Lệ đá xanh

Theo dõi các sáng tác của Phạm Đình Chương, dễ thấy có hai thời kỳ phân chia rõ rệt. Thời kì đầu là những bản nhạc tươi vui hào hùng hoặc lãng mạn kiểu tiền chiến như Ly Rượu Mừng, Tiếng Dân Chài, Hội Trùng Dương, Mộng Dưới Hoa .. , thời kỳ sau, là những ca khúc buồn rũ người, trong đó Nửa Hồn Thương Đau  là đỉnh cao. Khá nhiều giai thoại thêu dệt xung quanh ca khúc nổi tiếng này. Có người kể sau khi phát hiện vợ mình dan díu với ông anh rể Phạm Duy, dù còn rất yêu vợ nhưng ông cũng phải quyết định ra tòa li dị. Sau đó, một hôm đi phòng trà uống rượu giải khuây, ông gặp người vợ cũ, ca sĩ Khánh Ngọc hat trên sân khấu. Hình như hôm ấy Khánh Ngọc ốm, sắc mặt thẩn thờ. Ông đợi bà hát xong, đến đề nghị đưa bà về, nhưng bà lạnh lùng từ chối. Đấy là một đêm mưa, ông trở về nhà ngồi uống rượu nhìn mưa rơi, trong nỗi đau khôn cùng, ông quyết định tìm đến cái chết. Nhưng khi bưng chén rượu độc định uống thì tiếng khóc của đứa con 4 tuổi nằm cạnh đó vang lên, kéo ông ra khỏi cơn mê, về với trách nhiệm .. Ông ko uống li rượu độc nữa, mà trút lòng mình vào nốt nhạc .. Thật ra, Nửa Hồn Thương Đau là ca khúc ông nhận viết cho bộ phim Chân Trời Tím (1971), bấy giờ đã cách vụ scandal hơn 10 năm, bà Khánh Ngọc cũng đã qua Mỹ từ hồi 1961, và đứa con cũng ko còn 4 tuổi ... 

Ca từ của Nửa Hồn Thương Đau được Phạm Đình Chương dựa trên bài thơ của Thanh Tâm Tuyền:

Lệ Đá Xanh
thơ Thanh Tâm Tuyền

tôi biết những người khóc lẻ loi
không nguôi một phút
những người khóc lệ không rơi ngoài tim mình
em biết không
lệ là những viên đá xanh
tim rũ rượi
đôi khi anh muốn tin
ngoài trời chỉ còn trời sao là đáng kể
mà bên những vì sao lấp lánh đôi mắt em
đến ngày cuối
đôi khi anh muốn tin
ngoài đời thơm phức những trái cây của thượng đế
mà bên những trái cây ngọt ngào đôi môi em
nguồn sữa mật khởi đầu
đôi khi anh muốn tin
ngoài đời đầy cỏ hoa tinh khiết
mà bên cỏ hoa quyến rũ cánh tay em
vòng ân ái
đôi khi anh muốn tin
ôi những người khóc lẻ loi một mình
đau đớn lệ là những viên đá xanh
tim rũ rượi

Thanh Tâm Tuyền . tranh Đinh Cường

Thanh Tâm Tuyền (1936 - 2006) tên thật là Dư Văn Tâm, sinh ngày 13/3/1936 tại Vinh, Nghệ An. Ông là nhà thơ nổi tiếng ở Nam trước 1975, được xem là một trong những người mở đầu cho thể thơ tự do ở Việt Nam.

Một số tác phẩm đã xuất bản:

Tôi Không Còn Cô Độc (thơ, 1955)

Liên, Đêm, Mặt Trời Tìm Thấy (thơ, 1964)

Khuôn Mặt (truyện, 1964)

Bếp Lửa (truyện, 1957)

Dọc Đường (truyện, 1966)

Cát Lầy (truyện, 1967)

Sau 1975 ông bị đi cải tạo một thời gian, sau đó qua Mỹ định cư. tiếp tục sáng tác. Ông bệnh mất năm 2006 tại Mỹ. 

Ngoài Lệ Đá Xanh, ông còn một số bài thơ cũng được phổ nhạc: Bài ngợi ca tình yêu, Dạ tâm khúc, Đêm màu hồng, .. Riêng Lệ Đá Xanh cũng được Cung Tiến phổ nhạc, nhan đề Lệ Đá Xanh. 

Nghe một số sáng tác của Phạm Đình Chương