Tương tiến tửu

Tương tiến tửu có nghĩa là (Mời) cùng uống rượu, nguyên là tên một điệu nhạc xưa, được lấy đặt tên cho một bài thơ của Lý Bạch, nhà thơ nổi tiếng bậc nhất trong lịch sử văn học Trung quốc, sống vào đời Đường.

將進酒 李白 君不見 黃 河之水天上來 奔流到海不復回 君不見 高堂明鏡悲白髮 朝如青絲暮成雪 人生得意須盡歡 莫使金樽空對月 天生我材必有用 千金散盡還復來 烹羊宰牛且為樂 會須一飲三百杯 岑夫子丹丘生 將進酒君莫停 與君歌一曲 請君為我側耳聽 鐘鼓饌玉不足貴 但願長醉不願醒 古來聖賢皆寂寞 惟有飲者留其名 陳王昔時宴平樂 斗酒十千恣讙謔 主人何為言少錢 徑須沽取對君酌 五花馬 千金裘 呼兒將出換美酒 與爾同消萬古愁

TƯƠNG TIẾN TỬU Lý Bạch Quân bất kiến Hoàng Hà chi thuỷ thiên thượng lai Bôn lưu đáo hải bất phục hồi Quân bất kiến Cao đường minh kính bi bạch phát Triêu như thanh ti mộ thành tuyết Nhân sinh đắc ý tu tận hoan Mạc sử kim tôn không đối nguyệt Thiên sinh ngã tài tất hữu dụng Thiên kim tán tận hoàn phục lai Phanh dương tể ngưu thả vi lạc Hội tu nhất ẩm tam bách bôi. Sầm phu tử, Đan Khâu sinh Tương tiến tửu, bôi mạc đình. Dữ quân ca nhất khúc Thỉnh quân vi ngã khuynh nhĩ thính: Chung cổ soạn ngọc bất túc quý Đản nguyện trường tuý, bất nguyện tinh Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch Duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh. Trần Vương tích thời yến bình lạc Đẩu tửu thập thiên tứ hoan hước Chủ nhân hà vi ngôn thiểu tiền Kinh tu cô thủ đối quân chước. Ngũ hoa mã Thiên kim cừu Hô nhi tương xuất hoán mỹ tửu Dữ ngã đồng tiêu vạn cổ sầu.

Dịch nghĩa: (Thu Tứ)

Sắp Mời Rượu
Bạn chẳng thấy sao: nước sông Hoàng Hà từ trên trời rơi xuống
Chảy băng băng ra bể không bao giờ trở lại
Lại chẳng thấy sao: gương sáng trong nhà cao soi bật nỗi buồn tóc trắng
Mới khi sáng còn xanh như tơ, chiều đã như tuyết
Con người ta sống mà được đắc ý thì nên hết sức vui
Đừng để chén vàng cạn dưới ánh trăng
Trời sinh ta có tài ắt sẽ có chỗ dùng
Ngàn vàng tiêu hết rồi lại có
Mổ bò nấu dê để làm tiệc vui
Gặp nhau nên uống một lần ba trăm chén
Hỡi thầy giáo Sầm, hỡi học trò Đan Khâu
Rượu sắp mời rồi
Chớ ngừng chén
Vì các bạn, ta hát một bài
Tất cả hãy vì ta mà nghiêng tai nghe
Dù cỗ bàn thịnh soạn có chuông trống cũng chưa đáng quý
Ta chỉ muốn say hoài, không muốn tỉnh
Thánh hiền xưa nay đều bặt tiếng
Chỉ có kẻ uống rượu được lưu danh
Ngày trước Trần Vương yến tiệc ở cung Bình Lạc
Rượu vạn đồng một đấu uống vui thoải mái
Chủ nhân cớ sao nói ít tiền
Nên mau mua lấy để ta chuốc chén với các bạn ta
Đây ngựa năm màu
Đây áo cừu quý ngàn vàng
Bảo trẻ con đi đổi lấy rượu ngon
Ta hãy cùng nhau phá cho tan nỗi buồn muôn thuở.

Bài thơ được nhiều ngừi dịch. Bản dịch bà Quách Thị Hồ ngâm sau đây là của Ngô Linh Ngọc



SẮP KÈO RƯỢU

Ngô Linh Ngọc dịch

Người chẳng thấy:
Sông Hoàng Hà tuôn nước lưng trời kia
Đổ xuôi ra biển chẳng quay về
Lại chẳng thấy:
Tóc bạc trước gương sầu chẳng xiết
Sớm như tơ xanh chiều như tuyết!
Đời người đắc ý nên thật vui.
Chớ để chén vàng suông dưới nguyệt.
Trời sinh thân này ắt hữu dụng
Ngàn vàng hết lại có luôn ngay.
Mổ quách trâu, dê, vui thỏa sức,
Cạn ba trăm chén cuộc vui này.
Sầm, Đan, hai bác nghe đây,
Rót đi, rót chẳng ngừng tay nữa hoài!
Vì người, ta hát một bài.
Vì ta, người hãy lắng tai nghe cùng:
Quý chi chuông trống, tiệc tùng,
Cốt sao đừng tỉnh, say đùng mới vui!
Thánh hiền xưa vắng lặng rồi,
Chỉ chàng say để muôn đời tiếng say.
Trần Vương, Bình Lạc, cỗ bày,
Mười nghìn đấu rượu mua cười một phen;
Chủ nhân đừng ngại thiếu tiền,
Rượu ngon xin cứ mua liền chuốc nhau.
Áo cừu quý, ngựa hoa lưu,
Tiểu đồng đâu? Gọi đổi mau rượu đào,
Cùng nhau giải vạn kiếp sầu!