Hội họa thời Phục hưng

Nữ thánh Magdalene, Titian 1535

Thời Phục hưng là từ thường dùng để chỉ khoảng thời gian từ thế kỷ XIV đến XVII ở châu Âu, cầu nối giữa thời Trung cổ và thời Hiện đại. Đây là thời kỳ xuất hiện phong trào văn hóa Phục hưng (Renaissance) bắt đầu từ Florence (Ý) sau đó lan ra khắp châu Âu, với nội dung là phục hưng lại các di sản La Hi thời cổ đại trước đây đã bị Kitô giáo gạt ra ngoài lề; đồng thời đề cao lí trí và tính nhân văn, đối lại với thần học thời Trung cổ chú trọng tới đức tin, cổ súy cho sự sống vĩnh hằng mà bỏ quên con người hiện tại.

Đây là thời kỳ có những thành tựu lớn trên nhiều lĩnh vực, để lại những ảnh hưởng sâu sắc đến tận ngày nay.

Về Triết học có Thomas More (Anh), Montaigne (Pháp), Machiavelli (Ý) với tác phẩm Quân vương - cuốn sách gối đầu giường của nhiều nhà chính trị. Đây cũng là thời kì xuất hiện Protestant Reformation với hệ quả là sự từ chối thần phục Vatican của một số giáo hội địa phương, xuất hiện Anh giáo, các nhóm Tin lành.

Về khoa học, nhà thiên văn học Ba Lan Copernic (1473 - 1543) với thuyết Nhật tâm; Galilei (Ý, 1564 - 1642) với giai thoại nổi tiếng về cuộc thí nghiệm vật rơi tự do trên tháp nghiêng Pisa, dẫn đến các định luật về quán tính, sự rơi tự do .. ; Kepler (Đức, 1571 - 1630) với ba định luật về chuyển động của các thiên thể ngày nay mang tên ông; nhà triết học Anh Francis Bacon (1561 - 1626) cha đẻ của khoa học thực nghiệm. Đây cũng là thời kỳ nhà hàng hải Ý Colombo (1451 - 1506) khám phá ra châu Mỹ, và đặc biệt Gutenberg (Đức, 1395 - 1468) đã phát minh ra máy in, tạo nên cuộc cách mạng về thông tin.

Về văn học có Dante (Ý, 1265-1321) với Thần Khúc, Miguel de Cervantes (Tây Ban Nha, 1547-1616) với Don Quichotte, François Rabelais (Pháp), William Shakespeare (Anh 1564-1616).

Về kiến trúc, âm nhạc cũng có những thành tựu đáng kể. Riêng về mỹ thuật thì đây là thời kỳ tìm ra sơn dầu, họa sĩ có một chất liệu tuyệt vời để diễn tả hình khối. Việc phát minh ra luật phối cảnh cũng giúp họa sĩ thể hiện hiệu quả vật thể ba chiều trên mặt phẳng tranh vẽ .. Thời kỳ này xuất hiện nhiều bậc thầy hội họa và điêu khắc, với các đỉnh cao là Leonado da Vinci, Michenlango Buonarroti, Raphaelo Sanrio.

Mời nghe bài viết của BBC về thời kì Phục hưng trong loạt bài Lịch sử văn minh thế giới



Và xem tranh

1. Leonado da Vinci (1452-1519) nhà bác học có nhiều công trình nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực vật lý, toán học, địa lý, giải phẫu, triết học, âm nhạc, điêu khắc,.. Về hội họa, ông chú trọng diễn tả những nét tinh tế trong đời sống nội tâm. Các tác phẩm nổi tiếng nhất: La Jaconde (Mona Lisa) và Bữa Tiệc Cuối Cùng (The Last Super), Đức mẹ đồng trinh trong hang đá,…

The Last Super - Leonardo da Vinci

Bữa ăn tối cuối cùng là bức bích họa 450 x 870cm được sáng tác vào khoảng năm 1495 đến 1498, vẽ trực tiếp lên tường phòng ăn ở tu viện Santa Maria delle Grazie ở Milan, Italy. Nội dung miêu tả khoảnh khắc chúa Jesus nói với 12 môn đồ: "Trong các con có kẻ muốn nộp Ta". Hình ko đủ lớn để thấy sự tinh tế của họa sĩ khi diễn tả phản ứng của từng môn đồ trên nét mặt họ.

La Joconde (Mona Lisa) - Leonardo da Vinci

Bức tranh được vẽ bằng sơn dầu trên một tấm gỗ dương, hiện được trưng bày tại bảo tàng Louvre ở Paris, Pháp. Đây là bức tranh làm tốn nhiều giấy mực nhất trong lịch sử

2. Michelangelo Buonarroti (1475–1564) thường được biết đến dưới tên gọi Michelangelo, là nhà điêu khắc, họa sĩ, kiến trúc sư và cũng là nhà thơ.

Pièta - Michelangelo, 1499

Pietà, tức Đức Mẹ Sầu Bi, miêu tả cảnh Đức mẹ Mary bồng Chúa Jesus sau khi bị đóng đinh lên thập tự giá, hoàn thành khi Michelangelo mới 24 tuổi.

David - Michelangelo, 1504

Tượng David, hoàn thành năm Michelangelo 29 tuổi, là bức tượng nổi tiếng nhất thời kỳ Phục hưng.

3. Raffaello (1483–1520) tên đầy đủ là Raffaello Sanzio da Urbino là họa sĩ và kiến trúc sư Ý, một trong ba người khổng lồ của mỹ thuật thời Phục hưng, dù mất lúc chỉ mới 37 tuổi. Tác phẩm của ông thường mô tả những phụ nữ đẹp dịu dàng, những quang cảnh tươi vui, sung túc ..

Đức mẹ Sistine - Raffaello, 1514 - sơn dầu trên vải 265x196 cm

Tác phẩm cuối cùng Raphael vẽ Đức Mẹ, được nhiều nhà phê bình cho là đỉnh cao nhất của nghệ thuật Kitô giáo về đề tài Đức Mẹ tính cho đến ngày nay

Đức mẹ Granduca - Raffaello, 1504 - sơn dầu trên gỗ, 84 x 55 cm

Tác phẩm được cho là Raphael vẽ ko có nguyên mẫu, chỉ theo trí tưởng tượng về một cái đẹp lí tưởng. Nhiều nhà phê bình đã cho rằng vời "Đức Mẹ Granduca" Raphael đã tạo nên một mẫu mục về hình tượng Đức Mẹ trong hội họa và cả trong tâm thức người phương Tây.

Ngoài ba người khổng lồ trên đây, còn có thể kể thêm

4. Titian tên thật Tiziano Vecelli (khoảng 1473/1490 – 1576) là hoạ sĩ Ý, người lãnh đạo trường phái Venice thế kỷ 16 của phong trào Phục hưng Italia. Đề tài trong tranh ông đa dạng, từ chân dung, phong cảnh đến thần thoại, tôn giáo. Ccáh sử dụng màu sắc của ông ảnh hưởng lớn đến các họa sĩ về sau.

Danaë - Titian, 1553

Danae là một vị công chúa, bị vua cha giam vào ngục vì lời thầy bói phán sau này con của nằng sẽ giết vua. Thần Zeus nghe đồn Danae xinh đẹp, bèn hóa thành trận mưa tiền vàng, lẻn vào ngục lấy công chúa. Quả nhiên đứa con trai này của thần Zeus và công chúa lớn lên đã giết ông ngoại. Tranh vẽ cảnh người hầu đang hứng những đồng tiền vàng (là thần Zeus hóa thân).

Actaeon và Diana - Titian, 1559

Actaeon la hoàng tử xứ Thebes là Actaeon  một hôm đi săn, tình cờ gặp nữ thần săn bắn Artemis (Diana) và các tiên nữ tùy tùng đang tắm. Chú ý tiêu chuẩn thời bấy giờ - mập mới đẹp. V2 các nàng ít cũng 85 

Cái chết của Actaeon, 1562

Cảnh nữ thần Artemis tức giận, hóa hoàng tử thành hươu, rùi xua bầy chó cắn. Bản thân Artemis cũng cầm cung bắn.

ref:
wikipedia.org ; triethoc.edu.vn, simonhoadalat.com, thanhtra.edu.vn, tgpsaigon.net, reds.vn, mythuat, và một số trang mạng khác