Nước đổ lá khoai

Tiếp tục nghe ngâm thơ: Hồng Liên với Nước Đổ Lá Khoai của Xuân Diệu





Nước Đổ Lá Khoai

Lòng ta là một cơn mưa lũ,
Đã gặp lòng em là lá khoai
Mưa biết tha hồ rơi hạt ngọc,
Lá xanh không ướt đến da ngoài.

Ta trút bâng quơ một trận lòng,
Biết rằng đau khổ giữa hư không.
Khóc mình uổng lệ rơi vô lý,
Mưa vẫn cần rơi lệ vạn dòng.

Ta như cô khách khoảng đìu hiu
Đã gặp chiều hôm, lại bước liều;
Muốn trốn sầu đơn muôn vạn kiếp,
Lại tìm sa mạc của tình yêu.

Ngày mai nắng mọc, mưa rơi hết,
Mặt tạnh cơn điên, lòng cạn hồ,
Ta sẽ thôi yêu như đã giấu,
Không hề oán hận lá khoai khô.

Trong tập thơ Gửi Hương Cho Gió (1945)
cop lại từ thivien.net

Trong kho thành ngữ dân gian xưa chỉ có nước đổ lá môn, tương tự như nước đổ đầu vịt: đổ nước vào thì trôi tuột đi mất, không đọng lại chút gì; còn nước đổ lá khoai thì dù không đọng lại (vì lá nhỏ, phẳng) nhưng lá vẫn bị ướt nhẹp, chứ không phải như nhà thơ viết Lá xanh không ướt đến da ngoài. Có lẽ do lá môn với cái vần ôn oái oăm kia làm khó nhà thơ, nên ông phải bịa ra lá khoai chăng. Nhờ ông quá nổi tiếng, mà ngày nay có thêm thành ngữ nước đổ lá khoai được nhiều người dùng, một số từ điển online cũng thấy ghi nhận (từ điển giấy không có nên không biết), dù về nghĩa đen là sai bét.

Bài thơ của Xuân Diệu nằm trong tập Gửi Hương Cho Gió in lần đầu năm 1945, với Lời tựa của chính Xuân Diệu, có mấy câu thường được nhắc nhiều:

Tôi là con chim đến từ núi lạ
Ngứa cổ hát chơi
Khi gió sớm vào reo um khóm lá
Khi trăng khuya lên ủ mộng xanh trời..

Tập thơ gồm 50 bài, trong đó có nhiều bài nổi tiếng đã được phổ nhạc. Nghe thêm Lời Kỹ Nữ với giọng ngâm Lai Tâm



Lời Kỹ Nữ

Khách ngồi lại cùng em trong chốc nữa;
Vội vàng chi, trăng sáng quá, khách ơi.
Đêm nay rằm: yến tiệc sáng trên trời;
Khách không ở, lòng em cô độc quá.

Khách ngồi lại cùng em! Đây gối lả,
Tay em đây, mời khách ngả đầu say;
Đây rượu nồng. Và hồn của em đây,
Em cung kính đặt dưới chân hoàng tử.
Chớ đạp hồn em!
                       Trăng về viễn xứ
Đi khoan thai trên ngự đỉnh trời tròn;
Gió theo trăng từ biển thổi qua non;
Buồn theo gió lan xa từng thoáng rợn.
Lòng kỹ nữ cũng sầu như biển lớn,
Chớ để riêng em phải gặp lòng em;
Tay ái ân du khách hãy làm rèm,
Tóc xanh tốt em xin nguyền dệt võng.

Đẩy hộ hồn em triền miên trên sóng,
Trôi phiêu lưu không vọng bến hay gành;
Vì mình em không được quấn chân anh,
Tóc không phải những dây tình vướng víu.
Em sợ lắm. Giá băng tràn mọi nẻo,
Trời đầy trăng lạnh lẽo suốt xương da.
Người giai nhân: bến đợi dưới cây già;
Tình du khách: thuyền qua không buộc chặt.

            *

Lời kỹ nữ đã vỡ vì nước mắt,
Cuộc yêu đương gay gắt vì làng chơi.
Người viễn du lòng bận nhớ xa khơi,
Gỡ tay vướng để theo lời gió nước.

            *

Xao xác tiếng gà. Trăng ngà lạnh buốt.
Mắt run mờ, kỹ nữ thấy sông trôi.
Du khách đi.
- Du khách đã đi rồi.

Hà Nội, 1939
Báo Ngày nay.

cop lại từ trang thivien.net


Trong khách sạn . sơn dầu của Volegov