Tha La Xóm Đạo . Vũ Anh Khanh

Những ngày cuối năm, gần Giáng sinh, ngồi đọc Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím của Kiên Giang ko thể ko nhớ đến Tha La Xóm Đạo của Vũ Anh Khanh.

Đây Tha La xóm đạo,
Có trái ngọt, cây lành.
Tôi về thăm một dạo,
Giữa mùa nắng vàng hanh,
Ngậm ngùi, Tha La bảo:
- Đây rừng xanh, rừng xanh,
Bụi đùn quanh ngõ vắng,
Khói đùn quanh nóc tranh,
Gió đùn quanh mây trắng,
Và lửa loạn xây thành. ..

Bài thơ đã được Dzũng Chinh phổ nhạc và phổ biến rộng khắp miền Nam thời trước 1975. Mời nghe

Tha La là một xóm đạo nhỏ thuộc tỉnh Tây Ninh. Vũ Anh Khanh viết bài thơ năm 1950, nhân có dịp ghé thăm xóm nhỏ chỉ vài ngàn dân, theo đạo Thiên Chúa từ rất sớm này.

Mời nghe Hoàng Oanh ngâm bài thơ



click đọc bài thơ: Tha La Xóm Đạo

Đây Tha La xóm đạo,
Có trái ngọt, cây lành.
Tôi về thăm một dạo,
Giữa mùa nắng vàng hanh,
Ngậm ngùi, Tha La bảo:
- Đây rừng xanh, rừng xanh,
Bụi đùn quanh ngõ vắng,
Khói đùn quanh nóc tranh,
Gió đùn quanh mây trắng,
Và lửa loạn xây thành.
Viễn khách ơi! Hãy dừng chân cho hỏi
Nắng hạ vàng ngàn hoa gạo rưng rưng
Đây Tha La một xóm đạo ven rừng.
Có trái ngọt, cây lành im bóng lá,
Con đường đỏ bụi phủ mờ gót lạ
Ngày êm êm lòng viễn khách bơ vơ!
Về chi đây! Khách hỡi! Có ai chờ?
Ai đưa đón?
Xin thưa, tôi lạc bước!
Không là duyên, không là bèo kiếp trước,
Không có ai chờ, đưa đón tôi đâu!
Rồi quạnh hiu, khách lặng lẽ cúi đầu,
Tìm hoa rụng lạc loài trên vệ cỏ.
Nghìn cánh hoa bay ngẩn ngơ trong gió
Gạo rưng rưng, nghìn hoa máu rưng rưng.
Nhìn hoa rơi, lòng khách bỗng bâng khuâng
Tha La hỏi: - Khách buồn nơi đây vắng?
- Không, tôi buồn vì mây trời đây trắng!
- Và khách buồn vì tiếng gió đang hờn?
Khách nhẹ cười, nghe gió nổi từng cơn.
Gió vun vút, gió rợn rùng, gió rít,
Bỗng đâu đây vẳng véo von tiếng địch:
- Thôi hết rồi! Còn chi nữa Tha La!
Bao người đi thề chẳng trở lại nhà
Nay đã chết giữa chiến trường ly loạn!
Tiếng địch càng cao, não nùng ai oán
Buồn trưa trưa, lây lất buồn trưa trưa
Buồn xưa xưa, ngây ngất buồn xưa xưa
Lòng viễn khách bỗng dưng tê tái lạnh
Khách rùng mình, ngẩn ngơ người hiu quạnh
- Thôi hết rồi! Còn chi nữa Tha La!
Đây mênh mông xóm đạo với rừng già
Nắng lổ đổ rụng trên đầu viễn khách.
Khách bước nhẹ theo con đường đỏ quạch.
Gặp cụ già đang ngắm gió bâng khuâng
Đang đón mây xa... Khách bỗng ngại ngần:
- Kính thưa cụ, vì sao Tha La vắng?
Cụ ngạo nghễ cười rung rung râu trắng,
Nhẹ bảo chàng: "Em chẳng biết gì ư?
Bao năm qua khói loạn phủ mịt mù!
Người nước Việt ra đi vì nước Việt
Tha La vắng vì Tha La đã biết,
Thương giống nòi, đau đất nước lầm than".

Trời xa xanh, mây trắng nghẹn ngàn hàng
Ngày hiu quạnh. Ờ... ơ... hơ... Tiếng hát,
Buồn như gió lượn, lạnh dài đôi khúc nhạc.
Tiếng hát rằng:
Tha La hận quốc thù,
Tha La buồn tiếng kiếm.
Não nùng chưa! Tha La nguyện hy sinh
Ờ... ơ... hơ... Có một đám chiên lành
Quỳ cạnh Chúa một chiều xưa lửa dậy
Quỳ cạnh Chúa, đám chiên lành run rẩy:
- Lạy đức Thánh Cha!
Lạy đức Thánh Mẹ!
Lạy đức Thánh Thần
Chúng con xin về cõi tục để làm dân...
Rồi... cởi trả áo tu,
Rồi... xếp kinh cầu nguyện
Rồi... nhẹ bước trở về trần...
Viễn khách ơi! Viễn khách ơi!
Người hãy ngừng chân,
Nghe Tha La kể, nhưng mà thôi khách nhé!
Đất đã chuyển rung lòng bao thế hệ
Trời Tha La vần vũ đám mây tang,
Vui gì đâu mà tâm sự?
Buồn làm chi cho bẽ bàng!
Ờ... ơ... hơ... Ờ... ơ... hơ... Tiếng hát;
Rung làm lạnh, ngân trầm đôi khúc nhạc,
Buồn tênh hênh, não lòng lắm khách ơi!
Tha La thương người viễn khách quá đi thôi!

Khách ngoảnh mặt nghẹn ngào trông nắng đổ
Nghe gió thổi như trùng dương sóng vỗ
Lá rừng cao vàng rụng lá rừng bay...
Giờ khách đi. Tha La nhắn câu này:
- Khi hết giặc, khách hãy về thăm nhé!
Hãy về thăm xóm đạo
Có trái ngọt cây lành
Tha La dâng ngàn hoa gạo
Và suối mát rừng xanh
Xem đám chiên hiền thương áo trắng
Nghe trời đổi gió nhớ quanh quanh ...

Vũ Anh Khanh tên thật Võ Văn Khanh (*), sinh năm 1926 quê Phan Thiết, vốn là cây bút viết truyện có tác phẩm in rất sớm:  Nửa bồ xương khô (truyện dài, 2 tập – Tân VN, Sài Gòn, 1949), Bạc xíu lìn (truyện dài, Tiếng chuông – 1949), Cây ná trắc (truyện dài, Tân VN, Sài Gòn, 1947), Ngũ Tử Tư (truyện ngắn, Tân VN, Sài Gòn, 1949), Đầm ôrô (truyện ngắn, Tiếng Chuông – 1949), Sông máu (truyện ngắn, Tiếng Chuông, Sài Gòn, 1949), Bên kia sông (truyện ngắn, Tân VN, Sài Gòn, 1949) .. 

Nhưng ngày nay, nhắc đến Vũ Anh Khanh hầu như người ta chỉ nhớ đến Tha La Xóm Đạo. Ông đã mất từ 1956, khi muốn vượt tuyến trở lại Nam, tuy nhiên điều này vẫn còn là nghi vấn.(*)

Bài thơ cũng được Sơn Thảo cũng phổ nhạc, với tựa Hận Tha La, mời nghe

Viễn Châu có làm bài tân cổ giao duyên Tha La Xóm Đạo ai muôn nghe thì tìm trên mạng. Ai muốn có thêm thông tin về bài thơ Tha La Xóm Đạo và tác giả Vũ Anh Khanh, mời nghe

Bích Huyền - Một Thoáng Hương Xưa


---------------
(*) Về tên thật, theo Vietgle là Nguyễn Năm
Về năm mất lấy 1956 là theo Xuân Vũ, ông bị bắn khi định vượt tuyến trở lại Nam. Nhưng lại có người bảo năm 1957 vẫn còn gặp ông trong Đại hội nhà văn ở Hà Nội. Mời xem ở đây