6/7/16

Nước đổ lá khoai


Tiếp tục nghe ngâm thơ: Hồng Liên với Nước Đổ Lá Khoai của Xuân Diệu





Nước Đổ Lá Khoai

Lòng ta là một cơn mưa lũ,
Đã gặp lòng em là lá khoai
Mưa biết tha hồ rơi hạt ngọc,
Lá xanh không ướt đến da ngoài.

Ta trút bâng quơ một trận lòng,
Biết rằng đau khổ giữa hư không.
Khóc mình uổng lệ rơi vô lý,
Mưa vẫn cần rơi lệ vạn dòng.

Ta như cô khách khoảng đìu hiu
Đã gặp chiều hôm, lại bước liều;
Muốn trốn sầu đơn muôn vạn kiếp,
Lại tìm sa mạc của tình yêu.

Ngày mai nắng mọc, mưa rơi hết,
Mặt tạnh cơn điên, lòng cạn hồ,
Ta sẽ thôi yêu như đã giấu,
Không hề oán hận lá khoai khô.


Trong tập thơ Gửi Hương Cho Gió (1945)
cop lại từ thivien.net


Trong kho thành ngữ dân gian xưa chỉ có nước đổ lá môn, tương tự như nước đổ đầu vịt: đổ nước vào thì trôi tuột đi mất, không đọng lại chút gì; còn nước đổ lá khoai thì dù không đọng lại (vì lá nhỏ, phẳng) nhưng lá vẫn bị ướt nhẹp, chứ không phải như nhà thơ viết Lá xanh không ướt đến da ngoài. Có lẽ do lá môn với cái vần ôn oái oăm kia làm khó nhà thơ, nên ông phải bịa ra lá khoai chăng. Nhờ ông quá nổi tiếng, mà ngày nay có thêm thành ngữ nước đổ lá khoai được nhiều người dùng, một số từ điển online cũng thấy ghi nhận (từ điển giấy không có nên không biết), dù về nghĩa đen là sai bét.

Bài thơ của Xuân Diệu nằm trong tập Gửi Hương Cho Gió in lần đầu năm 1945, với Lời tựa của chính Xuân Diệu, có mấy câu thường được nhắc nhiều:

Tôi là con chim đến từ núi lạ
Ngứa cổ hát chơi
Khi gió sớm vào reo um khóm lá
Khi trăng khuya lên ủ mộng xanh trời..


Tập thơ gồm 50 bài, trong đó có nhiều bài nổi tiếng đã được phổ nhạc. Nghe thêm Lời Kỹ Nữ với giọng ngâm Lai Tâm



Lời Kỹ Nữ

Khách ngồi lại cùng em trong chốc nữa;
Vội vàng chi, trăng sáng quá, khách ơi.
Đêm nay rằm: yến tiệc sáng trên trời;
Khách không ở, lòng em cô độc quá.

Khách ngồi lại cùng em! Đây gối lả,
Tay em đây, mời khách ngả đầu say;
Đây rượu nồng. Và hồn của em đây,
Em cung kính đặt dưới chân hoàng tử.
Chớ đạp hồn em!
                       Trăng về viễn xứ
Đi khoan thai trên ngự đỉnh trời tròn;
Gió theo trăng từ biển thổi qua non;
Buồn theo gió lan xa từng thoáng rợn.
Lòng kỹ nữ cũng sầu như biển lớn,
Chớ để riêng em phải gặp lòng em;
Tay ái ân du khách hãy làm rèm,
Tóc xanh tốt em xin nguyền dệt võng.

Đẩy hộ hồn em triền miên trên sóng,
Trôi phiêu lưu không vọng bến hay gành;
Vì mình em không được quấn chân anh,
Tóc không phải những dây tình vướng víu.
Em sợ lắm. Giá băng tràn mọi nẻo,
Trời đầy trăng lạnh lẽo suốt xương da.
Người giai nhân: bến đợi dưới cây già;
Tình du khách: thuyền qua không buộc chặt.

            *

Lời kỹ nữ đã vỡ vì nước mắt,
Cuộc yêu đương gay gắt vì làng chơi.
Người viễn du lòng bận nhớ xa khơi,
Gỡ tay vướng để theo lời gió nước.

            *

Xao xác tiếng gà. Trăng ngà lạnh buốt.
Mắt run mờ, kỹ nữ thấy sông trôi.
Du khách đi.
- Du khách đã đi rồi.


Hà Nội, 1939
Báo Ngày nay.

cop lại từ trang thivien.net



Trong khách sạn . sơn dầu của Volegov

22 nhận xét:

  1. Cho em "bào chữa" giùm ông XD tí: Chắc ý ông là lá khoai. . .môn đó ĐẠI K. hehe

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. uh, thì cũng cố nói sao cho xuôi, chả lẽ một cường quốc thơ như ta mà ông hoàng thơ tình lai5 bí vần phải sửa sai thành ngữ.

      dù rằng nói khoai người ta sẽ hiểu là khoai lang, còn muốn nói đến khoai môn, khoai mì, khoai tía, khoai từ .. thì phải gọi đủ hai âm, còn lười muốn gọi tắt thì với khoai môn phải gọi là môn.

      Xóa
  2. - Bài "Nước đổ lá khoai" á anh !
    Khổ đầu, câu thứ 3 "Mưa biếc" - Mưa biếc tha hồ rơi hạt ngọc,

    - [color="green"]còn nước đổ lá khoai thì dù không đọng lại (vì lá nhỏ, phẳng) nhưng lá vẫn bị ướt nhẹp[/color], có như lá này k anh ?
    https://3.bp.blogspot.com/-6_a324Fa550/V0ZaK4LSHhI/AAAAAAAACvM/13eCM2qkZSwhj2qcY-wN6uWWi9JiEuezQCLcB/s320/Cinegraph-1-720.gif

    - Những câu thơ anh trích trong bài "Lời thơ vào tập Gửi hương" có lẽ cũng là cảm hứng của ns Trần Thanh Sơn sáng tác bài "Ngứa cổ hát chơi" - Bài này là bài ruột của em từ hồi đầu những năm 2000 á anh ! Lyric yêu cực kỳ ! :p


    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. - anh cũng nghĩ gõ sai. Nhưng vì ghi nguồn (cop từ thivien.net) nên cũng lười sửa. Vì sửa rồi thì phải ghi chú chữ này có lẽ gõ sai, nay sửa lại như này v.v. trong lúc mình cũng chả có văn bản gốc trong tay. Để nguyên thế, có gì bên thivien.net nó chịu trách nhiệm
      (cái sướng của dẫn nguồn đầy đủ là thế, sai sót gì mình chả chịu hihi)

      - anh đã kiểm tra hôm qua rồi: đổ nước lên lá khoai, lá bị ướt, không như với lá môn, lá sen, lá súng.
      Thật ra trên đây cũng chỉ là giả thuyết, vì anh không có trong tay các tài liệu sưu tầm thành ngữ trước 1945 (thời điểm in bài thơ) để xác định câu "nước đổ lá khoai" chưa có. Chỉ là suy luận logic: các cụ nhà ta vốn gốc nông dân chả lạ gì lá khoai, nên ko thế ví von sai bét như thế được.

      - hèn gì em lấy nick chuồn chuồn ớt nhỉ. lâu nay nghĩ em thích bài hát của Ngọc khuê. Vừa nghe bài hát xong, lyrics rất hay.

      Xóa
    2. Hihi ! Rứa là bị anh phát hiện rùi ! Chính xác nick của em ra đời là từ bài hát này á anh ! Bài Ngọc Khuê hát em k thích lắm.
      Chép lại tặng anh nè ! :D
      [color="green"]Ta như con chuồn chuồn ngủ trên đầu ngọn cỏ cùng cơn mưa.
      Em như hoa nở muộn trong đêm gần dịu dàng đòi đưa hương.
      Và ta chẳng hẹn mà tìm nhau.
      Và ta chẳng hẹn mà tìm nhau.
      Ta như con ngựa gẫy chân giang hồ vẫn còn hoài long đong.
      Em như con đường mòn không chốn về đường chạy vòng loanh quanh.
      Và ta chẳng hẹn mà gặp nhau.
      Và ta chẳng hẹn mà gặp nhau.
      Những sớm mây trời lùa qua tóc.
      Bước chân ta về riêng ta biết.
      Trăm năm cũng chẳng bao ngày.
      Có khi để lòng buồn không nói.
      Có khi theo niềm vui ta tới.
      Như chim núi xa về. Ngứa cổ hát chơi.
      Ta như thân gỗ mục của con tàu vở chìm từ xa xưa.
      Em như cành lục bình trôi vô định mịt mù ngoài khơi xa.
      Và ta đã dạt vào đời nhau.
      Và ta đã dạt vào đời nhau.
      Ta như con hẻm buồn giữa khua thềm mộng chờ nằm lơ mơ.
      Em như mưa giọt chậm rơi âm thầm gõ đều vào thinh không.
      Và ta chẳng hẹn mà chờ nhau.
      Và ta chẳng hẹn mà chờ nhau.
      Những sớm mây trời lùa qua tóc.
      Bước chân ta về riêng ta biết.
      Trăm năm cũng chẳng bao ngày.
      Có khi để lòng buồn không nói.
      Có khi theo niềm vui ta tới.
      Như chim núi xa về. Ngứa cổ hát chơi.[/color]

      Xóa
    3. P/s: có 1 từ chép sai, em sửa lại "vỡ chìm" (not "vở chìm") :D

      Xóa
    4. các cụ nhà ta vốn gốc nông dân chả lạ gì lá khoai, nên ko thế ví von sai bét như thế được
      "Lòng em như chiếc lá khoai
      Đổ bao nhiêu nước ra ngoài bấy nhiêu"
      Chắc ổng lấy ý tưởng từ hai câu này của Nguyễn Bính, chứ ổng tự ví mình là "cô khách", có thể "khách" không làm nông nên không biết lá khoai chăng ? :D

      Xóa
    5. - tks bản nhạc. Tối rảnh làm cái clip post nghe cho dễ

      - Đúng rồi, câu của NB cũng sai. Đổ bao nhiêu nước ra ngoài gần hết thôi, vẫn còn một số thấm vào. Điều này cũng đúng với thực tế. Tán các cô, dù các cô không ưng thì cũng thích thích chứ, phải ko ? và đây có lẽ là cơ sở cho kinh nghiệm Đẹp trai không bằng chai mặt ? Tán riết, thấm dần sẽ có ngày nàng ngã (vào) lòng.

      Có điều không biết ai học theo ai. Bài của XD in trong Gửi hương cho gió, in 1945. Bài thơ của NB trên trang thivien.net thấy ghi năm 1940. Nhưng điều ấy không chắc NB viết trước XD. Cũng có thể cả hai ko copy gì nhau, tức họ tự bịa ra vì kẹt vần; hoặc thực sự có một dị bản của thành ngữ Nước đổ lá môn lưu truyen trong dân gian. Dù gì thì cái dị bản này nghĩa đen cũng không đúng.

      Xóa
    6. Vụ tán tỉnh này sao mừ em biết được.
      Anh phải hỏi cô nầu anh tán á ! :D

      Xóa
    7. Anh hỏi rồi. Hỏi thêm em để check lại nhận xét của anh thôi

      Xóa
    8. Anh cứ suy ra từ anh đi ! Anh tán đổ mấy chị rồi ? Có ai không đổ hem ?
      Đa số hơn thiểu số, rứa là có kết quả ngay mừ ! Hehe !
      Kể em nghe đi ! Kể đi anh !

      P/s: Em thì bị ngay 1 cú "coup de foudre", chắc chắn tệ hơn người ta, bởi 7 năm sau còn choáng váng ! Hihi ! :p

      Xóa
    9. anh chàng mô giỏi hầy. :d

      Xóa
    10. Ủa ! Tại em dở tệ đó chứ ! :(

      Xóa
    11. hì, tạo ra được tiếng sét thì giỏi qua còn gì. Tất nhiên em cũng giỏi, bắt được tia sét. :d

      Xóa
    12. Chẳng phải vậy là em bị ... trời đánh đấy sao ? :D

      Xóa
    13. Đúng quá còn gì. Thấy các cô cũng hay kêu các anh là hoàng tử của lòng anh, ông trời của em (Mr Sun of me *) .. đấy thôi.

      *) thử dịch theo phong cách cuốn sách gì đang lưu truyền trên mạng

      Xóa
    14. hehehe ! Em không hề có khái niệm đó ! :D

      Xóa
    15. Các cô khôn chứ bộ. Anh là Mr Sun của em. Nhưng mà Nhất vợ nhì trời, chả thiệt đi đâu.

      Ui, cái cuộc chiến Ai thắng ai trong nhà thường phức tộp, chả thể vài lời mà đủ :d

      Xóa
    16. Không cần hơn thua gì đâu, các anh cứ nghe lời vợ là thắng tất ! Ấy là chân lý đã được minh chứng trong thực tế rất hùng hồn ! :))

      Xóa
    17. uh, nhà nào giác ngộ được thế thì tốt rồi.
      Nhưng thường thì cuộc đấu tranh ấy khi khốc liệt, khi hòa hoãn .. nói chung là một cuộc chiến tranh trường kì, kể cả khi một bên tưởng chừng như bại trãn đầu hàng, bỗng lợi dụng một phút sơ hở lập tức vùng dậy phản công. Cuộc đấu tranh trở nên quyết liệt khi có con, và sẽ rất khó lường khi có sự tham gia của bà nội bà ngoại, các cô, dì.

      Nói chung, zất phức tộp.

      Xóa
    18. Họ hàng hang hốc mà tham gia thì ... hỗn chiến chứ chẳng chơi ! :D

      Xóa
    19. uh, khi đó anh nào khôn thì nên đầu hàng, chờ thời cơ. Quân tử báo thù 10 năm chưa muộn

      Xóa
Mẹo Comment

Chú ý: chỉ cần dán link vào, không cần gõ thẻ khi post
Hình (file có đuôi jpg, jpeg, png, bmp, gif ),
Nhạc (file có đuôi mp3 hoặc từ trang web nhaccuatui),
Video (từ Youtube)

Đổi cỡ, màu chữ:
[color="red"][size="20"] chữ cỡ 20 màu đỏ [/size][/color]
(màu dùng mã hexa hoặc tiếng Anh: red, blue, green, violet, gold ..)
Giới thiệu link: <a href="link"> tên link </a>
Chữ đậm <b> chữ đậm</b>
Chữ nghiêng: <i> chữ nghiêng </i>

Chèn Yahoo smiley (click Chèn emoticons để xem phím tắt)
Đã thêm mấy smiley nhưng chưa rảnh thêm vào bảng chèn. Phím tắt:

:-/ bối rối ;) nháy mắt ;;) đá lông nheo
:"> thẹn :X yêu thế =(( tan nát cõi lòng

Chú ý Nếu nút Trả lời ko hoạt động, xin chịu khó lên thanh địa chỉ, gõ thêm vào cuối (ngay sau html) ?m=1 rồi nhấn Enter, nút Trả lời sẽ ok. (29/11/18)

Chèn Emoticons
:))
:D
:p
:)
:(
:-o
:-*
=))
:((
:-?
:-h
~o)
@};-
:D
[-X
=D>
*-:)
B-)
X(
:@)