Bến Xuân

Trong cuốn băng video Văn Cao - Giấc mơ đời người, giới thiệu cho Tịnh Quyên ca Đàn chim Việt, là lời Văn Cao tâm sự:  “Tôi yêu một người con gái … mà tôi không ngỏ lời với người ta … Nhưng mà họ hiểu, và họ tới với tôi … thành ra nó mới có cái chuyện là em đến tôi một lần … thì cái đó là một cái mối tình câm … mà rồi để lại cho cuộc đời mình thành một bài hát. Thế thôi! Không có cái gì nữa.”

Tuy nhiên nếu lắng nghe sẽ thấy cả bài ko hề có câu hát nào nêu cái ý "em đến tôi một lần" Văn Cao vừa nhắc ở trên.



Về đây khi gió mùa thơm ngát
Ôi lũ chim giang hồ
Bao cánh đang cùng dật dờ trên khắp cố đô
Từng đôi trên đất Bắc ríu rít ca …
Mờ mờ trong nắng ven trời
Chim reo thương nhớ chim ngân xa …
Hồn còn vương vấn về xưa
Về nơi hoàng hôn Thái Nguyên tung hoành
Từ Bắc Sơn kia thời tung cánh
Tới đây chim thấy lòng ngập ngừng
Nhớ ai trên mấy đồi Yên Thế
Kìa nước xa xa sông Gấm còn mịt mùng ngoài bến xuân

Chim đang bay qua Bắc sang Trung
Người Nam còn nghe lời chim nhắn lúc xa
Ai tha hương nghe réo rắt oanh ca
Cánh nhạn vào mây thiết tha
Lưu luyến một trời xa.

Thật ra câu ấy nằm trong ca khúc có tựa là Bến Xuân.



Bến Xuân được sáng tác năm 1942. Khi xuất bản ghi Nhạc và lời: Văn Cao - Phạm Duy. Ko rõ Phạm Duy đóng góp như nào trong việc đặt lời, nhưng lời ca thực sự là tâm sự của bản thân Văn Cao, lúc bấy giờ là chàng trai mới lớn - 19 tuổi,  yêu một người con gái … mà tôi không ngỏ lời với người ta … Nhưng mà họ hiểu, và họ tới với tôi … Nàng đến, căn nhà ông bỗng chốc trở thành bến xuân rộn rã tiếng chim

Nhà tôi bên chiếc cầu soi nước
Em đến tôi một lần
Bao lũ chim rừng hợp đàn trên khắp bến xuân
Từng đôi rung cánh trắng ríu rít ca u ú ù u ú
Cành đào hoen nắng chan hòa
Chim ca thương mến, chim ngân xa u ú ù u ú ..

thì cái đó là một cái mối tình câm … . Thế thôi! Không có cái gì nữa..

Nàng đến rồi đi. Để mỗi khi chiều xuống, ngồi nhìn những cánh buồm xa xa trên khói sóng, chàng lại ngơ ngác ..

Sương mênh mông che lấp kín non xanh
Ôi cánh buồm nâu còn trên lớp sóng xuân
Ai tha hương nghe ríu rít oanh ca
Cánh nhạn vào mây thiết tha
lưu luyến tình vừa qua

Nhà tôi sao vẫn còn ngơ ngác
Em vắng tôi một chiều ..

Sao một thanh niên mới 19 tuổi lại có thể hạ chữ ngơ ngác ở đây già dặn tài tình thế nhỉ. Nhớ đến quên hết, nhớ đến ngơ ngác ..
Như sau này những người biết chuyện kể lại, cô gái mà ông thầm yêu kia là Hoàng Oanh, một người đẹp nổi tiếng bấy giờ ở Hải Phòng. Nhưng hai người bạn thân là Kim Tiêu và Hoàng Quý cũng yêu nàng trước cả ông. Ông đành lặng lẻ chôn chặt mối tình của mình. Về sau cô lấy Hoàng Quý. Đáng tiếc người nhạc sĩ tài hoa, tác giả của Cô Láng Giềng nổi tiếng, mất rất sớm, năm 1946, lúc chỉ mới 26 tuổi ..

mà rồi để lại cho cuộc đời mình thành một bài hát.  Bài hát tuyệt vời, nhưng lãng mạn quá, ko được chấp nhận những năm sau đó. Văn Cao phải viết lại lời, đổi tên thành Đàn Chim Việt. Ai tha hương nghe réo rắt oanh ca - có phải là ông cố vớt vát để lưu lại lại kỉ niệm một mối tình với cô Oanh ?

Mời nghe lại Bến Xuân với Cao Minh - giọng ca thật tuyệt, chỉ tiếc hát sai mấy chổ hơi nặng ..

ref: tuanvietnam - Bến Xuân, giai thoại về một mối tình

Mời nghe album Tình Khúc Văn Cao với Quỳnh Giao & Mai Hương