Nhớ du tử lê

 Ở hải ngoại cũng có một số người ko thích ông. Tính ông nhẹ nhàng, hiền lành, ko thích cái gì quá khích. Nên ko hợp với họ. Nên ko muốn theo họ tuyên bố này nọ. Nên thỉnh thoảng bị những người này chụp mũ nọ kia. Ông cũng buồn, nhưng chẳng mấy khi thanh minh thanh nga, cãi cọ. Từng bị kết án tử hình trên đài phát thanh giải phóng nên chẳng dễ gì bôi bẩn ông.

Tuy là SQ Tâm lí chiến, từng làm Thư kí tòa soạn tờ báo quân đội Tiền Phong, nhưng thơ ông không ít những bài phản chiến cực kì mạnh mẽ.

𝑛ℎ𝑖̀𝑛 𝑐𝑜𝑛 𝑚𝑖̀𝑛ℎ 𝑙𝑜̛́𝑛 𝑙𝑒̂𝑛
𝑡𝑟𝑜̛̉ 𝑡ℎ𝑎̀𝑛ℎ 𝑚𝑜̣̂𝑡 𝑡ℎ𝑢̛́ đ𝑜̂̀ 𝑐ℎ𝑜̛𝑖
𝑡𝑟𝑜𝑛𝑔 𝑐ℎ𝑖𝑒̂́𝑛 𝑡𝑟𝑎𝑛ℎ
𝑛ℎ𝑢̛ 𝑎𝑛ℎ
𝑚𝑜̣̂𝑡 𝑡ℎ𝑢̛́ đ𝑜̂̀ 𝑐ℎ𝑜̛𝑖
𝑐ℎ𝑢̛𝑎 𝑏𝑒̂̉
(Thơ viết khi con qua đời)

𝐾ℎ𝑖 𝑘𝑒̉ 𝑡𝑢̛̉ 𝑡𝑟𝑎̣̂𝑛 𝑡𝑢𝑜̂̉𝑖 𝑐ℎ𝑢̛𝑎 𝑛𝑔𝑜𝑎̀𝑖 ℎ𝑎𝑖 𝑚𝑢̛𝑜̛𝑖 𝑚𝑜̂́𝑡
ℎ𝑎̆́𝑛 𝑠𝑒̃ 𝑚𝑎𝑛𝑔 𝑛ℎ𝑢̛̃𝑛𝑔 𝑔𝑖̀ 𝑣𝑒̂̀ 𝑡ℎ𝑒̂́ 𝑔𝑖𝑜̛́𝑖 𝑏𝑒̂𝑛 𝑘𝑖𝑎
(..)
ℎ𝑎̆́𝑛 𝑐ℎ𝑜̛̣𝑡 𝑛ℎ𝑜̛́ 𝑡ℎ𝑖̀ 𝑟𝑎 𝑚𝑖̀𝑛ℎ 𝑐𝑜̀𝑛 𝑞𝑢𝑎́ 𝑡𝑟𝑒̉
𝑐ℎ𝑒̂́𝑡, 𝑘ℎ𝑖 𝑘ℎ𝑜̂𝑛𝑔, 𝑐ℎ𝑒̂́𝑡 𝑐ℎ𝑎̉ 𝑙𝑎̀𝑚 𝑔𝑖̀
(...)
ℎ𝑜̂̀𝑛 đ𝑎̃ đ𝑖 𝑛ℎ𝑢̛𝑛𝑔 𝑚𝑎̆́𝑡 𝑐𝑜̀𝑛 𝑛𝑔𝑜𝑎́𝑖 𝑙𝑎̣𝑖
𝑛ℎ𝑖̀𝑛 𝑣𝑒̂́𝑡 𝑐ℎ𝑎̂𝑛 𝑚𝑖̀𝑛ℎ𝑙𝑎̆́𝑚 𝑘𝑒̉ đ𝑎𝑛𝑔 𝑡ℎ𝑒𝑜!...
(Khi người chết trẻ)

Bài thơ Khúc Thụy Du sau này được Anh Bằng trích ra một số câu để soạn thành ca khúc nổi tiếng cùng tên, vốn là bài thơ dài ông viết trong dịp Mậu thân, dù bị kiểm duyệt đục bỏ đến một phần ba, nhưng vẫn còn lại những câu thơ đầy tinh thần phản chiến

𝑛ℎ𝑢̛ 𝑐𝑜𝑛 𝑐ℎ𝑖𝑚 𝑏𝑜́𝑖 𝑐𝑎́
𝑡𝑜̂𝑖 𝑙𝑎̣̆𝑛 𝑠𝑎̂𝑢 𝑡𝑟𝑜𝑛𝑔 𝑏𝑢̀𝑛
ℎ𝑜𝑎̀𝑖 𝑐𝑜̂𝑛𝑔 𝑡𝑖̀𝑚 𝑦́ 𝑛𝑔ℎ𝑖̃𝑎
𝑐ℎ𝑜 𝑐𝑎̉𝑛ℎ 𝑡𝑖̀𝑛ℎ ℎ𝑜̂𝑚 𝑛𝑎𝑦

𝑡𝑟𝑒̂𝑛 𝑥𝑎́𝑐 𝑛𝑔𝑢̛𝑜̛̀𝑖 𝑐ℎ𝑢̛𝑎 𝑟𝑢̛̃𝑎
𝑡𝑟𝑒̂𝑛 𝑡ℎ𝑖̣𝑡 𝑛𝑔𝑢̛𝑜̛̀𝑖 𝑐ℎ𝑢̛𝑎 𝑡𝑎𝑛
𝑡𝑟𝑒̂𝑛 𝑐𝑎́𝑛ℎ 𝑡𝑎𝑦 𝑐ℎ𝑜́ 𝑔𝑎̣̆𝑚
𝑡𝑟𝑒̂𝑛 𝑐ℎ𝑖𝑒̂́𝑐 đ𝑎̂̀𝑢 𝑙𝑜̛̣𝑛 𝑡ℎ𝑎
𝑡𝑜̂𝑖 𝑠𝑜̂́𝑛𝑔 𝑛ℎ𝑢̛ 𝑛𝑔𝑢̛𝑜̛̀𝑖 𝑚𝑢̀
𝑡𝑜̂𝑖 𝑠𝑜̂́𝑛𝑔 𝑛ℎ𝑢̛ 𝑛𝑔𝑢̛𝑜̛̀𝑖 đ𝑖𝑒̂𝑛

ở đây ko còn là câu hỏi chung chung, mà là câu hỏi trực tiếp về ý nghĩa "cho cảnh tình hôm nay", cảnh tình những xác người chưa rữa, những bàn tay chó gặm .. ý nghĩa của cuộc chiến tương tàn ông đang phải tham gia.

Bây giờ nhìn lại, không ít người trách ông sao hồi ấy lại phản chiến. Thật ra hồi ấy, chứng kiến cảnh những bà mẹ già ôm xác con, những thiếu phụ trùm khăn sô ngất lên ngất xuống sau chiếc quan tài, những tên lính Mỹ say rượu bên những cô gái váy ngắn củn cơn trong các quán bar mọc ra khắp nơi .. thì đêm đêm nằm trong tiếng vọng tiếng đại bác, chả mấy ai còn đủ lí trí lại ko chán ghét chiến tranh, ko muốn chúng chấm dứt đi, càng sớm càng tốt.

Ông ko thích CS, hẳn rồi.
Nhưng ko hề vì thế mà có cái nhìn quá khích về các văn nghệ sĩ miền Bắc. Lần nào về VN ông cũng gặp một số nhà văn, nhà thơ đang sống trong nước. Có nhiều cuộc gặp gỡ, chụp ảnh lưu niệm, xin thủ bút đã được ông công khai trên trang web của ông. Có nhiều cuộc gặp gỡ đã khởi đầu một tình bạn thân thiết. Bài thơ "Thơ ở Nguyễn Trọng Tạo" với lời đề tặng: và, Thương-Lắm; là một vd.

𝑘ℎ𝑜̂𝑛𝑔 𝑡ℎ𝑒̂̉ 𝑏𝑖𝑒̂́𝑡 𝑏𝑎𝑜 𝑔𝑖𝑜̛̀ 𝑐ℎ𝑢́𝑛𝑔 𝑡𝑎 đ𝑢̛𝑜̛̣𝑐 𝑔𝑎̣̆𝑝 𝑙𝑎̣𝑖 𝑛ℎ𝑎𝑢?
𝑡𝑟𝑒̂𝑛 𝑞𝑢𝑒̂ ℎ𝑢̛𝑜̛𝑛𝑔, đ𝑎̂́𝑡 𝑛𝑢̛𝑜̛́𝑐 𝑐𝑢̉𝑎 𝑚𝑖̀𝑛ℎ.
𝑛ℎ𝑢̛𝑛𝑔 𝑡𝑜̂𝑖 𝑏𝑖𝑒̂́𝑡:
𝑐ℎ𝑢́𝑛𝑔 𝑡𝑎 đ𝑎̃ 𝑔𝑎̣̆𝑝 𝑛ℎ𝑎𝑢
𝑔𝑖𝑢̛̃𝑎 𝑡𝑟𝑎́𝑖 𝑡𝑖𝑚 𝑆𝑎𝑖𝑔𝑜𝑛: 𝑐ℎ𝑢̛̃, 𝑛𝑔ℎ𝑖̃𝑎.
(hàng trăm năm trước. cả nghìn năm sau).

Đấy là tư cách, là nhân phẩm của ông.
Tôi từng biết một người viết, cũng có ít nhiều tiếng tăm ở hải ngoại, về VN tình cờ thấy người bạn cũ thuở hàn vi trong một quán ăn đã tìm cách lánh mặt, vì người này nay đã là một nhà văn đỏ. Anh ko ghét bỏ gì người bạn cũ, sẵn sàng gặp gỡ nhậu nhẹt nơi riêng tư. Nhưng ở chốn quán xá đông người thì .. hay là thôi đi, thời buổi này lỡ có đứa nào chụp cái ảnh hai người đang bù khú với nhau đưa lên fb lại rách việc.
Ông thì hiền lành, nhẹ nhàng nhưng sống có nguyên tắc, đủ mạnh mẽ để giữ chính kiến của mình.

77 năm, 77 cuốn sách ra đời. Ông là một trong số ít người trong số những văn nghệ sĩ nổi tiếng của miền Nam trước kia, vẫn còn tiếp tục sáng tạo mạnh mẽ và rất thành công khi đã rời quê hương. Những đổi mới trong nhịp thơ, đặc biệt trong lục bát, được ông tiếp tục, với những cách đánh dấu câu mới lạ độc đáo. Nội dung phần lớn thơ ông vẫn là tình yêu, nỗi chết; ngày càng sâu những chiêm nghiệm nhân sinh ..

(còm post trên fb bạn, đã được sửa và bổ sung)