hành năm 1973. Từ năm 1975 đến 1980, hoạt động âm nhạc của Aretha Franklin hầu như dậm chân tại chỗ vì sự cạnh tranh của các loại nhạc Disco và nhiều giọng hát gốc phi châu tên tuổi khác. Thời gian này Areath Franklin lâm vào hai hoàn cảnh khó khăn nhất trong đời. Do sự bê trễ về thuế má, bà đã bị sở thuế liên bang phạt tài chánh rất nặng khiến bà lâm vào hoàn cảnh túng thiếu dù trước đó kiếm tiền bạc triệu. Hợp đồng với hãng đĩa cũng ngưng lại vì đĩa hát không bán được. Năm 1979, bố của bà bị kẻ cướp tấn công, ông bị lâm vào tình trạng hôn mê cho đến khi mất năm 1984. Đây là những năm khó khăn nhất trong đời của Aretha Franklin. May mắn thay, đến năm 1980, bà xuất hiện trong cuốn phim The Blues Brothers và hát nhạc phẩm Think, hãng Arista đã đồng ý ký hợp đồng thu âm trở lại với bà.

THINK

Nhạc phẩm tên Think, hay suy nghĩ, bài hát trong năm 1980 đã đưa bà trở lại với sân khấu nghệ thuật. Trong vòng vài năm sau đó, các bài hát của bà lại được khởi sắc khi người thưởng ngoạn tìm lại âm thanh họ đã lãng quên từ nhiều năm qua. Đến năm 1985 bài hát Freeway of Love đã được phát thanh rộng khắp nước Mỹ và tiếng hát trong bài hát mới như một luồng gió mát thổi vào giòng nhạc đương thời. Bài hát được xem là thành công rất lớn vào giữa thập niên 1980. Một điểm đáng quan tâm với tiếng hát của Aretha Franklin, người thưởng ngoạn có ý thích thể nhạc Pop qua giọng hát của bà hơn là những đĩa nhạc Soul và nhà thờ, đa số các đĩa hát theo thể điệu Gospel hay nhạc nhà thờ đều có số bán rất chậm và ít người để tâm. Dù vậy, tình yêu nhạc nhà thờ vẫn đưa bà trở lại với phòng thu, trong suốt thập niên 1980 bà dành nhiều thì giờ để hát nhạc Soul và nhạc Gospel. Qua thập niên 1990 bà quay lại với giòng nhạc đương thời, thu bài hát theo thể nhạc nhẹ trữ tình mang tên Willing to Forgive và nhảy lên đầu bảng xếp hạng của Billboard.

WILLING TO FORGIVE

Nhạc phẩm Willing to Forgive, sẵn lòng tha thứ, theo thể điệu nhạc nhẹ trữ tình Ballad. Năm 1987, Aretha Franklin là ca sĩ đầu tiên trong lịch sử âm nhạc Hoa Kỳ được đưa vào Viện Âm nhạc danh tiếng Rock and Roll Hall of Fame, cũng vào năm này bà được trao tặng bằng tiến sĩ danh dự từ trường đại học Detroit, và sau đó nhiều bằng tiến sĩ danh dự khác. Trong suốt quá trình hoạt động âm nhạc, Aretha Franklin dành được 20 giải thưởng Grammy với 11 giải dành cho giọng hát nữ hay nhất thể nhạc R&B của người Mỹ gốc phi châu. Tháng 10 năm 2007, bà thu âm bài hát Put You Up On Game, đưa anh vào trò chơi đã trở thành bài hát được phát thanh nhiều nhất.

nguồn: VOA