Cuộc đời vẫn đẹp sao . Bùi Minh Quốc

tiếp tục nghe nhạc phổ thơ của Phan Huỳnh Điểu

7. Ngày Và Đêm

tranh Đào Thành Dzuy

Rất dài và rất xa
Là những ngày mong nhớ
Nơi sáng lên ngọn lửa
Là trái tim yêu thương

Anh đang mùa hành quân
Pháo lăn dài chiến dịch
Bồi hồi đêm xuất kích
Chờ nghe tiếng pháo ran

Ngôi sao như mắt anh
Trong những đêm không ngủ
Giáo án em vẫn mở
Cho ánh sao bay vào

Ngày và đêm xa nhau
Đâu chỉ dài và nhớ
Thời gian trong cách trở
Đốt cháy ngời tình yêu

Pháo anh trên đồi cao
Nã vào đầu giặc Mỹ
Bục giảng dưới hầm sâu
Em cũng là chiến sĩ

Cái chết cúi gục đầu
Cuộc đời xanh tươi trẻ
Ngày đêm ta bên nhau
Những đêm ngày chiến đấu

Bài thơ Bùi Công Minh viết năm 1968. Bấy giờ anh đang theo học ĐHSP Hà Nội. Trong một lần sinh hoạt, một người bạn học đọc cho mọi người nghe một bức thư của người yêu đang ở chiến trường. Nổi nhớ người thương, sự mong ngóng một cánh thư của người lính làm anh xúc động, vì bấy giờ anh cũng đang yêu, có cùng tâm trạng .. Ngay hôm đó anh viết bài thơ, gởi đăng trên tạp chí Văn Nghệ. Năm 1972, Phan Huỳnh Điểu đọc được bài thơ, và cũng đồng cảm sâu sắc - người con trai thứ hai của ông cũng đang chiến đấu ở miền Nam, để lại người yêu là một cô giáo đang dạy học ở Hà Nội. Ông phổ nhạc bài thơ thành Hành khúc ngày và đêm. Nghe Quốc Hưng trình bày.

Người nghe bây giờ có thể thấy buồn cười vì người thời ấy sao lạ, đang nhớ người yêu mà cũng ko quên giặc Mỹ. Thế nhưng ngay cả với hừng hực khí thế tiến công cách mạng như vậy, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu kể lại, khi đem lên Đài Tiếng nói VN thu âm, bài hát vẫn bị thắc mắc, sao lại rất dài và rất xa là những ngày thương nhớ .. bộ ko tin vào sự tất thắng của cuộc kháng chiến sao, viết thế có làm nản lòng chiến sĩ chăng .. Và bản thu đầu tiên được phát trên đài, ca sĩ Phan Huấn đã phải hát

Hờ hờ hờ hớ hơ
là những ngày thương nhớ ..

Dù có là hờ hớ hơ, bài hát hẳn vẫn cứ là kỉ niệm ngọt ngào gắn bó với bao kẻ yêu nhau một thời ..


8. Cuộc Đời Vẫn Đẹp Sao.

Phan Huỳnh  Điểu viết bản nhạc năm 1971. Bấy giờ ông vừa từ chiến trường B ra Hà Nội, đang nằm điều trị trong một bệnh viện. Tình cờ đọc được bài thơ của Dương Hương Ly, ông cảm hứng phổ nhạc ngay trên giường bệnh. Dương Hương Ly là một bút hiệu khác của Bùi Minh Quốc, dùng trong thời gian vào chiến trường B

Bùi Minh Quốc sinh ngày 3/10/1940 tại Mỹ Đức, Hà Tây. Nổi tiếng rất sớm với bài thơ Lên Miền Tây viết năm 1960, được đưa vào sách giáo khoa thời ấy. Sau khi tốt nghiệp đại học ông về công tác ở Đài tiếng nói Việt Nam. Ở đây ông gặp nhà thơ Dương Thị Xuấn Quý, cưới nhau có một con gái là Bùi Dương Hương Ly - nguồn gốc bút hiệu thứ hai của ông. Năm 1967 ông xung phong đi B. Nhà thơ Lê Huy Mậu viết về người đàn anh của mình (trích)

Trong tự truyện của mình, anh kể: “ Từ 1956 đến 1959, vào tuổi 16 - 19, cái tuổi tuyệt vời nhất của cuộc đời. Chính tại đây, một hôm nào đó, dưới bóng các cây cổ thụ trùm toả khắp sân trường, tôi đã có bài thơ “Thật kỳ diệu khi mười tám tuổi” gửi đăng báo Tiền Phong, nay chỉ còn nhớ mấy câu này :

Thật kỳ diệu khi mười tám tuổi
Cháu Bác Hồ, đồng chí của Lê-nin…

Đối với cái tuổi 18 của tôi, và chắc của cả thế hệ tôi, làm cháu Bác Hồ, làm đồng chí của Lê-nin nghĩa là phải sống có lý tưởng, là hiến trọn đời mình cho lý tưởng cao cả : giải phóng dân tộc và giải phóng con người; đất nước Việt Nam phải độc lập thống nhất và trên đất nước độc lập ấy mỗi con người phải được tự do.”

Anh Quốc đã sống đúng như vậy. Cũng theo tự truyện, nhân vật Paven Coocsaghin là hình mẫu lý tưởng của anh thời trẻ. Vào chiến trường, cuộc sống chiến đấu gian khổ không làm anh phai nhạt lý tưởng, trái lại, anh còn viết thư cho vợ, khuyến khích, động viên vợ vào chiến trường để có thực tế sáng tác. Nhà thơ Lê Xuân Đố trước cùng công tác với Dương thị Xuân Quý ở Đài tiếng nói Việt nam kể lại, nhận được thư của anh Bùi Minh Quốc, Dương Thị Xuân Quý nhất quyết xung phong vào chiến trường cùng chồng, đứa con gái mới 16 tháng tuổi của họ gửi về cho bà ngoại trông. Khi kể lại chuyện này với chúng tôi, anh Đố bức xúc lắm, cổ anh nghẹn lại, nước mắt trào ra  giàn giụa, anh nói trong nước mắt, trong uất nghẹn, là anh Quốc thần kinh, dở hơi, tàn nhẫn, mù quáng và vv...  Tôi và Tùng Bách ngồi im lặng, tôn trọng cái cảm xúc nghẹn ngào của Lê Xuân Đố, không bình luận gì thêm. Cho đến nhiều năm sau ngày vợ mất, chưa có lúc nào anh Quốc có ý nghĩ là lẽ ra không nên khuyến khích vợ vào chiến trường cả. Bài thơ về hạnh phúc của anh là một bài ca bi tráng về sự hy sinh cao cả và đẹp đẽ vì lý tưởng của người nghệ sỹ, chiến sỹ trong chiến tranh cách mạng. Xét theo một nghĩa nào đó, đúng là anh Quốc không bình thường. Anh đúng là Paven, là Lôi Phong Việt nam. Anh Xuân Sách bảo, có bốn nhạc sỹ phổ thơ Bùi Minh Quốc đạt giải thưởng Hồ Chí Minh, trong khi anh Quốc đang khốn khổ vì đi đâu vẫn có người theo dõi. Thật trớ trêu làm sao!

Mời click đọc bài thơ nổi tiếng của Bùi Minh Quốc (1969).

đọc thơ: Bài thơ về hạnh phúc

(Tưởng nhớ XQ thân yêu)

I
Thôi em nằm lại
Với đất lành Duy Xuyên
Trên mồ em có mùa xuân ở mãi
Trời chiến trường vẫn một sắc xanh nguyên.

Trời chiến trường không một phút bình yên
Súng nổ gấp. Anh lên đường đuổi giặc
Lấy nỗi đau vô cùng làm sức mạnh vô biên
Bước truy kích đạp trăm rào gai sắc
Ôi mũi lê này hôm nay sao sáng quắc
Anh mất em như mất nửa cuộc đời
Nỗi đau anh không thể nói bằng lời
Một ngọn lửa thâm trầm âm ỉ cháy
Những viên đạn quân thù bắn em, trong lòng anh sâu xoáy
Anh bàng hoàng như ngỡ trái tim rơi
Như bỗng tắt vầng mặt trời hạnh phúc.
Nhưng em ạ, giây phút này chính lúc
Anh thấy lòng anh tỉnh táo lạ thường
Nhằm thẳng quân thù, mắt không giọt lệ vương
Anh nổ súng.

II
Hạnh phúc là gì? Bao lần ta lúng túng
Hỏi nhau hoài mà nghĩ mãi vẫn chưa ra
Cho đến ngày cất bước đi xa
Miền Nam gọi, hai chúng mình có mặt.

Nhớ chăng em, cái mùa mưa đói quay đói quắt
Mỗi bữa chia nhau nửa bát măng rừng
Em xanh gầy, gùi sắn nặng trên lưng
Môi tái ngắt, mái tóc mềm đẫm ướt
Bao giốc cao em cần cù đã vượt
Và mỗi lần ngồi nghỉ, em nhìn anh
Em nói tới tương lai tươi thắm ngọt lành
Em nói tới những điều em định viết
Giữa hai cơn đau em ngồi ghi chép
Con sông Giàng gầm réo miên man
Nước lũ về… Trang giấy nhỏ mưa chan
Em vẫn viết: lòng dạt dào cảm xúc.

Và em gọi đó là hạnh phúc…

Nhớ chăng em, ngày mở màn chiến dịch Đông Xuân
Em lên đường phơi phới bước chân
B.52 bom nghìn tấn dội
Kìa dáng em băng rừng bước vội
Vẫn nụ cười tươi tắn ấy trên môi.
Thôn 6 Bình Dương bãi cát sóng dồi
Nắng long lanh trong mắt người bám biển
Giặc mới lui càn khi em vừa đến
Bà mẹ già kể chuyện chặn xe tăng
Quanh những bờ dương bị giặc san bằng
Đã lại mở những chiến hào gai góc
Những em bé, dưới mưa bom, vẫn đi làm đi học
Những vồng khoai ruộng lúa vẫn xanh tràn
Trong một góc vườn cháy khét lửa Na-pan
Em sửng sốt gặp một nhành hoa cúc.

Và em gọi đó là hạnh phúc…

Như chồi biếc gặp mưa xuân, như chim én say trời
Em mải mê, đi giữa bao người
Xuyên Thọ, Xuyên Châu, Xuyên Hòa, Xuyên Phú…
Những mảnh đất anh hùng quyến rũ
Phút giây đầu đã ràng buộc đời em
Như tự lọt lòng từng biết mấy thân quen
Em nhỏ giao liên, mẹ hiền trụ bám
Cô du kích dịu dàng dũng cảm
Sông Thu Bồn hằng xao động tâm tư
Có tiếng hò như thực như hư
Em đã đến, tắm mình trong sóng nước
Sông kể em nghe chuyện đôi bờ thủa trước
Em mở mắt nhìn kinh ngạc những làng thôn
Và kêu lên khi được thấy cội nguồn
Mỗi sự tích trên đất này thắng Mỹ.
Em đã gặp bao anh hùng dũng sĩ
Đã cùng họ sẻ chia
Cọng rau lang bên miệng hố bom đìa
Phút căng thẳng khi vòng vây giặc siết
Nỗi thống khổ ngút ngàn không kể hết
Của một thời nô lệ đau thương
Em lớn lên bên họ can trường
Giữa bom gào đạn réo
Em đã thấy những tâm hồn tuyệt vời trong trẻo
Những con người như ánh sáng lung linh
Mỗi đêm ra đi giản dị hiến mình
Để làm nên buổi mai đầy nắng
Em bối rối, em sững sờ đứng lặng
Vẻ đẹp này em chưa biết đặt tên
Thức dậy bao điều mới mẻ trong em
Nơi ngọn bút nghe cuộc đời thôi thúc.

Và em gọi đó là hạnh phúc…

III
Em ra đi chẳng để lại gì
Ngoài ánh mắt cười lấp lánh sau hàng mi
Và anh biết khi bất thần trúng đạn
Em đã ra đi với mắt cười thanh thản
Bởi được góp mình làm ánh sáng ban mai
Bởi biết mình có mặt ở tương lai.
Anh sẽ sống đẹp những ngày em chưa kịp sống
Sẽ yêu trọn những gì em chưa kịp yêu
Em trong anh là mùa xuân náo động
Từ phút này càng rực rỡ bao nhiêu.

Trong thời gian ở chiến trường Quảng Nam Đà Nẳng, Bùi Minh Quốc còn có bài thơ sau đó được Hoàng Hiệp phổ nhạc rất nổi tiếng



đọc thơ: Đất quê ta mênh mông

Mẹ đào hầm từ thuở tóc còn xanh
nay mẹ đã phơ phơ đầu bạc
mẹ vẫn đào hầm dưới tầm đại bác
bao đêm rồi tiếng cuốc vọng năm canh.

Đất nước mình hai mươi năm chiến tranh
tiếng cuốc năm canh nặng tình đất nước
hầm mẹ giăng như lũy như thành
che chở mỗi bước chân con bước.

Đất quê ta mênh mông
quân thù không xăm hết được
lòng mẹ rộng vô cùng
đủ giấu cả sư đoàn dưới đất
nơi hầm tối lại là nơi sáng nhất
nơi con nhìn ra sức mạnh Việt Nam.

Trên nắp hầm
bầy giặc Mỹ xúm vào đánh mẹ
nửa lời không hé
mẹ lặng thinh trước những đòn thù.

Trên mình mẹ mang nhiều thương tật
tóc mẹ bạc rồi lại bạc thêm
nhưng đêm đêm
từng nhát cuốc vẫn xoáy vào ruột đất.

Có những đoàn quân từ lòng đất xông lên
quân thù bạt vía
xung quanh chúng đâu cũng là trận địa.
Đất quê ta mênh mông
lòng mẹ rộng vô cùng.

Sau 1975 Bùi Minh Quốc làm Phó Chủ Tịch hội Văn Nghệ tỉnh Quảng Nam-Đà Nẵng, Tổng biên tập Tạp chí Ðất Quảng. Đến 1987 được mời lên Đà Lạt thành lập Hội Văn Nghệ Lâm Đồng - Đà Lạt, và được bàu igữ chức chủ tịch Hội. Sau đó do những vận động phục chức cho Nguyên Ngọc, đòi hỏi tự do, dân chủ .. ông bị khai trừ khỏi đảng, bắt nhốt rồi bị quản thúc .. Hiện ông sống tại Đà Lạt. Bùi Minh Quốc còn được mọi người nhớ tới với bài thơ ngắn.

Có Khi Nào

Có khi nào trên đường đời tấp nập
Ta vô tình đi lướt qua nhau
Bước lơ đãng chẳng ngờ đang để mất
Một tâm hồn ta đã đợi từ lâu ...

Mời nge lại Cuộc Đời Vẫn Đẹp


nguồn các bài thơ: thivien.net