Trở về dĩ vãng - Lâm Tuyền

From my window - photo by Manolis Tsantakis

Lâm Tuyền có hai bản nhạc mà ca từ khiến người ta nhớ đến bài thơ Một Mùa Đông của Lưu Trọng Lư

... tình đôi ta vời vợi
Thuở ấy hồn anh đắm chơi vơi ngoài khơi
Người em sầu mộng của muôn đời
Thề ước guồng tơ thắm không bao giờ phai
Tình em như tuyết giăng đầu núi
Tình anh nhu ánh trăng trầm suối

...

Biệt ly, anh theo cánh gió chơi vơi
Phiêu du khắp bốn phương trời
Xa xôi tiếc nhớ khôn nguôi ..

Ca sĩ Quỳnh Giao kể về nhạc phẩm này

Khi Lâm Tuyền viết “Trở Về Dĩ Vãng” thì người viết còn bé lắm, nhưng được cô Mộc Lan kể lại cho biết ông viết để tặng cho cô. Có lẽ vì mình bé nên cô mới kể, chứ không kể cho người lớn! Câu hát “Anh thường khóc khi chiều xuống, lòng nhớ nhung triền miên” ám chỉ cô, vì tên gọi chơi (nick name) của cô là Nhung, dù tên thật là Nga. Người viết suy đoán là ông dựa vào ý thơ của “Người Em Sầu Mộng”của Lưu Trọng Lư, vì những câu như “tình em như tuyết giăng đầu núi, tình anh như sóng đưa ngoài khơi ..
Ca khúc trữ tình này còn ai hát hay hơn chính Mộc Lan!

(tranquanghai.com)

Chưa tìm được bản do Mộc Lan ca, mời nghe Quỳnh Giao ca.



Có người quen biết ông cũng kể lại ông vốn rất đẹp trai nhưng ko may mắc bệnh đậu mùa, nên mặt bị rỗ. Ông tập hát cho Mộc Lan, bấy giờ đã là vợ của nhạc sĩ Châu Kỳ .. và để lại trong ông một mối tình Lặng Lẽ 



Nàng nhìn ta dưới hoa, nhìn thôi chẳng nói
Cớ sao nhìn ta?

Rồi lòng ta từ đó, đắm say mơ màng
Chìm trong đôi mắt
ôi đôi mắt nhung huyền, nhìn ta không nói
Chiều thu ân ái ....

Rồi mùa đông lướt qua ...Gió lạnh phòng hoang
Ngày càng thêm cách xa ..

Ít hơn bài Trở Về Dĩ Vãng, nhưng đó đây vẫn thấp thoáng bóng của Một Mùa Đông .. Mời nghe lại toàn bộ Một Mùa Đông qua giọng ngâm Quang Minh

đọc thơ: Một Mùa Đông

I.

Đôi mắt em lặng buồn
Nhìn thôi mà chẳng nói
Tình đôi ta vời vợi
Có nói cũng không cùng.

Yêu hết một mùa đông
Không một lần đã nói
Nhìn nhau buồn vời vợi
Có nói cũng không cùng.

Giời hết một mùa đông
Gió bên thềm thổi mãi;
Qua rồi muà ân ái:
Đàn sếu đã sang sông.

Em ngồi trong song cửa
Anh đứng dựa tường hoa
Nhìn nhau và lệ ứa
Một ngày một cách xa.

Đây là giải Ngân hà
Anh là chim Ô thước
Sẽ bắc cầu nguyện ước
Một đêm một lần qua.

Để mặc anh đau khổ
Ái ân, giờ tận số
Khép chặt đôi cánh song!
Khép cả một tấm lòng.

II.
                        tặng D.C

Em là gái trong song cửa
Anh là mây bốn phương trời
Anh theo cánh gió chơi vơi.
Em vẫn nằm trong nhung lụa.

Em chỉ là người em gái thôi
Người em sầu mộng cuả muôn đời
Tình em như tuyết dăng đầu núi
Vằng vặc muôn thu nét tuyệt vời.

Ai bảo em là giai nhân
Cho đời anh đau khổ ?
Ai bảo em ngồi bên cửa sổ
Cho vương víu nợ thi nhân ?

Ai bảo em là giai nhân
Cho lệ tràn đêm xuân ?
Cho tì nh tràn trước ngõ,
Cho mộng tràn gối chăn ?

III.

Ngày một ngày hai cách biệt nhau
Chẳng được cùng em kê gối sầu,
Khóc chuyện thế gian cười ngặt nghẽo,
Cùng cười những chuyện thế gian đau\.

Ngày hôm tiễn biệt buồn say dắm
Em vẫn đuà nô uống rượu say
Em có biết đâu đời vắng lạnh
Lạnh buồn như ngọn gió heo may.

Môi em đượm sặc mùi nho tươi
Đôi má hồng em chúm nụ cười
Đôi mắt em say mầu sáng lạn,
Trán em để lỏng làn tóc lơi.

Tuy môi em uống lòng anh say
Lời em càng nói, càng chua cay
Anh muốn van em đừng nói nữa
Lệ buồn sẽ nhỏ trong đêm nay.

IV.

Hãy xếp lại muôn vàn ân aí
Đừng trách nhau đừng aí ngại nhau
Thuyền yêu không ghé bến sầu
Như đêm thiếu phụ bên lầu không trăng.
Hãy như chiếc sao băng băng mãi
Để lòng buồn, buồn mãi không thôi.

nhạc sĩ Lâm Tuyền và ca sĩ Giao Linh
hình: yumi.vn

Nhạc sĩ Lâm Tuyền xuất hiện trong làng Tân nhạc Việt từ những năm đầu của thập kỉ 195x, nhưng thân thế của ông thì cho đến nay người ta cũng biết rất sơ lược: Ông vốn người Huế, nhưng sớm vào Saigon, kiếm sống bằng mở lớp dạy guitar và chơi nhạc cho các phòng trà. Ông nổi tiếng là một tay độc tấu guitar rất độc bấy giờ. Sau 1975 ông có tìm cách vượt biên nhưng không thoát. Ông mất ở Saigon vào khoảng đầu 199x. Nhà báo Hoài Nam trong 70 năm Tình ca Việt Nam than

Với một nhạc sĩ để lại cho đời những ca khúc tuyệt vời như Khúc Nhạc Ly Hương, Hình Ảnh Một Buổi Chiều, Tiếng Thời Gian, Tơ Sầu, Trở Về Dĩ Vãng .. thì cái sự không biết hay biết quá ít ấy quả là vô tình, đáng buồn và đáng trách.

Nhà thơ Du Tử Lê coi trường hợp ông là một bằng chứng về tính đố kị của định mệnh

Một trong những tài hoa rất mực của văn học, nghệ thuật miền Nam, 20 năm, theo tôi, là cố nhạc sĩ Lâm Tuyền.

Ông là tác giả của những ca khúc từng được những người cùng giới coi như kinh điển. Ðó là những tình khúc còn lưu truyền tới hôm nay, với nhịp đập của trái tim rực rỡ tài hoa trong tác phẩm, không vì thời gian mà giảm sút phần rưng rưng. Thổn thức.

Ca sĩ Quỳnh Giao, là người trong giới, cũng viết

Toàn thể tác phẩm của Lâm Tuyền quả là ít, nhưng rất nghệ thuật và độc đáo. Vào thập niên 50, tân nhạc Việt Nam mới tiến qua ngưỡng cửa “phôi thai”, mà với nhạc thuật vững vàng, câu cú có hệ thống rành mạch như Lâm Tuyền thì thật ra rất hiếm. Nghe nhạc mình nhận ra trình độ của người sáng tác. Có học nhạc pháp, hòa âm mới viết được như thế.

Các nhạc trưởng có tài năng như Vũ Thành, Hoàng Trọng, Văn Phụng, Nghiêm Phú Phi đều công nhận giá trị nhạc thuật Lâm Tuyền và thích thú khi viết hòa âm cho các tác phẩm của ông.

Nữ danh ca đã phân tích chi tiết hơn về một số khía cạnh chuyên môn trong các nhạc phẩm của Lâm Tuyền, vốn cũng không nhiều, chỉ chưa đấy 10 bài. Ai muốn tìm hiểu thêm thì tìm đọc.

Còn bây giờ thì mời nghe vài ca khúc của ông và mỗi người hãy có đánh giá riêng của mình.